EDPB: modelcontract onvoldoende voor data buiten EU

Privacy Shield was een overeenkomst waarin de Europese Unie en de Verenigde Staten afspraken hadden vastgelegd over de verplaatsing en opslag van gebruikersgegevens tussen de EU en Amerika. Afgelopen juli zette de hoogste Europese rechter een streep door de afspraken. De gegevensbescherming zou alsnog onvoldoende zijn.

Sinds de verwerping van de Privacy Shield-overeenkomst regelen veel Europese organisaties de trans-Atlantische dataoverdracht via modelcontracten, ook standaardbepalingen of ‘standard contractual clauses’ (scc’s) genoemd.

Aanvullende maatregelen

De EDPB, de Europese organisatie voor databescherming, waarschuwt nu dat modelcontracten in de meeste gevallen alleen zijn toegestaan indien bedrijven voldoende aanvullende maatregelen nemen om de veiligheid van de datadoorgifte te waarborgen. De organisatie komt met aanbevelingen en een stappenplan (zie kader). Die gelden ook voor dataoverdracht naar andere landen dan de VS.

Een belangrijke aanbeveling is het aanvullend beveiligen van gebruikersgegevens, door goede encryptie, pseudonimisering en ‘multi-party processing’ (het opknippen van data zodat gegevens over meerdere dataverwerkers worden gespreid). Maar ook daarmee is het niet zeker dat organisaties aan de regels voldoen. ‘Bedrijven zullen per geval moeten bekijken welke maatregel of combinatie van maatregelen nodig is om persoonsgegevens goed te beschermen’, schrijft de EDPB in een consultatiedocument (pdf).

Eigen verantwoordelijkheid

De databeschermingsorganisatie adviseert om data in de EU te houden als er twijfel blijft over de veiligheid van doorgifte van persoonsgegevens aan andere landen. Dat sommige landen privacy en andere grondrechten onvoldoende beschermen, betekent dat Europese organisaties een eigen verantwoordelijkheid hebben om de bescherming van doorgegeven data alsnog te waarborgen, aldus de EDPB.

De EDPB roept de Amerikaanse regering en de Europese Commissie op om te onderzoeken of ze de Privacy Shield-overeenkomst kunnen vervangen. Volgens de organisatie heeft de Europese rechter de VS specifiek benoemd als land waar persoonsgegevens niet goed zijn beschermd. Zo zouden veiligheidsdiensten in de VS alle persoonsgegevens op servers in de VS mogen inzien en gebruiken en kunnen ze persoonsgegevens onderscheppen voordat ze in de VS aankomen. Desondanks slaan veel Europese bedrijven data op in de VS, bijvoorbeeld op de servers van cloud-aanbieders.