Vrijdag 1 maart was het UWV in het nieuws. De Volkskrant had een scoop met de melding dat de UWV-ondernemingsraad het UWV-bestuur voor de rechter sleept vanwege een conflict over een grote ict-reorganisatie, bij UWV zelf bekend als de 'Informatievoorzieningstransitie' (IV-Transitie). Voor Computable was dat een beetje zuur want zij hadden de primeur. Bij de Volkskrant lezen ze wel de Computable maar verwijzen ze er niet naar. Niet chic.
Telefonisch consult achter de berichtgeving aanhollend
Ik wist dat er bij UWV iets zat aan te komen voordat de Volkskrant mij belde met vragen. Daarbij interesseer ik mij hevig voor de unieke organisatie die UWV kenmerkt. Al die kennis kwam goed van pas in de uitzending van BNR en bij het beantwoorden van vragen van bellende journalisten. Hoewel alle belangstelling voor een organisatie die jaarlijks 1,7 miljard euro kost goed en nuttig is, is het niet gemakkelijk om journalisten die vrijwel niets weten van hoe de UWV-organisatie in elkaar zit uitleg te geven over waar het interne conflict over gaat. Toen het even rustig werd, maakte ik een paar plaatjes-met-tekst en twitterde die rond – te laat natuurlijk. Frustrerend, ook omdat niet alles in de krant klopte en UWV alles – waar en onwaar – ondergaat. Alle reden dus om uit te leggen hoe UWV is gestructureerd en hoe dit samenhangt met de problemen waarmee de organisatie worstelt.
De huidige UWV matrixorganisatie
Figuur 1: Het officiële UWV-organogram. Divisies en ict hier uitgelicht in rood en donkerblauw.
UWV verzorgt zoals bekend uitkeringen voor werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid en doet daarnaast aan arbeidsbemiddeling. (Zie figuur 1 voor het officiële organogram.)
De drie divisies die het primaire product van UWV voortbrengen zijn rood uitgelicht: Uitkeren, WERKbedrijf en Sociaal Medische Zaken (ook in het nieuws). Daarnaast kent UWV twee onderdelen die zij ook aanduidt als ‘divisies: Gegevensdiensten en Klant & Service, waarover verderop meer. Het organogram zet de ‘Concern Ict’ neer als stafafdeling, maar dat is misleidend. De ict-deskundigheid en -bemensing zit grotendeels bij deze enorme ‘stafafdeling’ die gewoon links in het organogram hoort. De stafafdeling Concern Ict is feitelijk een divisie die niet alleen verantwoordelijk is voor de bedrijfsbrede ict- zaken – beleid, hosting, contracten, gegevenshuishouding – maar ook voor nagenoeg alles wat er op ict-gebied binnen de divisies gebeurt rond de divisie-specifieke applicaties. En omdat bijna alles bij UWV ofwel ict is ofwel een zware ict-component heeft is Concern Ict alomtegenwoordig.
Casus matrixorganisatie: ‘Voordelen nee, nadelen ja’
Organisatorisch kent UWV dus een matrixorganisatie voor waar het de ict betreft. In zijn extreemste vorm houdt dit in dat bij alles dat de ict-divisie uitvoert voor een andere divisie beide divisies betrokken zijn. Volgens het organogram komt elk verschil van mening dus op het bord van de raad van bestuur. Natuurlijk werkt dat niet en dus zijn er allerlei gremia en overlegvormen op een lager niveau. De nadelen van de matrixorganisatie, met name bureaucratisering, inefficiëntie en verlies aan verantwoordelijkheid, komen bij UWV sterk tot uiting. Een matrix kán werken als processen, taken en functies strak gedefinieerd en weinig veranderlijk zijn – wat bij ict altijd moeilijk is.
Een ict-matrix verliest zijn nut als de divisies voldoende omvang hebben om een eigen, meer agile ict-afdeling te rechtvaardigen. Bij UWV zijn de ict’ers dor de matrixorganisatie dus zo ver mogelijk weg van ‘de business’ geplaatst. Omdat er door de matrixorganisatie en de vele formele en informele overlegvormen overal lokale machtscentra ontstaan, is de organisatie ook zeer moeilijk te besturen. Macht in een matrixorganisatie als UWV is bijna altijd negatief; iedereen moet in de 'meewerkstand' staan wil er iets lukken.
Casus matrixorganisatie: ‘Saneren ja, vernieuwen nee’
Het UWV ontstond in 2002 als een fusie van vijf zogenaamde uitvoeringsinstellingen waarvan het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK) veruit de grootste en bekendste was. Tot ongeveer 2010 werkte UWV aan het uitfaseren van dubbele systemen. Dit programma ‘Killen en Migreren’ kostte veel tijd en geld, maar het was een complexe klus die werd geklaard zonder serieuze storingen. De matrixorganisatie leidde hier nauwelijks tot problemen, want zo’n sanering is in essentie een pure ict-klus.
