Dit meldt staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat). Ze gaat daarbij in op de storing in de it-systemen van NS, waardoor zondag urenlang het treinverkeer op het hoofdrailnet platlag. Gelet op de langdurige en landelijke impact van deze storing en de mate waarin een beroep is gedaan op de zelfredzaamheid van de reiziger, acht Heijnen de prestaties van NS onder de maat.
Ze vindt het belangrijk dat deze grootschalige verstoring grondig door een onafhankelijk bureau wordt geëvalueerd. Belangrijk aandachtspunt is het niet naar behoren functioneren van het backupsysteem. Ook wordt gekeken naar de snelheid van het herstel van de dienstregeling na het herstel van de storing.
Bijsturing
De storing die in de loop van de ochtend optrad, betrof de planningsystemen van NS voor materieel en personeel (en de bijsturing hiervan) en voor reisinformatie. Dit systeem is volgens NS essentieel om verantwoord en volgens dienstregeling te rijden, zeker als zich ongeplande wijzigingen of verstoringen in de dienstregeling voordoen. NS achtte het doorrijden hierdoor niet mogelijk dan wel verantwoord. NS heeft om deze reden de dienstregeling gecontroleerd stilgelegd en de treinen naar het eerstvolgende station laten rijden.
De eerste verwachting van NS was dat de verstoorde situatie tot circa 17:00 uur zou duren. Later is dit bijgesteld naar 20:00 uur. In aanloop naar de opstart bleek dat het voor NS niet meer mogelijk was om zondagavond nog treinen te laten rijden. Hoewel de it-systemen in de avond weer functioneerden, was de informatie in de betreffende systemen niet actueel. Zowel personeel als materieel stond niet op de voor herstart juiste plek, aldus NS. Om deze reden besloot NS de herstart van de treindienst uit te stellen naar maandagochtend.
Tweede Kamer over NS-storing [UPDATE]
Ook de cyberweerbaarheid wordt meegenomen in het onafhankelijke onderzoek dat NS laat doen naar de ernstige storing van afgelopen zondag.
Staatsecretaris Vivianne Heijnen dringt er bij de NS-top op aan ook meer in het algemeen te onderzoeken hoe kwetsbaar de ict van NS is. Zij wil ook nadrukkelijk betrokken zijn bij de formulering van de vragen waarop een onafhankelijk bureau antwoord moet vinden.
Dit bleek vanmiddag tijdens het mondeling vragenuurtje in de Tweede Kamer. SP-kamerlid Mahir Alkaya en Christen Unie-kamerlid Stieneke van der Graaf vroegen zich af of NS niet te sterk is geautomatiseerd. De CU vreest dat NS hierdoor extra kwetsbaar is geworden.
Alkaya en Songul Mutluer (PvdA) vonden ook dat de NS-leiding in dit soort situaties meer moet luisteren naar de werkvloer. Van machinisten kwamen geluiden dat een aantal treinen best kon rijden. Volgens hen was het helemaal niet nodig al het treinverkeer van NS stil te leggen omdat het systeem dat de actuele planningen maakt voor materieel en personeel plat lag. De seinen deden het namelijk wel.
Chris Stoffer (SGP) die overigens niet rouwig was over het feit dat zondag geen treinen reden, vroeg zich af of niet beter kan worden overgegaan op regionale it-systemen. Dit voorkomt dat met een it-probleem het hele land plat gaat.
Fahid Minhas (VVD) was geschrokken dat ook het communicatiesysteem van NS op de stations eruit lag. Hij vroeg de staatssecretaris ervoor kan zorgen dat het beheer van dit systeem wordt overgedragen van NS Reizigers naar ProRail. Maar Heijnen betwijfelt of op basis van een enkel (ernstig) incident het hele systeem moet veranderen.
De staatssecretaris ziet vooralsnog geen verband tussen de storing en het gebrek aan verkeersleiders bij Prorail. Ook heeft ze geen aanwijzingen dat de storing het gevolg is van een hack vanuit Rusland.
