De vreedzame coëxistentie van glas en koper

Netwerken, diensten en toepassingen komen in toenemende mate los te staan van welke soort toegang wordt gekozen. Traditioneel hebben diensten als vaste telefonie, mobiele telefonie en televisie hun eigen netwerken. Ik verwacht dat verschillende diensten in de toekomst meer gebruik gaan maken van hetzelfde IP-netwerk. Via verschillende wegen krijgt de gebruiker toegang tot het IP-netwerk en kan hij dezelfde applicaties en diensten bereiken.
 
Welke factoren bepalen dan of iemand via koper of glas communiceert? Bandbreedte is en blijft een belangrijke onderscheidende factor. Maar minstens zo belangrijk is de mobiliteit, of liever het ontbreken daarvan. Die is zowel bij glas als koper laag als gevolge van het 'draadje' waar beide gebruik van maken. Om zoveel mogelijk mobiel te blijven en tegelijkertijd een behoorlijk bandbreedte te hebben zal Wi-fi en Umts in gebruik komen via kleine basisstations met een klein bereik in meters, die via glasvezel of koper verbonden zijn met het IP netwerk.

Nieuwbouwwijk

De aanleg van glasvezel in het openbare net lukt voorlopig alleen in de nieuwbouw en op bedrijventerreinen. De investering voor een fysieke aansluiting op een glasvezelnet bedraagt (volgens het rapport 'Slim Graafwerk' van Isoc Nederland) gemiddeld ongeveer 1200 euro. Daar bovenop komen nog investeringen voor transmissie apparatuur, het IP-basisnetwerk, optische netwerk interfaces, gebouwen en IT-systemen voor de network-operator. Deze kosten zijn moeilijk in te schatten en worden in het genoemde rapport dan ook niet gespecificeerd.
De consument zal pas bij prijzen voor een basispakket (internet en telefonie) van ongeveer 30 euro per maand (wederom 'Slim Graafwerk') massaal overstappen van koper op glas. Rekensommetjes laten dan zien dat voor de consumentenmarkt de zaak pas na tien jaar winstgevend is. Op de zakelijke markt liggen de prijzen beduidend hoger. Hier worden diensten als virtual private network (vpn) en application-service-provisioning (asp), tegen hogere tarieven aangeboden.
De investeringkosten voor de fysieke aansluiting in de nieuwbouw liggen aanmerkelijk lager omdat de grond daar toch al open moet. Zo zouden er wijken met breedband glasvezel ontstaan, waar naast snel internetten ook breedbandig communiceren binnen de eigen wijk mogelijk is. Onderzoekers verwachten een behoefte aan communicatie binnen de wijk en de gemeenschap. Dit zou wel eend de belangrijke drijfveer kunnen zijn van alle lokale initiatieven voor glasvezel in nieuwbouwwijken die nu in Nederland van de grond komen.

Installatie van glasvezel

De aanleg van glasvezel in wijken stuit op een aantal forse financiële, organisatorische en operationele problemen.
De aanleg van glasvezel zal dus geleidelijk plaatsvinden. Financiers van de nieuwe infrastructuur zullen zekerheid willen dat hun investering in de toekomst waardevast blijft. En willen na een paar jaar niet opnieuw de grond open hebben. Bovendien willen ze nu al weten welke openbare grond bestemd zal zijn behuizingen en faciliteiten. Voor het plannen van dit soort faciliteiten zijn er echter nog nauwelijks richtlijnen.
Daar is een standaard netwerkarchitectuur voor nodig, die er nog niet is. Komen er een, twee of zelfs vier vezels per klant? Wordt het gigabit-ethernet of later toch nog atm? Houden we de mogelijkheid open van digitale televisie via glasvezel? Waar komen de glasvezel splitters en waar de glasvezel hoofdverdelers, als die nodig zijn?? Hoe biedt je de verschillende operators veilige toegang tot het net? Waar worden de gebouwtjes met elektriciteit geplaatst voor dienstverleners? Hoe optimaliseer je uiteindelijk de topologie? Op deze en andere vragen moet een antwoord komen alvorens er een bestemmingsplan kan worden gemaakt. Een grote uitdaging dus, die nader onderzoek vereist.

Breedbandig koper

Breedbandig koper is er nu al en zit nog lang niet aan zijn grenzen. De aanleg van adsl-verbindingen begint in Nederland langzaam maar zeker op gang te komen. Ondanks de vele financiële, operationele, juridische en commerciële vragen deze aanleg oplevert. De kennis neemt toe en de markt groeit. De grenzen aan de bandbreedte worden opgerekt. In de toekomst komt het glasvezel tot in de kasten op straat. Vdsl met meer dan 10Mb/s zorgt voor het laatste stukje naar de huizen. Het ontwikkelen van nieuwe applicaties en diensten voor breedband verbindingen gaat nog veel energie en aandacht vreten.
 
De breedbandmarkt in Nederland zal zich de komende jaren ontwikkelen, zowel door het gebruik van glas in nieuwbouw en bedrijven als door de het gebruik van koper. Voor het oplossen van de vele openstaande vragen zullen de verschillende partijen niet zozeer 'veel' moeten graven, als vooral 'slim'. En vooral moeten investeren in kennis.
 

Jan Burgmeijer Tno Fysisch En Elektronisch Laboratorium