Heel anders liep het met ict-vernieuwingen met een functioneel aspect, waarbij de ‘business’ divisies zijn betrokken. Zo wilde UWV komen tot één uitkeringssysteem voor alle uitkeringen: Ziektewet, WW en WAO/WIA. Het resultaat in 2008 was een spectaculaire mislukking die officieel € 89 miljoen zou hebben gekost. Personele consequenties had het allemaal niet want in een matrixorganisatie zijn velen verantwoordelijk. Als gevolg daarvan werkt UWV voor de WW- en WAO/WIA-uitkeringen nog steeds met de oude pre-UWV Cobol-systemen van het GAK. Net als bij de Sociale Verzekeringsbank waar in 2014 hetzelfde gebeurde geeft UWV sindsdien hoog op van de toekomstvastheid van deze decennia-oude systemen.
Matrix meets keten-ict: de loonaangifteketen
Nog veel kanslozer was een andere vernieuwing, de realisatie van de loonaangifteketen. Kort na oprichting van het UWV besloot de politiek dat de heffing van de verzekeringspremies niet meer door UWV zou gebeuren maar door de Belastingdienst. Drieduizend mensen konden vertrekken wanneer de Belastingdienst en het UWV samen een complexe gegevenslogistieke keten van werkgever naar Belastingdienst naar UWV zouden hebben gerealiseerd. Zelfs zonder matrixorganisatie zou dit een prestatie van formaat zijn geweest maar met een nauwelijks bestuurbare matrixorganisatie met overal lokale machtscentra was de kans nihil. In 2007 barstte de bom: officieel 270 miljoen euro directe schade. (Naderhand kwam het optisch alsnog in orde en werd een aantal lijken in de kast gestopt die er nu weer uitkomen, maar daarover meer in een vervolgartikel.)
Natuurlijk moet de doorontwikkeling, beheer en exploitatie van de hoeksteen van die loonaangifteketen, het polisadministratiesysteem, ergens worden belegd. Daar zien we dan in het organogram de divisie Gegevensdiensten die feitelijk niets meer is dan een uit de kluiten gewassen afdeling. In het organogram heb ik deze ‘divisie’ blauw ingekleurd want natuurlijk is Gegevensdiensten overwegend een ict-club. En net als de non-ict-divisies moet ook deze het doen vrijwel zonder eigen ict-capaciteit. De matrixorganisatie bij UWV wordt tot in het absurde doorgevoerd.
Eindelijk reorganiseren: exit the matrix?
Natuurlijk zijn er bij UWV legio medewerkers die zien wat er mis is en het graag anders zouden zien. Een eerdere cio heeft tegen mij weleens laten ontvallen dat hij met 1.400 medewerkers te veel in zijn toko zat. Toch gebeurde er niets, wellicht omdat een organisatie die al sinds 2005 een multipolaire organisatie kent managers aantrekt die zich daarin prettig voelen en managers met scoringsdrang ziet vertrekken. Wie zal het zeggen?
De situatie verandert na het aantreden in 2013 van de huidige cio, de heer Aart van der Vlist. Al snel na zijn aantreden doet het verhaal de ronde dat de nieuwe cio de ict-taken die daar thuishoren wil beleggen bij de divisies. Ik spreek in die tijd informeel een bestuurder en suggereer dat de cio na een succesvolle decentralisatie zou moeten worden geëerd met een standbeeld voor het hoofdkantoor. Uit de lichaamstaal van mijn gesprekspartner maak ik op dat het allemaal geen gelopen race is.
Vervolgens loopt de reorganisatie, die IV-transitie is gaan heten, jarenlang door. De term ‘informatievoorziening’ (IV) duidt aan dat de reorganisatie verder reikt dan ict alleen. In de loop van 2018 ontstaan er geluiden dat de ondernemingsraad (or) het allemaal niet ziet zitten. Recent barst dan de bom en komt naar buiten dat de or naar de rechter stapt. Informatie over het conflict komt nu ook naar buiten. En dat is schrikken.
IV-transitie: de UWV concernmatrix baart divisiematrixjes
Figuur 2: De IV/ict-functie na de IV-transitie.
Op basis van wat ik lees en verneem, ziet het ict-organogram er na de IV-transitie inmiddels anders uit. (zie figuur 2).
De UWV-divisies uit figuur 1 krijgen een echte ict-poot (pardon, IV-poot), bemenst door mensen uit Concern Ict (de ict’ers) en uit de divisie zelf (niet-ict’ers, bijvoorbeeld processpecialisten). Per saldo is dat duidelijk een decentralisatie. Maar nu komt ’ie: elke divisie krijgt ook een IV-directeur die niet alleen aan de divisiedirecteur maar ook aan de cio rapporteert. En dat heeft natuurlijk weer alles weg van een nieuwe matrix, zij het op divisieniveau.