Reacties
Niet succesvol terugvallen op een backup mag natuurlijk niet gebeuren maar eerst maar eens kijken of het systeem zelf wel fail-save/redundant is, lijkt me. Dat moet tegenwoordig toch heel simpel en kostenefficient kunnen. Je moet eenvoudig (virtuele) clients en hosts op een message-queue systeem kunnen toevoegen/afkoppelen, berichtwachtrijen laten inlopen bij verkeersonderbrekingen e.d.
Beter is het om het dienstrooster te versimpelen. Altijd goed, ook bij simpele verstoringen. Dat heet het 'rondje om de kerk' en het personeel en de vakbonden zijn daar tegen. Maar de leiding is er voor. Zou ook goed zijn voor de reizigers. Teken de petitie op https://rondjeomdekerk.petities.nl
Het zou allemaal moeten kunnen, maar kennelijk onderschat de NS nog steeds en breedschalig de impact van storingen. Wat voor storing ook, het duurt allemaal erg lang voor de boel weer op de rails is. Dat heeft ze deze keer helemaal genekt omdat men natuurlijk niet berekend was om zó veel achterstallige informatie die nog verwerkt moest worden. Niet dat het zoveel informatie is, men is er gewoon niet op berekend.
Als zo'n systeem zó kritisch is, dan volstaat een backup(systeem) niet, dan moet je er minstens 2 hebben. Misschien moesten ze eens in de luchtvaart gaan kijken, hoe ze het daar doen. Vliegtuigen vallen niet uit de lucht omdat de computer het niet doet, zelfs de energievoorziening is daar zodanig geregeld dat eerst álles uit moet vallen voordat er niets meer werkt.
Natuurlijk hadden ze ook gewoon door kunnen rijden, misschien dat er ergens een trein was die zonder conducteur moest, die valt dan maar uit. Nu vond men het wel acceptabel om álles uit te laten vallen, hele beroerde afweging, alleen maar omdat men niet in staat is handmatig een dienstregeling uit te voeren.
Zo, nu eerst maar eens m'n schadeclaim gaan samenstellen. Die zou gehonoreerd worden, dus: duimen maar! ;-)
Dit soort kritieke centrale systemen dienen fail-save/redundant te zijn zoals Rob schrijft. Is dat wel uitgetest (ook na elke relevante systeemwijzing)? Ook moet het fallback systeem redundant uitgevoerd zijn. ProRail en NS moeten altijd naar de basis kunnen. Dat moet niet alleen vanwege technische problemen, maar ook vanwege ransomware en andere malware en simpele destructieve hacks.
En dan moet er ook nog een noodprocedure zijn voor versimpelde dienstverlening, al was het maar om mensen te kunnen brengen naar waar ze verder kunnen reizen (met Arriva, Connexxion, enz.) of afgehaald worden. Een aangepaste dienstregeling moet altijd kunnen zolang er stroom is en de rails vrij. Dat kon vroeger ook altijd. Heb je dat voor elkaar, dan kan je ook eerder voldoende bussen inzetten voor de overige situaties.
Is de backup nooit getest? Of is dat weer een verantwoordelijkheid van een andere aannemer? Stel dat dit op een werkdag was gebeurd, wat dan? Wie draait er voor de (financiële) consequenties op?
Reactie van Reinder Rustema spreekt me aan want 'out-of-the-box' is misschien wel de complexiteit van de dienstregeling het probleem van digitale afhankelijkheid en daarmee gelijk een kwetsbaarheid. Een fouttolerant systeem met een soort van 'diepteverdediging' lijkt me dan een oplossing.
Na 17 miljoen bondcoaches blijkbaar ook 17 miljoen conducteurs in nederland.
Fahid was geschrokken en vindt daarom het beheer van dit systeem moet worden overgedragen van NS Reizigers naar ProRail.
