Nieuwe auto heeft meer software dan straaljager

Op de AutoRAI zullen weinig bezoekers zich realiseren dat de nieuwste generatie auto’s, zoals de Opel Ampera, meer software onder de motorkap heeft dan een straaljager nodig heeft om te kunnen vliegen. De aandrijving van deze jongste generatie auto’s door een batterij is alleen niet de meest eenvoudige vorm. Het efficiënte gebruik van de accu’s vraagt bijvoorbeeld veel rekenkracht.

Ook het samenspel van de verschillende lagen technologie maakt moderne auto's veel complexer. Neem bijvoorbeeld het remsysteem. Vroeger was dat een vrij eenvoudige component, maar tegenwoordig een sleutelonderdeel voor efficiency en veiligheid. Tussen de voet van de bestuurder en de uiteindelijke remmen zitten diverse subsystemen die uiteindelijk de beslissing nemen hoe hard er per wiel geremd moet worden, zoals ABS, anti-spin, bochtstabiliteit en een component die rem-energie terugwint. Verder communiceert het remsysteem met het motormanagement, adaptive cruise control en eventueel het telefoonsysteem voor een automatische noodoproep. Tegelijkertijd wordt verkeersinformatie opgevraagd om het energiegebruik slim te plannen. Zo zit de auto van vandaag vol met tientallen systemen, die allemaal slimmer, maar ook complexer worden.

Worstelen

Autofabrikanten worstelen met de ontwikkeling van deze complexere software, terwijl de doorlooptijd van het maken van deze software onder druk staat. Een nieuw type auto moet vanaf het eerste idee binnen vijf jaar naar de consument gebracht kunnen worden. Daarom is er een samenspel nodig in de ontwikkeling van nieuwe auto's tussen de mensen die de ‘harde' onderdelen van de auto maken en de softwarebouwers. Het ontwerpproces was altijd mechanisch gedreven, maar is nu vooral een multidisciplinair proces. Betrokken architecten, elektrotechnisch ingenieurs, programmeurs en managers werken thans op verschillende locaties en tijden en maken gebruik van verschillende tools ter ondersteuning van hun dagelijkse werk.

Kenmerkend is het feit dat mensen letterlijk binnen verschillende werkplaatsen werken en er geen vehikel is die deze omgevingen virtueel samenbrengt. Veel programmeurs en ontwikkelaars werken bijvoorbeeld zelfstandig aan eigen taken die niet inzichtelijk zijn voor teamleden. Het is belangrijk al tijdens het ontwikkelproces te zien hoe componenten, van remsysteem tot adaptive cruise control, samenwerken en elkaar beïnvloeden. Het gebrek aan overzicht wordt versterkt doordat de verschillende componenten in samenwerking met externe leveranciers ontwikkeld worden. Er is daardoor geen inzicht in samenhang en voortgang en bijsturen van een project is welhaast een heldendaad.

In de praktijk leidt gebrek aan inzicht en communicatie tot kostbare terugroepacties die regelmatig de kranten halen. De elektrische Segway die door een softwarefout besloot onverwacht van richting te veranderen, is maar een van de vele voorbeelden hiervan en ook het probleem met de remmen bij Toyota zal menigeen niet snel vergeten. Autofabrikanten zijn daarom meer dan ooit gebaat bij een werkomgeving die co-development van hard- en software mogelijk maakt en de samenwerking met leveranciers bevordert.

Digitale werkomgeving

Terug naar de Opel Ampera en de straaljager: het idee voor één digitale werkomgeving wordt al lang door de luchtvaartindustrie noodzakelijk geacht. Om begrijpelijke redenen is het fysiek bij elkaar brengen van de diverse betrokken werkplaatsen geen optie. Net zoals het fysiek heen-en-weersturen van productspecificaties en ontwerpdossiers niet efficiënt is. Maar wat fysiek niet mogelijk is, is digitaal, met behulp van het internet en de juiste tools, wel haalbaar. Bij het digitaal bij elkaar brengen van de betrokkenen ontstaat een virtuele werkplaats waar het totale ontwerpproces van een auto gevolgd kan worden en informatie met elkaar kan worden gedeeld.

Software wordt niet alleen steeds belangrijker in onze auto. Het is een fundamentele trend voor alle producten dat elektronica en software een steeds belangrijker onderdeel vormen, van MRI-scanner tot spaarlamp. Overal zie ik dan ook de complexiteit van ontwikkelprojecten gierend uit de hand lopen. Bedrijven die dit proces slim aanpakken, worden de nieuwe leiders in hun markt. In de automotive-industrie tekent dit proces zich steeds duidelijker af. Maar ook andere branches moeten zich bewust worden van ontwikkeltijden en terugroepacties.

Rien Schot, IBM Rational software Business Development Executive