Natuurlijk zit de invulling ook hier in de details, meer specifiek in de zeggenschap vanuit de cio over de IV-Directeuren in de divisies. De or geeft daarbij als een van haar hoofdbezwaren dat de hoeksteen van de nieuwe matrix, die nieuwe functie van IV-directeur, inhoudelijk totaal nog niet zou zijn uitgewerkt. Als dat klopt dan begrijp ik de or wel en de cio niet. Wilde men dit altijd al of is dit een onwerkbaar compromis na vijf jaar touwtrekken?
UWV: voor eeuwig in de matrix?
Het is duidelijk dat de matrixorganisatie bij UWV, in welke vorm dan ook, een blijvertje is. De or stelt dat de organisatie na de IV-transitie groter en nog minder agile zal zijn en dat is een reële inschatting. Maar ook teruggaan naar de oude organisatie – de reorganisatie is deels al doorgevoerd – is geen wenkend perspectief. Net als in de tijd van het saneren van pre-UWV systemen werkt de ict-divisie weer grotendeels voor zichzelf. UWV heeft conform haar informatieplan 463 miljoen euro gekregen om haar applicatieportfolio te upgraden. Het plan behelst een ict-voor-ict traject dat jaren zal duren. Ondertussen staat elke wezenlijke functionele vernieuwing stil. Dat knelt vooral bij UWV WERKbedrijf waar de kernsystemen niet alleen technisch maar ook functioneel volledig end of life zijn. Hier ligt vermoedelijk ook het motief van VVD en PvdA om te vragen om een bezinning op de toekomst van het UWV.
Recent kregen UWV-insiders nog een schok te verwerken: IBM, de hostingpartij die veel meer doet dan hosten, wordt na 15 jaar vervangen door een nieuwe speler. Deze hostingtransitie gaat jaren vergen en zal leiden tot nog meer focus van de ict-divisie op zichzelf. De commissie Elias hoorde in 2014 ict-bestuurster José Lazeroms en het verslag (er is ook beeld) daarvan laat zien hoe extreem afhankelijk UWV van IBM is.
Hoe ver het proces van ict-cocooning ondertussen is voortgeschreden liet de cio van UWV persoonlijk zien op een recente hoorzitting over de WW-fraude. Terwijl WW-deskundigen in interne documenten al de vinger hadden gelegd op de risico’s van de oudere Cobol-uitkeringssystemen, ging de cio deze spontaan ophemelen. Omdat ikzelf al eerder in die sessie was gehoord kon ik slechts een corrigerende brief aan de Kamer sturen. De Kamer vraagt nu aan minister Wouter Koolmees (SZK) om deze maand met een reactie te komen. Voor alle duidelijkheid: de uitglijder van de cio heeft niets te maken met ’s mans deskundigheid en alles met de afstand van de ict-functie tot de businessdivisies.
Voorbij de matrix: UWV als kubusorganisatie?
Ik hoop met deze uitleg duidelijk te hebben gemaakt wat er bij UWV achter de interne strijd schuil gaat en hoe noodzakelijk een reorganisatie is voor de continuïteit van de organisatie. Als uitsmijter wil ik nog op één ding wijzen in het organogram van figuur 1. We hebben daar nog de divisie Klant & Service. K&S is de jongste divisie en komt voort uit de gedachte dat UWV een voorkant heeft die is gefocust op de cliënt en een achterkant die zich onledig houdt met de diverse werkprocessen.
Net als Gegevensdiensten is K&S natuurlijk ook in hoge mate een ict-club met dezelfde vreemde overlap met de ict-divisie. Maar wat er nu boven de markt hangt is een triomf van bestuurlijke complexiteit: een kubusorganisatie waarin systemen worden gerealiseerd in eendrachtige samenwerking tussen K&S, Concern Ict en een van de andere divisies. De or-stukken zeggen er niets over maar ik wil het u niet onthouden. Zo’n kubus is het logische eindpunt van het uitsmeren van verantwoordelijkheid over zoveel mogelijk managers. De UWV-organisatie blijft hoe dan ook een fantastisch studieobject voor organisatiekundigen.
Reacties
Beste Rene, je maakt er wel een kruistocht van. Wellicht je werkterrein een keer verleggen.
Inhoudelijk volgens mij een goede weergave en analyse van de situatie. Wat de schrijver echter helemaal niet aandraagt is een oplossing. Ja de matrix is ingewikkeld maar wat is dan het alternatief? Ik ken geen enterprise formaat organisatie waar it niet deels centraal (generieke delen) en deels decentraal (specifieke delen) is geregeld en dus een matrix ontstaat..... dus leuk bericht voor de pers en publieke tribune maar niks nieuws voor ingewijden op dit terrein. Even afgezien van het feit dat het vervelend is voor UWV dat dit nu een publieke discussie wordt. Ik wens het management van UWV succes dit binnenshuis goed op te lossen.
