Wat hebben de metaverse en web3 gemeen?

Web1 was de jaren negentig. De tijd van webpagina’s consumeren en zoeken op het internet. Web2 begon zo’n beetje na de bubble burst van 2001, waarin er gouden bergen werden beloofd, maar nog niemand de kans had zijn geld uit te geven op het internet. Web2 kenmerkt zich door interactie, zoals social media, en de mogelijkheid om geld te besteden. Web3 is eigenlijk al gestart en is platgeslagen de laag die wordt toegevoegd met blockchain, cryptovaluta en non-fungible tokens, ofwel NFT's, en de onderliggende smart contracts. Kortom; digitaal en decentraal bezit.

Web3 is in feite de revolutie en globalisering gefaciliteerd door de decentrale natuur van het internet zelf. Het is het internet wat zich losweekt van de traditionele valuta die in bedwang gehouden worden door overheden en centrale banken. Deze worden vervangen door cryptovaluta en digitaal decentrale grootboeken die in de lucht worden gehouden door anonieme computers die op basis van open source software allemaal samenwerken zonder dat er een centrale controller tussen zit. Als je hier niet eerder over gelezen hebt, dan leest dit als wartaal. Ik zal het wat tastbaarder maken.

Web3

Op web3 kun je wereldwijd virtueel geld overmaken naar iemand anders zonder dat hier een bank of centrale partij tussen zit. Stel, je bent muzikant en maakt muziek die een groeiende groep mensen leuk vindt. Dan kun jij de virtuele rechten op zo’n nummer kopen en steun je de artiest. Maar als je dat recht doorverkoopt, dan kan het zo ingericht worden dat de muzikant hier ook virtueel geld voor krijgt. Ik schrijf hier steeds virtueel bij, want iedereen kan de muziek kopiëren en als eigenaar kun je jouw rechten niet afdwingen op de 'oude' wereld. Het is meer dat je kunt aantonen dat jij het recht op het nummer van de originele artiest hebt gekocht en dat mensen dit kunnen controleren, maar dat het nog steeds wel gebaseerd is op vertrouwen. Stel dat de artiest een ander systeem voor tokens omarmt of zijn rechten nog een keer verkoopt, dan kun je hier weinig tegen doen. Aan de andere kant, als de artiest dat doet verliest deze het vertrouwen van de crowd en zal niets meer aan zijn tokens kunnen verdienen. 

Hier is nog een ander voorbeeld. Een populair spel kan unieke items van dat spel, bijvoorbeeld een magisch zwaard, koppelen aan een unieke token dat verbonden is aan het spel. Wie de token heeft kan het zwaard in de game gebruiken. Het kopen en verkopen van dit zwaard gebeurt op een manier die los staat van banken en de prijs kunnen virtuele muntjes zijn, maar ook cryptovaluta die ergens weer te converteren zijn naar euro's of dollars. Dit is een mooi bruggetje naar het tweede onderwerp; metaverse.

Second life

Ken je de virtuele wereld nog van second life? Dat was een virtuele wereld waarin je met een eigen gemaakte avatar kon bewegen en interactie hebben met andere avatars. Een virtuele wereld die wel eindig was. Je kon dus 'grond' kopen en de gemeente Zoetermeer was in 2007 bezig het eerste virtuele stadhuis te plaatsen. Second life was echter een centraal bedrijf en de virtuele tokens waren een teller in het spel en hadden geen relatie met de wereld daarbuiten.

Wat ook niet in second life zat was dat je jezelf echt kon onderdompelen in die wereld met een vr-bril. Laat Meta nu de best verkochte vr-bril aller tijden maken: de Oculus Quest. Als je deze opzet kun je spelletjes spelen, maar je kunt ook je eigen avatar vormgeven en een huis vullen met spullen die je hebt verdiend met interactie. Zelf heb ik al een paar potjes poker gespeeld met mensen van over de wereld en dat was best bijzonder. Je hoort en ziet niet alleen de mensen die om de tafel zitten, maar ziet ook de bewegingen van hun handen en hun hoofd. Je kunt dus een high five geven die vibreert in je handen.

Metaverse

Wat de metaverse precies is weet niemand. Het is een visie, een idee. Waar het wel op lijkt is dat het een soort alternatieve werkelijkheid kan worden waarin iedereen alles kan zijn. En dat je niet fysiek bij elkaar hoeft te zijn om het samen te beleven. Waar het op lijkt is dat het ook niet allemaal alleen maar animatie is zoals met een vr-bril. Het brengt elementen van de fysieke wereld samen in een virtuele wereld. Zo kun je samen naar de bioscoop of concert waarin je echt dichtbij je idool en elkaar kunt zijn, maar ook samen een spel kunt spelen in een fantasy-wereld. Daarnaast suggereert Mark Zuckerberg dat het een universum is voor iedereen en niet alleen van Meta. Dus dat er een soort framework ontstaat waarin je diverse mogelijkheden aan elkaar kunt knopen en dat er niet één eigenaar is met alle controle. Maar dat is slechts theorie.

Als je web3 en metaverse bij elkaar brengt, dan ontstaat er een alternatieve werkelijkheid waarin het uitwisselen van items gaat op een virtuele manier maar wel met gebruik van je identiteit. Door iets digitaal te signen kun je aantonen dat iets van jou is of van jou afkomt. Het kan ook de objecten die je deelt uniek maken, maar dit is de droom die je verkocht wordt.

De toekomst

De ontwikkeling van vr-/ar-techniek is aan het versnellen, maar de grote doorbraak zal misschien niet de komende vijf jaar gebeuren. Dit past helemaal in het plaatje dat de korte termijn wordt overschat en de lange termijn juist wordt onderschat. Wat echter niet verandert is de hang naar geld en macht. Wie veel heeft zal veel meer krijgen in zowel geld en macht. Vanuit gemak en vermaak zullen velen hier niet echt mee zitten. Zij kopen zich in bij deze fantasie. Privacy of centralisatie is niet iets waar de meerderheid zich mee bezighoudt. Brood en spelen dus. 

Er zitten heel veel haken en ogen aan web3 en de metaverse. Wie slaan allemaal gegevens over jou op? En gebeurt dit wel veilig? Het digitaal tekenen of tokens uitwisselen gebeurt dan wel op basis van cryptografie, maar als je de sleutel verliest of gestolen wordt, dan verlies je direct de controle. Het is dus geen goede authenticatie. Als je slachtoffer wordt van een misdrijf, waar kun je dan je recht halen? In systemen met mensen en geld is nu eenmaal regulering nodig. Hoe kan de essentiële  trias politica, de scheiding tussen wetgeving, rechtspraak en handhaving, in stand gehouden worden?

Next level dystopia

De ervaring leert dat iets eerst ontstaat en pas jaren later er goede regulering komt. In deze wereld waar feiten ook maar als meningen worden gezien heb je in de metaverse de perfecte storm van anarchie en verdeeldheid. Web3 en metaverse zijn menselijke verzinsels. Niettemin hebben ze gemeen dat het beide virtueel is en zich afzet tegen de werkelijkheid van de fysieke wereld zoals we die nu nog hebben. Ze delen een belofte van vernieuwing en eindeloze mogelijkheden, maar de realiteit verandert niet. Ongelijkheid, intolerantie en machtsmisbruik, met web3 en metaverse schiet het door naar een next level dystopia. Niettemin zullen we ermee moeten dealen, want ik zie geen reden waarom het niet zal ontstaan. En daar moet je het dan mee doen, mijn mening. Maar wat denk jij?