Stieneke vindt dat de IT maar helemaal afgeschaft moet worden, want vroeger was alles beter.
Hans ziet er de humor wel van in : duurt allemaal erg lang voor de boel weer op de rails is.
Ervaringsdeskundigen Alkaya en Songul zoeken het in meer luisteren naar de werkvloer want een treinmachinist op spoor 38d in regio utrecht zei dattie nog best door kon rijden.
IT specialist Chris denkt het op te kunnen lossen met decentralisatie, nationaal treinverkeer als rondjes om de kerk :-)
Rob wil de it architectuur aanpassen : decloupling en microservices. waarom wel treinen af/aankoppelen maar geen systemen ?
Hans is backupsystemen gaan tellen : als 1 te weinig is, waarom dan geen 2 vraag hij zich af.
Van Jaap moet, moet, moet van alles, maar Jaap heeft dan ook overal verstand van.
En dan het plan om ingewikkelde dingen simpel te doen, look who's talking :-)
Zelf vind ik bezemen in de herst, tegen de bladeren en als het koud is lange winterstop afdoende.
Nou, aan meedenken geen gebrek.
al lang blij dat het geen russische hack is.
Als zelfs onze geweldige staatssecretaris dingen gaat roepen waar ze geen verstand van heeft is het hek vd dam.
Begrijp dat Dino voor nietsdoen is en fatalistisch een discontinuïteit in de vervoersverplichting accepteert, beetje als Chis van altijd rijden maar op zondag niet. Verder is het tellen van één, twee en een heleboel ook niet echt accuraat want de zogenaamde marktwerking op het spoor heeft de keus er niet groter op gemaakt. Treinen rijden tenslotte al 3 eeuwen niet op tijd maar op rails en de vraag is of zo'n 18de eeuws systeem nog wel past in de 21ste eeuw.
Dat zou Rob nooit doen, Dino. Je resumeert verkeerd. :-)
Je resumeert verkeerd oudlid.
Ik spreek liever over lean cost-effective consolidation op basis van proven technology.
De zeer korte time-to-market is een bijkomend voordeel.
Ik resumeer niet Dino, ik reflecteer met een twist zoals jij doet. Zeg maar een beetje wuiven met een rode lap om zo de discussie uit te lokken. En wat betreft 18de eeuwse technologie die zich bewezen heeft in het verleden bieden resultaten uit het verleden geen garanties voor de toekomst als we kijken naar de dwarsliggers in het mobiliteitsvraagstuk.
@Reinder Rustema, kiezen voor een rondje rond de kerk, betekent meer stabiliteit in vervoerscapaciteit, want je werkt vanuit een relatief simpel spoorboekje. Maar het is ook een keuze voor minder flexibiliteit in vervoerscapaciteit. Denk aan extra capaciteit kunnen regelen voor een F1-race of een popconcert, of snel een omleiding regelen vanwege een vrachtwagen op het spoor. Bij goederenvervoer werkt het rondje rond de kerk niet vanwege de specifieke eisen gekoppeld aan materieel en mensen vanwege een heel breed scala aan te vervoeren goederen.
De politiek zegt vaak voor een rondje rond de kerk te zijn, maar ze eist tegelijkertijd ook meer efficiëntie van de gesubsidieerde spoorwegmaatschappijen en betere benutting van de spoorcapaciteit. De NS heeft daarom vele jaren geïnvesteerd in planningssystemen die het werk van stationschefs en treindienstleiders vergaand geautomatiseerd en gecentraliseerd hebben. Daarmee kunnen treinstellen met de juiste capaciteit, stroomvoorziening, enz. en machinisten en ander personeel met de juiste routekennis en bevoegdheden ingepland worden. De bonden hebben aangegeven dat het rondje rond de kerk een bruikbare noodoplossing kan zijn voor een deel van de verbindingen. Dat klopt want de basisplanning bestaat uit rondjes rond de kerk. Bij uitval van de planningssystemen moet je wel kunnen plannen en controleren zoals men dat vroeger deed.