Ik vraag mij af wat de drijfveer is van de auteur. Kan dat iets met rancune te maken hebben mbt het feit dat zijn bedrijf na een decenia geen omzet meer maakt bij UWV?
Het lijkt mij juist wenselijk dat bij alle overheden er zoveel mogelijk meegekeken wordt door burgers, journalisten en oudgedienden. Dat is immers een van de voorwaarden van een democratisch georiënteerd stelsel. Rene geeft eigenlijk aan dat ze daar nu tussen de wal en het schip zitten en er nog heel veel dingen moeten veranderen en waarschijnlijk een dure exercitie gaat worden. Het UWV moet beseffen dat er (nog meer) over hun schouder meegekeken wordt.
Dit is overigens ook iets waar wij als ITers een belang bij hebben want het gestuntel van de overheid bij ICT zaken draagt mede bij aan het slechte imago wat het beroep ITer heeft op dit moment wat ook weer zijn invloed heeft op de loonontwikkeling.
Chapeau René, dank voor de duidelijkheid maar weer (hoe pijnlijk ook)
@Frank,
Ik vermoed dat René zich heel goed realiseert dat een dergelijke re-organiserende klus een taak is voor, zoals hij ook aangeeft, een groep erkende organisatiedeskundigen. Voor de Nederlandse belastingbetaler is het alleen van belang dat dit gebeurt met de grootst mogelijke deskundigheid en , wellicht ook kan worden verlost van welke vorm van perverse machtsprikkel dan ook...
Er hebben zich al enkele kopstukken uit de Nederlandse IT wereld gemeld om de Overheids ICT misstanden aan te pakken, nu nog een paar organisatie deskundigen die zich geroepen voelen om hier ook iets waardevols aan toe te voegen... Het vraagt natuurlijk om heel wat kennis over Inzicht in machts- en culturele processen in dienstverlenende organisaties die disfunctioneren.
We weten o.a. dankzij de cie Elias, maar al te goed dat door de aanwezigheid van teveel perverse prikkels geen moderne en betrouwbare systemen worden opgeleverd, maar er sprake blijkt van belasting Euro drainage van de eerste orde. René Veldwijk probeert mijn inziens de onduidelijkheid over organisatie UWV zoveel mogelijk weg te nemen, zodat aan de hand van de bruikbare informatie een organisatie kan worden neergezet die een betere daadkracht geeft ten aanzien van haar eigen ‘Werk boven uitkering’ missie...
@Frank,
Een oplossing begint met de realisatie dat ICT voor de UWV geen doel is maar een middel. ICT is een staffunctie. Voor elke stafafdeling geldt dat zij andere, meestal tegengestelde, belangen hebben dan een lijnfunctie. Ook kan elke staffunctie worden geoutsourced (ik zeg hier niet mee dat het ook een goed idee is).
Maar de kern is dat een stafafdeling geen macht moet hebben en zich dient te schikken naar de eisen en wensen van de lijn. De ICT-afdeling moet tot op zekere hoogte worden gezien als een externe, commerciele leverancier.
@Ron,
Het bovenstaande heeft de Cie Elias volledig worden gemist. Door de problemen te zien als ICT-problemen en niet als problemen in de organisatiecultuur en vooral een probleem van opdrachtgeverschap kwam Elias tot een fundamenteel verkeerd advies, resulterend in versterking van de opdrachtnemer, de CIO, met de oprichting van het BIT.
Op ManagementSite ga ik in op deze problematiek aan de hand van de UWV casus. Inderdaad gaat het om macht en cultuur. Zie: https://www.managementsite.nl/problemen-uwv-organiseren-hun-ict
@Nico,
Ik weet dat het UWV destijds volledig buiten beeld is gebleven tijdens de hoorzittingen, wilde graag nogmaals vermelden dat er direct een weeffout optreedt zodra er zich teven pervers (macht of valuta) geprikkelde krachten voordoen. Hier is sprake van zoveel onduidelijkheid en miscommunicatie dat ik het zeer op prijs stel dat René dit hier, zeer zorgvuldig zoals hij dat kan, blijft vermelden.
Dit mag gewoonweg niet nogmaals onder tafel! Het huidig kabinet en zittende volksvertegenwoordigers mogen zich hard maken.
De vraag is natuurlijk wie in staat is dit probleem op te delen (beheersbaar te maken) waarmee er toekomstbestendige, betrouw-, schaalbare & die flexibel genoeg zijn om met de grillen van wijzigende wetgeving mee te bewegen.
