Het Ministerie van Economische Zaken heeft richtlijnen gepubliceerd, die beschrijven hoe overheden ict-diensten en/of -producten moeten aanschaffen, rekening houdend met het plan Heemskerk. Dat stimuleringsplan heeft tot doel het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke overheid te versnellen.
Onderdeel van het actieplan is de invoering van een ‘comply-or-explain and commit'-principe, dat voorschrijft dat overheden (rijksdiensten vanaf april 2008 en overige overheden en instellingen vanaf december 2008) zich moeten verantwoorden wanneer ze open standaarden niet ondersteunen en moeten beloven dat in de toekomst wel te doen.Vrijstelling onder 50000 euro
In de richtlijnen valt te lezen dat niet met het plan Heemskerk rekening hoeft te worden gehouden voor aankopen onder de vijftigduizend euro. De reden die hiervoor wordt gegeven is: "In de meeste gevallen zal het bij investeringen onder dit bedrag gaan om aanpassing van bestaande ict-systemen. Het kiezen voor een andere standaard zal dan dikwijls leiden tot disproportioneel hoge kosten."
Daarnaast is gebruik van open standaarden alleen verplicht als die ‘voldoende gangbaar zijn.' Omdat dat een rekbaar begrip is, bestaat er een lijst met standaarden waarvoor dit wel geldt. Deze staat sinds maart 2008 online en wordt twee keer per jaar bijgewerkt.
Geld, tijd of capaciteit
Tot de redenen die overheden kunnen aanvoeren om niet te kiezen voor open standaarden vallen ‘onvoldoende aanbod', ‘onvoldoende veiligheid', ‘onvoldoende zekerheid bij functioneren' of ‘andere redenen van bijzonder gewicht'. "Bij de laatste categorie zal het praktisch gezien gaan om aspecten van geld, tijd of capaciteit", zo vermelden de richtlijnen.
Waarschuwend volgt hierop: "De reden om niet te kiezen voor een open standaard moet wel enige substantie hebben. Het is niet de bedoeling dat dat voor gesloten standaarden gekozen wordt enkel en alleen omdat het tijdsbeslag dan wat korter is of de kosten wat lager zijn. Het niet zelf beschikken over capaciteit is geen goede reden als die capaciteit eenvoudig valt in te huren of als er in de eigen organisatie nooit aandacht besteed wordt aan het op peil brengen van bestaande tekorten in de eigen capaciteit".
Plan Heemskerk
In december 2007 werd het actieplan ‘Nederland in open verbinding' door de Tweede Kamer aangenomen. Het plan van PvdA-staatssecretaris Frank Heemskerk heeft tot doel het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke overheid te versnellen. Heemskerk wil de interoperabiliteit binnen de overheid vergroten door het gebruik van open standaarden en de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen door het gebruik van open source software. Zo wil hij bovendien een ‘gelijk speelveld op de softwaremarkt bevorderen'.
Onderdeel van het actieplan is de invoering van een ‘comply-or-explain and commit'-principe, dat voorschrijft dat overheden (rijksdiensten vanaf april 2008 en overige overheden en instellingen vanaf december 2008) zich moeten verantwoorden wanneer ze open standaarden niet ondersteunen en moeten beloven dat in de toekomst wel te doen. Op januari 2009 moeten er daarnaast implementatiestrategieën zijn geformuleerd voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software door alle ministeries. Een jaar later moeten die er ook zijn voor semi-overheden in het onderwijs, de zorg en de sociale zekerheid.
Tot slot schrijft het actieplan voor dat ODF uiterlijk in januari 2009 wordt ondersteund door alle ministeries en ‘mede-overheden'. De OpenDocument-indeling (ODF) of het OASIS Open Document Format for Office Applications, zijn een open standaard voor het opslaan en uitwisselen van tekstbestanden, rekenbladen, grafieken en presentaties.
Open source
Er zijn vele soorten open source software. Wat ze allemaal gemeen hebben is dat iedereen de oorspronkelijke code mag inzien en wijzigen, en iedereen de oorspronkelijke software onbeperkt mag gebruiken en kopiëren. Het bijzondere aan een programma met GNU General Public License (GPL)-licentie, is dat als een programmeur er iets aan verandert, hij dat gewijzigde programma ook weer onder een GPL-licentie moet verspreiden. Als iemand daarom vraagt, moet hij dus de broncode opnieuw vrijgeven.
Maar er zijn ook open source-licenties waarbij dat niet hoeft. Soms staat een licentie bijvoorbeeld toe dat een ander de broncode wijzigt, maar vervolgens om die nieuwe broncode een hek zet. Dan is het dus geen open source-software meer en hoeft die software ook niet meer gratis te zijn. Veel commerciële software is op die manier ontstaan. De marketingafdeling van een bedrijf heeft dan om een bepaald onderdeel van open source software een strik gedaan en verkoopt dat als pakket op de markt. Zo zijn er allerlei soorten licenties, die allerlei verschillende acties toestaan en/of verbieden.
Open standaarden
Open standaarden zijn ICT-standaarden die iedereen vrij mag gebruiken. Een voorbeeld is het ODF (Open Document Format), een standaard voor het uitwisselen van onder meer tekstbestanden.
Reacties
Goed, dat wordt dus een leuke klus: alle bestellingen worden geknipt tot delen van 49.995,= en niemand hoeft zich hieraan te houden...
qed: http://www.computable.nl/artikel/ict_topics/open_source/2788668/1277105/vijftigduizend-eurogrens-ondergraaft-plan-heemskerk.html?utm_campaign=rss&utm_source=rss&utm_medium=rss
Dat zag ik al aankomen na de aanbesteding van Goud. Dit hele plan stelt dus helemaal compleet niets meer voor.
Het wordt zo te zien weer eens tijd voor kamervragen.
Ik heb deze discussie ook op een ander forum al gehad en het is volgens mij een kwestie van snel lezen. Ik vind de manier waarop het verwoord is trouwens ook wel erg onduidelijk.
De instructie bestaat in artikel 1 uit een a:, en een b:.
A:, gaat uit van een ICT-faciliteit die bij aanschaf meer kostte dan 50.000
Dus, een -bestaande- ICT-faciliteit.
En dan B:, daarin wordt gesproken over de aanschaf van een dienst e.d. Een -nieuwe- investering dus. Daar wordt ook geen drempelbedrag genoemd.
A en B zijn van elkaar losstaande voorwaarden. Elke nieuwe investering moet dus gewoon voldoen aan het actieplan, ook al is het bedrag lager dan 50.000.
Alleen voor bestaande investeringen is het drempelbedrag in het leven geroepen om gebruik te kunnen maken van de "explain" waardoor kapitaalvernietiging wordt voorkomen.
Vervolgens is er een artikel 1 - toeliching, en die zorgt voor nog meer verwarring.
In de eerste alinea wordt het stuk onder artikel 1- A: toegelicht ( Tot aan: "De definitie van het begrip ?aanschaf? ... ") en vanaf daar wordt het stuk onder artikel 1- B: toegelicht.
En dan klopt het nog steeds. Ik ben het bij voorbaat helemaal met iedereen eens dat het een zeer onduidelijk en tegenstrijdig lijkend stuk is.