Belangrijk is dat de systemen van ProRail wel blijven werken, vanwege de vele wissels, sensoren en seinen achter elkaar. Dat kan je niet meer handmatig doen, zoals bij sommige museumspoorlijnen.
@Dino. Van mij moet niets. Maar als een bedrijf ICT-dependend grootschalig infrastructuurdiensten levert, dan is het wel zo verstandig om naar collega’s zoals Rob Koelmans te luisteren omdat Murphy elk moment langs kan komen. Het alternatief is vroeg of laat hoge boetes en veel claims incasseren en weer klanten verliezen. Dit geldt voor alle grote vervoerders. De ICT was niet geheel op orde.
Dino, omdat ik met veel spoormensen ben opgegroeid, ook “meesters” (= machinisten), weet ik toevallig e.e.a. van het spoor. Moet je mij maar niet kwalijk nemen. ;-)
ha Jaap, claims tegen semi-overheid ? maar van recht heb je natuurlijk ook verstand want je oom was vast advocaat.
"Heijnen betwijfelt of op basis van een enkel (ernstig) incident het hele systeem moet veranderen" en een monoliet waar 20 jaar lang aan gesleuteld is, zet je niet zomaar om naar een nieuwe architectuur.
Het is net zoiets als jouw schommelstoel, die gooi je ook niet zomaar weg omdat iemand met iets moderners aan komt zetten.
Van mij moet niets. Maar . . . . dus toch
Japie vergeet even te vertellen dat zijn 18de eeuwse jeugdherinneringen niet erg relevant zijn voor de hedendaagse realiteit dus we nemen hem niks kwalijk want we nemen hem ook niet serieus. Tenslotte gaat het niet om de bok maar om de toekomst van een vervoerssysteem want eerdere plannen werden uiteindelijk keihard geraakt door de pandemie en de verwachte groei aan reizigers lijkt vooral de stedelijke gebieden te betreffen omdat de forenzen meer thuis gaan werken. De monopolist zal zich dan ook aan moeten passen aan de 21ste eeuw waarin stations als een mobiliteitshub fungeren door aansluiting op andere vormen van stads- en streekvervoer want het gaat niet zo zeer om het rondje om de kerk maar om maatschappelijke veranderingen. Verder staat Brussel op de deur te kloppen met het 4de spoorwegpakket waardoor de oude schommelstoel van Dino geen optie is omdat hierdoor vliegen een stuk sneller en goedkoper is.
@Dino, als het gehele personenvervoer van de NS langdurig plat ligt, er geen kaartjes worden verkocht, mensen hun geld moeten terugkrijgen, er een boete van het rijk kan volgen, de pers zich op de NS werpt, de bonden zeggen dat nu wel een rondje rond de kerk mogelijk was, er dus kamervragen worden gesteld en een onderzoek na de storing op de storing moet gaan plaatsvinden, dan is dit vervelend voor de NS van Heijnen. De oude meuk van 20 jaar oud vervangen zou wel eens lang kunnen gaan duren, maar ik als dat er meerdere planningssystemen zijn, dus dat kan gefaseerd.
En ja Dino, rechtenbullen komen ook bij ons in de familie voor; het is mij ook overkomen. Maar dat komt in de beste families voor, zeker nu ongeveer de helft van de jongeren hoger opgeleid is. Bovendien is het soms wel handig. Niet iedereen kan diepzinnige reacties schrijven en toch niet verder gekomen zijn dan autodidact, zoals Johan Cruijff. :-p
Uw reactie
LET OP: U bent niet ingelogd. U kunt als gast reageren maar dan wordt uw reactie pas zichtbaar na goedkeuring door de redactie. Om uw reactie direct geplaatst te krijgen moet u eerst rechtsboven inloggen of u registreren