Hier moeten echte professionals aan het werk om deze overheidsorganisatie te ondersteunen bij de onvermijdelijke reorganisatie.
Vraag is, of de verschillende "machtsblokken" binnen het UWV door hebben dat ze niet meer onzichtbaar zijn, maar later op naam en daad mogen worden aangesproken?
@Ron:
Het UWV is niet buiten beeld gebleven tijdens de hoorzittingen. Bijvoorbeeld kwam Haye Mensonides namens (Logica)CMG uitvoerig aan het woord, Ook hij legde grote nadruk op het gebrek aan leiderschap en opdrachtgeverschap. Dit was m.i. een van de beste delen uit de hoorzittingen maar bleef helaas grotendeels onbegrepen.
Ik zag het in december ook weer op een bijeenkomst van overheids-ict, de interne diensten werken eigenlijk nog precies zo als in 1994 en daarvoor. Allerlei concepten zoals shadow-it zijn bij mensen als in graniet gehouwen. De grote klap kun je juist maken door materiedeskundigen te trainen zodat ze hun kennis in een eenvoudige macro omgeving kunnen neerleggen zonder dat er ook maar een geringste concessie wordt gedaan aan de uiteindelijke architectuur en implementatie. Integendeel.
Het betreft een rijdende trein. Eerst moet de locomotief vervangen en vervolgens en vervolgens het treinstel. Dat betekent dat de nieuwe locomotief de oude moet emuleren zodat hij zowel oude als nieuwe wagons kan trekken. Vervolgens vernieuw je de wagons en gooi je bij de laatste wagon de emulatie eruit. Niets is makkelijker dan batch procedures rondom cobol schermen bouwen en middels JSON/XML pratende REST/WebAPI's te ermee te praten. Altijd komt daarbij het performance verhaal naar voren en daarom dienen de bovengenoemde kenniswerker-macro's zich te compileren naar stored procedures die bij de dat data draaien, geen data ophalen of naar elders wegschrijven. De Cobol-procedures kun je vervolgens zo aanpassen dat ze virtuele data komen te praten (van die stored procedures en user defined functions die aldus een extra middleware naar oude en nieuwe applicaties vormen). Omdat al die ICT'ers zich voortdurend moeten verdiepen met verticale materiedeskundigheid, hebben ze kennelijk geen tijd meer zich met ICT bezig te houden.
@Nico,
Denk jij niet dat, zoals jij aangeeft het onbegrip vooral komt vanwege het niet nemen van meer verantwoordelijkheid door (Logica)CMG.
Zoals de heer Mensonides tijdens zijn verhoor ook aangeeft gingen er al dingen scheef onder bewind van de concern directie, daar werd al behoorlijk weerstand ervaren tegen (logica)CMG .
Waren deze tekenen dan niet voldoende om bewust NEE te zeggen tegen de uitvoer van de opdracht, en eerst de redenen van weerstand beter te duiden en te keren? Wanneer je dan een functioneel ontwerp ontvangt waarvan als specialist(en) kunt zeggen "dit gaat geen werkend systeem opleveren", waarom dan toch maar gehoor blijven geven aan de "financieel pervers getinte prikkel"?
Gewoon NEE zeggen tegen de opdrachtgever (want belastinggeld) , zo van wat jullie willen gaat zo niet werken, en uitleg geven waarom! We zijn nu weer zo'n 5 jaar verder en er zijn geen zichtbare verbeteringen, al deze kennis is opgegaan in CGI group.
En ook daarvan horen we niet altijd rooskleurige nieuwsberichten.
Kortom , ik dank René Veldwijk voor het aanbrengen van transparantie in deze, uiteindelijk zal het "ten goede gekeerd" worden!
@Ron,
Ik zeg precies het tegenovergestelde van wat jij beweert dat ik zou zeggen.
Aanbieders en (interne) leveranciers (w.o. de CIO) moeten juist minder macht krijgen, is en was de kern van mijn betoog.
@Nico,
Wie gaat dat probleem dan oplossen? Er zal nou eenmaal een groep individuen met voldoende daadkracht en macht(iging) moeten aantreden die een systeem gaan maken wat aan al die lastige eisen kan voldoen. Bij onuitvoerbare functionele ontwerpen corrigerend optreden en aantonen hoe men wel tot een deugdelijk systeem komt. Ogenschijnlijk is er niet voldoende interne UWV kennis overgebleven om tot goed opdrachtgeverschap te komen, hoe nu verder denk jij?
Kom eens uit je ICT-bubbel. De UWV heeft meer dan genoeg kennis. ICT moet gewoon hun processen ondersteunen.
Als ik een auto koop, heb ik ook geen technische kennis nodig. En dat geldt voor elk product; waarom niet voor ICT?
