Het schiet niet echt op met de commerciële uitrol van WiMAX in Nederland. Ondanks diverse experimenten duurt het waarschijnlijk nog enkele jaren voordat de techniek doorbreekt.
Het lijkt allemaal zo mooi: een snelle en mobiele breedbandverbinding voor een fractie van de gangbare prijs. Al lange tijd verwachten deskundigen de doorbraak van de techniek die dit allemaal mogelijk maakt: WiMAX (Worldwide Interoperability for Microwave Access). In Nederland werkten Casema en WorldMax ieder voor zich al aan experimenten en kortgeleden lanceerde ook CallMax een testomgeving.
De drie hebben grootse plannen met de nieuwe techniek. Zo wil Casema WiMAX gaan gebruiken om hun bestaande en nieuwe producten als tv, internet en vaste telefonie, toegankelijk te maken in de landelijke gebieden waar geen vaste bekabeling ligt. In 2006 nam het bedrijf hiervoor de zendmasten en tijdelijke vergunning over van Versatel. Gradus Vos, woordvoerder van Casema, geeft aan dat ze ook aspiraties hebben om mobiele telefonie aan te bieden.
Ook nieuwkomer CallMax wil bij gebleken succes het WiMAX-netwerk uitrollen over Nederland. Het bedrijf gebruikt daarvoor dan hun tweehonderd semafoonstations die over het land liggen verspreid. Met speciale pcmcia-kaarten, modems, compact flash pda's en smart phones kan het mobiele signaal worden opgevangen. Technisch directeur Chris van Steenbergen: "Bovendien zit er vanaf 2008 standaard WiMAX-hardware op laptops. Intel is daar druk mee bezig." Daarnaast ontwikkelen Samsung, Alcatel en Motorola momenteel smartphones die het WiMAX-signaal gebruiken.
Ondanks de experimenten van CallMax, Casema en WorldMax is er flink wat scepsis. Vos: "Niemand heeft echt ervaring met het uitrollen van WiMAX. Vorig jaar is weliswaar een mobiele standaard afgesproken, toch gaat het nog zeker twee jaar duren voordat de techniek grootschalig wordt toegepast. En dan alleen als aanvulling op vaste verbindingen. Het zal er nooit in plaats van komen."
De huidige mobiele operators vormen een andere vertragende factor. Veel van hen hebben namelijk zwaar geïnvesteerd in hsdpa (high speed downlink packet access), de snelle variant van umts. Beide technieken zijn beduidend langzamer en kostbaarder dan WiMAX, maar wel verder ontwikkeld en geïmplementeerd.
De groei zal voornamelijk komen van bedrijven die zelf geen netwerk voor mobiele telefonie hebben. Zij krijgenechter te maken met de hoge investeringen die nodig zijn voor voldoende dekking. Dit is vooral in de steden een groot probleem omdat het signaal daar sterk wordt belemmerd door hoge gebouwen. Om te voorkomen dat er daardoor op iedere hoek van de straat een antenne moet worden geplaatst, is het belangrijk dat een zo laag mogelijke frequentie wordt gebruikt: maximaal 2,6GHz. Hiervoor is echter een aparte licentie nodig.
In september zal het ministerie van Economische Zaken de 2,6GHz-banden veilen. Het is de vraag of de ambtenaren de licenties toewijzen voor WiMAX-toepassingen. De bandbreedte kan, onder druk van de huidige aanbieders van mobiele telefonie, namelijk ook worden gereserveerd voor umts-toepassingen. CallMax' Van Steenbergen maakt zich echter geen zorgen: "Als onze experimenten slagen, doen we mee aan de frequentieveiling. Onze contacten met het ministerie zijn al jaren heel goed. We gaan er vanuit dat de veiling technologisch neutraal verloopt, waarbij de frequenties dus niet alleen worden toegewezen aan bijvoorbeeld umts."
Gemeenteraad v Littenseradiel
Inzake: elektromagnetische straling veroorzakende zenders in zendmasten.
Tegen umts- bouwvergunningen wordt veelal bezwaar aangetekend.
Leden van een College van B. en W. zijn geen medicus en dragen geen kennis van de biologische effecten t.a.v. het menselijk lichaam wanneer mensen permanent onvrijwillig worden blootgesteld aan gepulste elektromagnetische straling afkomstig van mobiele(beeld)telefonie-basisstations/antennes.
De blootstellingslimiet is afkomstig van de ICNIRP. De ICNIRP (gevestigd te Duitsland) is een non-gouvermentele prive-organisatie en maakt geen deel uit van de WHO en valt ook niet onder de UNO.
De ICNIRP is geen verantwoording verschuldigd aan de regering. Een tweetal leden van de gezondheidsraad zitten in de ICNIRP. Men adviseert dus zich zelf. Vervolgens zit er een persoon van de GGD in de gezondheidsraad. Ook daar adviseert men zich zelf. Repacholi, leider Afd. E.M.belastingonderzoek van de WHO te Geneve is ere-voorzitter van de ICNIRP. Hij kwam in 2006 in opspraak via een internationale enquete wegens het aanpakken jaarlijks van 150.000 dollar van de telecomindustrie. In 2006 heeft hij de WHO verlaten.
