21,3 miljoen voor onderzoek naar ‘ai-samenleving’

Het project staat onder leiding van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Daarnaast nemen Tilburg University, Universiteit Utrecht, Erasmus Universiteit Rotterdam en de Technische Universiteit Delft deel.

In het onderzoek, getiteld ‘De algoritmische samenleving (Algosoc)', onderzoeken wetenschappers van de vijf genoemde universiteiten kwesties rondom ai en digitale technologieën en de juridische, ethische en maatschappelijke gevolgen daarvan. Tilburgse onderzoekers bekijken bijvoorbeeld hoe met de ontwikkeling van (semi-)geautomatiseerde processen, waaronder artificiële intelligentie, publieke waarden en mensenrechten gewaarborgd kunnen blijven.

Rechtspraak

Hoogleraar Recht en informatisering Corien Prins van de Tilburg University stelt dat een wereld die gebaseerd is op algoritmische besluitvorming ‘vereist’ dat de rechtspraak het gebruik ervan omhelst en anderzijds garandeert dat deze technologie overal in de samenleving op een rechtvaardige wijze gebruikt wordt.

De onderzoekers bestuderen de rol en verantwoordelijkheid van de rechtspraak vanuit twee perspectieven: als ‘gebruiker’ van algoritmische beslissystemen en als ‘beoordelaar’ van op algoritmen gebaseerde besluiten door andere overheidsinstellingen. Het gaat dan om toepassingen bij politie, belastingdienst en andere overheidsinstanties. Ook levert Tilburg een bijdrage aan de onderzoeken naar de maatschappelijke impact van ai binnen de zorg en media.

NWO

De studie wordt gefinancierd vanuit NWO-gelden (Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek), onderdeel van het ministerie van OCW (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap).

In het kader van het zogenoemde Zwaartekrachtprogramma (zie kader) kunnen onderzoekers gedurende tien jaar universitair onderzoek doen en ‘multidisciplinair’ samenwerken. Er wordt dan over de disciplines van universiteiten heen samengewerkt in gemeenschappelijke projecten.