Omdat ICTérs nou eenmaal geen verstand van het daadwerkelijke proces bij de UWV hebben, die moeten ze volgens mij wel degelijk meekrijgen van kenniswerkers die deze processen en de te verwachten uitkomsten aangeven, zo'n ontwerp kan geen enkele ICTér uit zijn duim zuigen volgens mij...
Ik ben wel met je eens dat ICT hooguit ondersteunend gereedschap is, maar hier moet toch volgens mij een nieuw systeem worden opgeleverd! En dat kan met softwareontwikkeling heel worden gerealiseerd, mits diegene die de processen goed kunnen duiden dit ook aangeven tijdens het tot stand komen van een functioneel ontwerp. Begrijp mijn frustratie (en die van een hoop Nederlanders) dat er hier een heleboel mensen zich hebben ingespannen en dat er tot nu toe wel een hoop geld is verspild en er geen goed werkend, flexibel en betrouwbaar systeem is opgeleverd.
Wanneer je de aankoop van een automobiel overweegt, zul je in ieder geval moeten aangeven of je veel of weinig boodschappen doet, je misschien nog aan gezinsuitbreiding denkt en of je gevoelig bent voor milieu ingrijpende zaken zoals CO2 e.d.?
Nico, ik quote je reactie van 9 maart 19:10:
"Kom eens uit je ICT-bubbel. De UWV heeft meer dan genoeg kennis. ICT moet gewoon hun processen ondersteunen.
Als ik een auto koop, heb ik ook geen technische kennis nodig. En dat geldt voor elk product; waarom niet voor ICT?"
Ik laat me niet uit over de rest van deze discussie, maar wel op jouw uitspraak. De vergelijking tussen software en auto's vind ik een gevaarlijke. Om het even scherp te stellen: UWV koopt geen auto, UWV produceert ze! Ze moeten dus wel degelijk weten hoe auto's werken.
Als je een product niet maakt hoe je niet per se te weten hoe deze technisch in elkaar steekt. Maar als je een product wel maakt, of verantwoordelijk bent hoe dat product moet functioneren, dan zul je je wel in de krochten van ontwikkeling moeten verdiepen.
"ICT moet gewoon hun processen ondersteunen" is dus veel te kort door de bocht en misschien zelfs de root cause van het probleem! ICT zal moeten leren hoe de business werkt, maar andersom moet de business ook begrijpen hoe software ontwikkelt wordt. Wie dat ontkent of niet wil zien is gedoemd om fouten te blijven herhalen.
De "business" maakt griezelige fouten als het gaat om software ontwikkeling. Het werkt niet om specificaties te schrijven en deze bij ICT neer te leggen en verwachten dat er een werkend product uit komt.
Voor het maken van auto's heb je universiteiten. Voor het maken van software heb je.... eigenlijk niets. Best vreemd? De hele wereld draait om software (of ligt stil als deze het begeeft), maar er bestaan niet eens opleidingen voor...
Henri,
Ik snap de reactie en ben het ook tot op zekere hoogte mee eens.
Waar het mij om gaat, is dat het niet primair over ICT gaat; dat is slechts ondersteunend en mag niet leidend gemaakt worden.
In essentie hoeft UWV geen ICT-afdeling te hebben. Dat kan volledig worden geoutsourced (ik zeg hier niet mee dat dat handig is).
Wel zeg ik dat het continue terugkerende cliché dat het UWV, of meer in het algemeen de overheid, onvoldoende ICT-kennis heeft.
Daar ligt het niet aan; de overheid is heel slecht in het aansturen van (interne) leveranciers, of het nu om ICT gaat of om willekeurig welke andere specialisatie.
Het macht geven aan een CIO is daarvan een voorbeeld.
UWV heeft processen om hun kerntaken uit te voeren: https://www.uwv.nl/overuwv/wat-is-uwv/organisatie/detail/kerntaken
Software zit in het hart van deze processen en ligt dus net zo dicht bij de essentie van het UWV dan het opstellen van het beleid. Ze zijn zo erg in elkaar verweven dat ze niet los van elkaar gezien kunnen worden. Het is in mijn ogen echt een beperkte visie dat het opstellen van de processen prevaleert boven goede software. Ik denk dat de kwaliteit en kwantiteit van het product van de kerntaken sterker onder invloed staat van de software dan van de beleidsmakers. Je kunt dus nog beter slechte beleidsmakers hebben dan slechte software.
Geen populaire mening wellicht, maar ik ga graag de uitdaging aan met onderbouwing en toelichting.
Als je moet kiezen tussen betere beleidsmakers en managers of betere software, dan zou ik voor het laatste kiezen. Slechte aansturing kun je compenseren, slechte software nauwelijks. Mooi hoor, zo'n paradigma shift :-)
ICT ondersteunend... daar gaat het echt mis. Kijk er eens anders naar: Organisatie is ondersteunend aan de software...