T.a.v. de gezondheidseffecten vanwege mengvormen van permanente onvrijwillige blootstelling aan gepulste e.m.-straling afkomstig van UMTS/HSDPA/WIMAX-installaties is niets bekend. Het onderzoek heeft zich in hoofdzaak toegespitst op de thermische effecten.
In ziekenhuizen wordt ook e.m.straling veroorzakende apparatuur gebruikt maar daar worden dan ook (voorzorgs-)veiligheidsmaatregelen getroffen.
Ter voorkoming van gezondheidsschade tengevolge van blootstelling aan gepulste e.m.-straling (tv en radio is niet gepulst doch is statisch)is nader onderzoek nodig. Daar is iedereen het wel mee eens. Het juridische scharnierpunt is dat in 2001 de minister van E.Z. (Nederlandse Staat) miljarden guldens heeft ontvangen van de telecomproviders bij de verkoop van de UMTS-licenties. Erkennen dat er gezondheidsrisico’s aan kunnen kleven zal leiden tot claims van de telecomindustrie. De onderzoekgegevens van het TNO 2003 COFAM-onderzoek over gezondheid en welbevinden werd wel vrij gegeven doch het Zwitserse replica-onderzoek niet. Gaat er al een lampje branden?
Financiering, waarde van de dienst en snelheid van uitrol zijn extra redenen waarom WiMAX niet snel van de grond komt in Nederland.
Welke toegevoegde waarde biedt WiMAX nu. WiMAX biedt je de mogelijkheid om een breedbandnetwerk mobiel op te zetten. Meestal gebruikt voor eigen netwerken of voor toegang tot het Internet. Eind jaren negentig, was dit voor de gehele markt van toegevoegde waarde. Maar nu in 2007 is breedbandige toegang op diverse manieren verkrijgbaar. Via mobiele netwerken, HSDPA, via WIFI Access points en via DSL-netwerken, is de toegang tot een breedbandig netwerk eenvoudig en tegen relatief lage kosten te verkrijgen. Dus zowel geografische dekking als marktprijs zijn bepaald. Nederland heeft ondertussen 5 miljoen breedbandabonnees. Indien deze allen zouden zijn uitgerust met een WIFI-router, heb je snel een landelijk dekkend wireless breedband netwerk voor relatief lage investeringen.
WiMAX moet dus als dienst concurreren met bestaande diensten en voegt functioneel weinig toe. Dit betekent dat WiMAX zich in een verzadigde markt een positie moet verwerven.
Een tweetal mogelijke strategie hiervoor zijn: Focussen op niche markten b.v. mobiele cameraopstellingen, bouwplaatsautomatisering etc. Of breed de massamarkt ingaan. Voor beide marktbenaderingen is een landelijke dekking noodzakelijk. Hetgeen een forse investering vereist. Dit buiten de noodzakelijke investering in marketing en acquisitiekosten. Dan nog is de vraag of de kosten ooit kunnen worden terugverdiend.
De vraag is dus of er in de huidige markt financiers te vinden zijn om te investeren in een dergelijke onzekere businesscase?
In reactie op de gezondheidszorgen, Wat is tegenwoordig nog gezond? gewassen worden bespoten, dieren voor consumptie worden met hormonen bijgevoerd en wat denk je van energie centrales, auto’s, het toenemende vliegverkeer, om over de CO2 uitstoot van elk huishouden in Nederland maar te zwijgen….
Ruud heeft helemaal gelijk als hij het over 802.16d heeft, echter, 802.16e is een heel ander verhaal:
De investeringskosten….. enig idee hoeveel kostenbesparing mobile wimax met zich mee kan brengen om hotspots aan te leggen? Stekker in het stopcontact en klaar…. geen dure glasverbindingen meer nodig. Kostenbesparingen voor het bedrijfsleven doormiddel van fixed-price internet en voip in en door heel Nederland. De efficientie slag om met degelijke breedband snelheden mobiel te kunnen internetten ipv de theoretische snelheden van umts en hsdpa, welke ik zelf overigens nooit heb kunnen halen… ook niet om 4 uur ’s nachts. oftewel het terug dringen van verspilde werktijd omdat men op verbinding moet wachten, of omdat men op die file moet wachten voordat die binnen is…. als dat alleen al 2x zo snel kan, is de investering zo terugverdiend.
Daarnaast wordt wimax technologie gesteund door grote ondernemingen als intel, samgung, alcatel nokia enz. Hierdoor zullen bedrijven en consumenten simpelweg niet meer om mobile wimax heen kunnen.
Zoals jullie begrijpen ben ik voorstander van Wimax. De uitrol is inderdaad wat traag…. maar ben van mening dat de nederlandse consument uiteindelijk de winnaar gaat worden. Omdat er een goedkoper alternatief wordt geboden op hsdpa en umts. Geen kosten per Mb meer!! Nederland boekt een technologische vooruitgang. Daarbij maakt mobile wimax waar wat umts en hsdpa nooit helemaal waar heeft kunnen maken; betaalbare mobile internet toegang.