Hoewel er steeds meer e-zorg-toepassingen beschikbaar zijn, blijft de inzet achter op het aanbod. Dat komt doordat artsen en patiënten bijvoorbeeld onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden die e-health biedt voor verbetering van de zorg. Om de inzet van e-health succesvol te maken, moeten keuzes beter onderbouwd worden.
Dat komt naar voren in de eHealth-monitor 2017. Voor het vijfde jaar op rij hebben het landelijke expertisecentrum voor ict-ontwikkelingen in de zorg, Nictiz, en het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg, Nivel, de ontwikkelingen rondom e-health in Nederland onderzocht.
Onder ‘e-health’ verstaan die partijen: ‘de ontwikkelingen rondom het gebruik van technologie om de gezondheid en de gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren’. In de rapportage schrijven de onderzoekers: ‘Van aanbod moeten we nu naar gebruik: opschaling van e-health-toepassingen blijft een uitdaging.’
De onderzoekers zeggen vijf jaar na de eerste monitor steeds beter in beeld te krijgen hoe het komt dat het gebruik achter blijft op het aanbod en waarom opschaling van toepassingen vaak uitblijft. Zo blijkt dat er nog steeds veel onbekendheid en onduidelijkheid is op het gebied van elektronische zorg. Zorggebruikers zijn vaak niet op de hoogte van het aanbod en de mogelijkheden bij hun zorgverleners, die op hun beurt onduidelijkheid ervaren over de inzet van toepassingen.
Volgens de onderzoekers is ‘focus’ noodzakelijk om duidelijkheid te creëren. ‘De mogelijkheden op e-health-gebied zijn groot en blijven toenemen. Zolang niet concreet is waarom, met welk doel en voor wie e-health wordt ingezet, is het moeilijk te bepalen wanneer een implementatie ‘geslaagd’ is.’
Onduidelijkheid over e-consult
Uit de monitor komt ook naar voren dat er onder artsen onduidelijkheid heerst over het gebruik van een e-consult. Er heerst vooral onder medisch specialisten onduidelijkheid over het gebruik, de vergoedingen, de regels en de richtlijnen. Bij huisartsen zien de onderzoekers dat beeld minder.
Roland Friele, adjunct-directeur Nivel: ‘Om van e-zorg een succes te maken, is het nodig om te bepalen waarom je het wil gebruiken en is aandacht nodig voor de implementatie ervan. E-health wordt dan een onderdeel van het zorgproces en zorgverleners kunnen samenwerken om optimaal gebruik te maken van elkaars kennis en kunde.’
Ministerie van VWS
Alle resultaten uit de monitor zijn te raadplegen op www.ehealth-monitor.nl. Daar zijn ook video’s te zien waarin zorggebruikers en zorgverleners ervaringen uit de praktijk delen.
De vijfde editie van de eHealth-monitor van Nictiz en het Nivel wordt op donderdag 23 november 2017 aangeboden aan het ministerie van VWS. Erik Gerritsen, secretaris-generaal van het ministerie van VWS, neemt het rapport in ontvangst tijdens het Mobile Healthcare-congres in de Jaarbeurs Utrecht.
Aanbevelingen
Om doelmatig gebruik van e-health te stimuleren, doen Nictiz en het Nivel een aantal aanbevelingen.
- Zorgaanbieders kunnen helpen nut en noodzaak te verhelderen voor patiënten, zodat duidelijk is waarom e-health wordt ingezet, voor wie, met wie en op welk moment (formuleer visie en maak keuzes).
- Overheid en ict-leveranciers kunnen nog meer inzetten op het verbeteren van digitale gegevensuitwisseling en dubbele medicatiecontrole, zodat patiëntgegevens altijd beschikbaar en up-to-date zijn.
- Opleidingsinstituten kunnen studenten ervaring laten opdoen met e-health en het onderdeel van de geboden opleiding maken.
- Software-ontwikkelaars en zorgaanbieders kunnen zorgen dat eindgebruikers betrokken worden bij de ontwikkeling van e-health, maar ook voor goede ondersteuning bij het gebruik ervan.
- Beroepsverenigingen kunnen zorgverleners ondersteunen en zorgen dat zij op de hoogte zijn van de mogelijkheden van e-health, maar ook dat regels, werkwijzen en richtlijnen helder zijn.
- Onderzoeksinstituten kunnen wetenschappelijk onderzoek naar goede en slechte voorbeelden van e-health doen om zich te krijgen op de succesfactoren en belemmerende factoren bij het gebruik van e-health.
Het verbaast me niets: de medische beroepsgroep heeft (net zoals de notarissen en wat meer van dat soort klassieke beroepsgroepen) er geen belang bij om te automatiseren/informatiseren: het zou regelrechte broodroof zijn. Iedereen die een uurtje door een ziekenhuis/gezondheidscentrum in de wijk loopt ziet hoe banaal sommige processen lopen, hoe veel papier er nog wordt gebruikt. De gezondheidszorg is een keten, waar het adagium geldt: ieder voor zich en God voor ons allen. Veel op zich goede initiatieven worden tegengehouden puur uit lijfsbehoud.