Voor iemand met een hamer in zijn hand, ziet de hele wereld eruit als een spijker.
Dat geldt voor veel specialisten. Het geldt zeker voor veel ICT-ers.
Maar kijk anders hier eens naar (geen uitzondering): http://www.viergever.info/home-nl/blog/2018/juni/obrp-niet-te-stoppen/
Nico, ik vrees dat dit een wat langere reactie gaat worden, maar ik zal hem vol stoppen met inzichten.
Een eerste die wellicht wat bruusk over kan komen, maar wel meteen een eerste inzicht geeft:
Met de link die je geeft: Je biedt geen HTTPS aan, eigenlijk mag je al meteen bij AVG een datalek aanmelden als iemand het contact formulier invult en verzend. Je gegevens gaan plat leesbaar voor iedereen over het internet en zijn op heel je netwerk / wifi direct af te lezen waar ze benadert worden. Je biedt een member area aan waarmee je in kan loggen met username en password ( http://www.viergever.info/login/ ) onversleuteld, onbeschermd. Jaja, het gaat om de inhoud, maar dat is wat te simplistisch.
Uiteraard zet ik het wat dik aan dat de organisatie ondersteunend moet zijn aan de software, maar dat is om een tegengeluid te geven dat de business / management / bestuur eigenlijk systemen niet snappen en welk onderdeel software in een systeem is.
In het vak van software maken heb ik twee quotes -wetten zo je wil- waar ik echt in geloof en altijd opgaan. 1 ervan staat zelfs op je website ( http://www.viergever.info/home-en/introduction/ ) namelijk : "All models are wrong, but some are useful" - George Box.
Alles wat ik schrijf is fout, maar sommige dingen zijn bruikbaar :-) De tweede -en die gaat een stuk dieper- is een inzicht in zichzelf:
"A complex system that works is invariably found to have evolved from a simple system that worked. A complex system designed from scratch never works and cannot be patched up to make it work. You have to start over with a working simple system." – John Gall
Alles is een systeem. Een organisatie, een overheid, een overheidsinstelling zoals UWV. De kerntaken van UWV zijn onderdeel in dat systeem en bestaan uit componenten waarvan een bestaat uit software. We maken modellen van zo'n systeem en die zijn allemaal fout, maar mogelijk wel bruikbaar.
Mijn bedrijf maakt onder andere e-learning (interactieve video's), is software daar het belangrijkste? Absoluut niet. Het gaat om de inhoud dat dat deze helpt met leren, de software is slechts het middel om deze content op de juiste veilige manier bij de mensen te krijgen en te meten. Het liefst is de software zo onzichtbaar mogelijk. Niettemin is het business wise een belangrijk component wat onder andere zorgt voor schaalbaarheid.
Maar er zijn ook subtielere zaken als het gaat om software en het UWV. Software schrijven is een vorm van puzzelen en pielen. Als beginnend software maker droom je van alle gave dingen die je kunt doen met software. Denk je nu echt dat de goede softwareschrijvers met passie en een droom de software willen maken waar het UWV op draait? Ik denk het niet. Het lijkt mij heel lastig om als UWV mensen te vinden en te binden. Nu ken ik het hele UWV dossier niet, het interesseert me nauwelijks. Maar ik kan me voorstellen dat veel van de software elders geschreven wordt en dat er dus een knip zit tussen de uitvoerende programmeurs en mensen die de procedurele inhoud snappen. Zet dat bovenop John Gall's law en je hebt per definitie een probleem. Complexe systemen kunnen niet gemaakt worden vanaf scratch, je moet beginnen met een werkend simpel systeem.
Ieder systeem is al snel extreem complex. Software en ICT in het algemeen is slechts een onderdeel. We zitten echt niet zo ver uit elkaar hoor, maar software als ondersteunend zien is een gevaarlijke aanname. ICT als geheel benoemen is sowieso al listig.
The Matrix.. dat was toch ook software ;-)
De belangrijkste oorzaak van de, door Veldwijk steeds weer op excellente wijze beschreven, miljarden kostende faalindustrie in Nederland is in mijn optiek sinds jaar en dag het uitblijven van een 5GL, en daarmee ook het uitblijven van een “SOA done right”.
Waarom worden tegenwoordig zogenaamde lowcode- en nocode-ontwikkelomgevingen niet naar voren geschoven als 5GL? En waarom worden deze niet naar voren geschoven als oplossing voor de aanhoudende faalindustrie? Omdat ze dat inderdaad niet zijn.
Het is alweer 12 jaar geleden dat in de Computable een opiniestuk werd gewijd aan 5GL (en dat in 2 delen): “5GL springlevend”. Helaas was de hier beschreven aanpak één van de vele varianten van “SOA done wrong”; hier in combinatie met BPM en BRM.
Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat het idee van 5GL dan maar weer van de agenda af moest!
Hoe komt het dat we tegenwoordig wel goed weten wat 3GL en 4GL inhoudt, en nog steeds geen idee hebben wat een 5GL zou kunnen zijn?
Misschien gaat Rob Koelmans wel een eind in de goede richting als hij spreekt van “kenniswerker-macro's [..] compileren naar stored procedures die bij de data draaien”.
Waarbij hij daarvoor nog stelt:
“De grote klap kun je juist maken door materiedeskundigen te trainen zodat ze hun kennis in een eenvoudige macro omgeving kunnen neerleggen zonder dat er ook maar een geringste concessie wordt gedaan aan de uiteindelijke architectuur en implementatie.”
Wat bij mij dan nog de vraag oproept hoe je kennis beschrijft met macro’s.
De stelling dat een 5GL een “SOA done right” oplevert heb ik uitgewerkt in mijn reacties onder:
https://www.computable.nl/artikel/achtergrond/magazine/6444599/5215853/gemeenten-willen-weer-baas-over-eigen-ict-worden
Voor wie mee wil denken/puzzelen over het concept 5GL hierbij enkele proof of concepts:
https://dmcommunity.org/challenge/challenge-june-2018/
https://dmcommunity.org/challenge/challenge-nov-2018/
Jack,
De challenge van nov-2018 in de onderste link is wat simplistisch. Dus als je de "puzzel" oplost is dat leuk, maar de werkelijke wereld van vacation days is veel ingewikkelder dan deze challenge. In jouw oplossing ga je er overigens vanuit dat iedereen in de basis 22 dagen krijgt, maar dat is niet gespecificeerd! Het totaalsaldo aan te ontvangen dagen moet minimaal 22 zijn. Maar goed, een relatief eenvoudige puzzel kan al veel discussie opleveren en een macro met standaard instructies schieten vaak te kort waardoor er alsnog imperatieve code geïnjecteerd wordt. Als je het in de echte wereld wilt implementeren komt er nog veel meer bij kijken. Aantal uur dat iemand werkt, saldo bouw je op per maand, regeltjes uit de CAO, zwangerschapsverlof, re-integratie bij langdurig zieken, nieuw contract, meer of minder uren gaan werken. En dan komt de kicker: soms gaat er op een datum een nieuwe wettelijke regeling in en moet er even een batch gedraaid worden. In systemen en regels die ik heb gezien heb je ook een maximale bewaartermijn van dagen die je niet hebt opgemaakt.
Grappig dat ik me nu heel erg ga tegenspreken ten opzichte van mijn eerdere reacties in dit stuk. De oplossing zit niet in de software, maar in het beleid om dus het aantal regeltjes simpeler te maken. Iedere specificatie van een regel -en de challenge van november als voorbeeld- leidt tot meer complexiteit in de keten. Op een heel helder ogenblik schrijf je een macro, maar jaren later moet er iets met terugwerkende kracht verandert worden. De originele programmeur die de macro heeft geschreven is weg, alle tussentijdse wijzigingen en beslissingen zijn niet simpel terugvindbaar opgeslagen...
Misschien hebben we 6GL talen nodig. Code gebouwd door kunstmatige intelligentie. Je geeft de regels door en de AI maakt er code van :-)
Misschien moeten we toch meer denken in systemen waarvan software een onderdeel is. Samenwerken van alle onderdelen in het systeem is cruciaal.
Veldwijk heeft het over organisatie, matrix, divisie, gedrag van mensen.
Jansonius denkt dat SOA, 5GL en low code de oplossing is.
Over hamers en spijkers gesproken..
@Dino, medewerkers en externen maken op iedere geboden optie twee afwegingen: één voor de organisatie en eentje met betrekking tot zichzelf. Zodra mensen vermoeden dat hun eigen rol wel eens cruciaal kon zijn inzake het slagen of mislukken van een optie, komt die afweging anders uit te vallen. Ze kunnen dan eventueel een onwelgevallige uitkomst van een ongewenst alternatief forceren.
Zodra mensen in de gaten hebben dat iets echt wel gaat lukken - in welke omvang dan ook en met hen of zonder hen - willen ze het risico vermijden dat ze later gevraagd wordt: "Wat had je nou? Dit ging toch niets worden?". Een belangrijke voorwaarde voor succes is dat geen enkele partij of persoon een 'single point of failure' mag zijn maar dat overal voor alternatieven voorhanden zijn of tegenwerking gepareerd kan worden. Iedereen wordt dan langzamerhand steeds enthousiaster. Desondanks is het voor het projectmanagement vooraf 'can do's', loyaliteit en commitments overeen te komen of vast te stellen.