Het wordt tijd voor de software-voddetax

De politiek heeft enkele jaren terug een fantastisch actieplan aangenomen over open standaarden en open source-software. Onze hoop bloeide weer op nadat er van de motie Vendrik zo weinig terecht was gekomen. Heemskerk kwam met concrete acties om eindelijk invulling te geven aan de idealen. Maar ook daar lijkt nu toch maar bar weinig van gerealiseerd te worden. Sterker nog, de 'club van gesloten software' (Software VOC van ICT~Office) heeft het mooi voor elkaar: Heerenveen en Amsterdam haken af, het Europese Interoperability Framework (EIF) verlaat de oude doelstellingen en de realisatie van een open werkplek voor het rijk is verder weg dan ooit. Zullen we het dus maar opgeven?

Zelf denk ik dat dit juist een moment is om extra aan de slag te gaan om als overheid de opmars die elders plaatsvindt bij te houden. Juist in deze tijd zijn we toch op zoek naar bezuiningsmogelijkheden? We zien dat in het mkb momenteel de bedrijven die open source ondersteunen het werk haast niet meer aan kunnen. En is versterking van de Europese economie in deze tijd niet ook van belang? Studies laten zien dat juist Europa baat heeft bij toename van open source-softwaregebruik. En dan hebben we het nog niet over de risico's die het afglijden van het EIF naar 'homogene toepassingen' in plaats van 'open standaarden' betekent voor interoperabiliteit en leveranciersafhankelijkheid. Het wordt dus tijd op paal en perk te stellen aan die oplossingen die de vrijheid van de overheid beperken en burgers en bedrijven confronteren met de gevolgen van software met verborgen gebreken.

Het is dus nodig om de ware gedaante van gesloten software zichtbaar te maken. Laat de verborgen kosten van deze software daarom voorlopig maar eens zichtbaar worden via een belasting op het gebruik van 'software-vodden': overheden die gesloten standaarden of gesloten software toepassen, worden gekort in hun budgetten. Hoe moet dat gerealiseerd worden? Vrij eenvoudig. Voor aanbestedingen is men nu al verplciht om deze te publiceren en de uiteindelijke gunning vast te leggen. Aan deze publicatie de inhoudelijke resultaten zoals toegepaste standaarden en toegepaste software toevoegen (voor iedereen controleerbaar) is niet zo moeilijk. Het daaraan verbinden van consequenties is de daadkracht waar wij nu al zolang op wachten.