IBM geeft standaardenorganisaties in niet mis te verstane bewoordingen te kennen dat zij hun processen moeten aanpassen. Aanleiding zijn de malversaties die optraden bij de goedkeuring van Microsoft's ooxml-formaat.
IBM heeft nieuw beleid aangekondigd voor de manier waarop het bedrijf het gebruik van open standaarden in de markt wil stimuleren. Hoewel ook opkomende economieën geholpen zullen worden bij het gebruik en de deelname bij de definitie van open standaarden, draait de aankondiging van IBM voornamelijk om de manier waarop deze tot stand komen.
De leverancier wil meedenken over de hervorming van de standaardisatie-processen. Garanties ten aanzien van een eerlijke stemming, eerlijke beslissingen en de afhandeling van bezwaren, door onafhankelijke deelnemers en zonder ongepaste beïnvloeding, worden expliciet genoemd. Daarbij zegt IBM zelfs zijn lidmaatschap van standaardenorganisaties te heroverwegen als de kwaliteit en openheid van de processen onvoldoende zijn.
Gecorrumpeerd
Hoewel IBM zegt deze aankondiging niet te willen koppelen aan één enkele leverancier of organisatie, heeft deze natuurlijk alles te maken met de manier waarop Microsoft de ISO (International Standards Organization) wist te corrumperen bij de erkenning van zijn formaat Open XML (ooxml). In eerste instantie werd deze door de ISO-leden afgewezen. Na veel druk door Microsoft werd ooxml in tweede instantie wel aangenomen.
De hele affaire was voor een aantal landenorganisaties van de ISO reden om bezwaar aan te tekenen tegen de onethische manier waarop ooxml door het standaardisatieproces werd geduwd. Omdat daar vervolgens niets mee is gedaan, hebben de opensourcevoortrekkers van de overheden van een aantal opkomende landen hun vertrouwen in de ISO opgezegd. Voor anderen, waaronder het Duitse DIN, was de hele gang van zaken aanleiding om op te roepen tot een herziening van het standaardisatieproces. De aankondiging van IBM sluit hierbij aan. Het bedrijf zei eerder al dat de geloofwaardigheid van de ISO in het geding was. De Europese Commissie startte vanwege de affaire begin dit jaar een nieuw onderzoek naar Microsoft. En onlangs werd bekend dat het merendeel van de Noorse ISO-leden zich heeft teruggetrokken.
Lock-in
Dat Microsoft zo gebeten is op het doorvoeren van zijn gesloten (proprietary) formaten als internationale standaard, is een directe reactie op overheden die niet alleen kiezen voor open standaarden, maar ook steeds vaker voor open source. Daarmee verliest het bedrijf een van zijn belangrijkste lock-in-mechanismen.
Dat betekent voor Microsoft dat het een tweesporenbeleid volgt. Naast de erkenning als internationale standaard is het van belang dat het formaat vervolgens ook door de overheden erkend wordt als een open standaard.
Hier in Nederland overweegt de BSA dan ook juridische stappen tegen de landelijke overheid. Daarbij richt deze belangenorganisatie van de commerciële softwareleveranciers zich vooral op de definitie van open standaarden in de nota Nederland Open in Verbinding (NOiV). Zij willen liever een ruime interpretatie.
Laconiek
Vergelijkbare ontwikkelingen vinden plaats op Europees niveau. Daar wordt op dit moment gewerkt het nieuwe European Interoperability Framework (EIF). Deze richtlijn definieert onder andere de eisen waar open standaarden gebruikt door overheden aan moeten voldoen.
Binnen de gelederen van de Europese Commissie wordt echter laconiek gereageerd op de dreigementen van de BSA. Daar redeneert men als volgt: het gaat hier niet om een wet of een tender, maar om een richtlijn. Dat betekent dat deze niet juridisch aanvechtbaar is. Tegelijkertijd dekt de EC zich op deze manier in tegen bezwaren tegen de eis van open standaarden in wetten en tenders. Daarvoor kan immers weer worden verwezen naar de richtlijn.
Dat de BSA tegen illegale kopien strijdt vindt ik volkomen in orde. Juridische stappen nemen tegen een overheid die, voor deze overheid, standaarden definieert is de zaak op z’n kop zetten.
Daarmee diskwalificeert de BSA zich als een lobbyisten klub voor bedrijven die hun inkomsten in gevaar zien. De instelling van IBM bevalt me beter, namelijk meewerken aan een standarisatie-proces dat niet zo simpel te korrumperen is als MS dat bij OOXML gedaan heeft.
Voor de EC is de BSA nu alleen nog maar een lachwekkend klubje, dat was niet nodig geweest.
Zelf ben ik voorstander van open standaards en gebruik veel open source software maar ik zie wel degelijk het nut van programma’s die “closed source / commercieel” zijn en heb geen probleem de licentie te betalen als de kwaliteit er naar is.