Onderkoeling in het jaar 2000

Waar ik mij echt zorgen om maak is mijn stiefvader, een man van boven de 70. Hij is silicose-patiënt. Voor hem is het essentieel dat de temperatuur van de hem omringende lucht niet te laag wordt. Zijn verwarming staat daarom dag en nacht aan. 'Op 1 januari 2000 zal het winter zijn.' Temperaturen van vele graden onder nul zijn te verwachten. Wat zal er met hem gebeuren als de verwarming uitvalt en het in de loop van de nacht in zijn huis steeds kouder wordt? Als hij bijtijds wakker wordt, zal hij zeker een longontsteking hebben opgelopen, mogelijk met fatale gevolgen. Of hij overlijdt uiteindelijk door onderkoeling, en hij zal niet de enige zijn. Iedereen, jong en oud, die om wat voor reden dan ook niet bijtijds in de gaten heeft dat de verwarming het niet meer doet, zal sterven ten gevolge van onderkoeling.

Testplan voor nutsbedrijven

Om bescherming tegen de vrieskou te garanderen is voor particuliere woningen gas en elektriciteit nodig. 'Deze voorzieningen mogen onder geen beding uitvallen!' Hoe bereik je zoiets? Het schriftelijk aansprakelijk stellen van de betreffende nutsbedrijven is onvoldoende. Aansprakelijkheid is vooral een curatieve maatregel, terwijl hier preventie de enige acceptabele optie is. 'Alle systemen die nodig zijn voor de energievoorziening moeten expliciet op millenniumbestendigheid worden getest!'
Nutsbedrijven zouden aan de overheid een testplan moeten voorleggen en een verslag van de uitvoering, de resultaten en de daaruit voortvloeiende maatregelen. Onafhankelijke getuigen zouden bij de test aanwezig moeten zijn. Schriftelijke garanties van hardware- en software-leveranciers zijn mooi, risicoschattingen door deskundigen ook, maar alleen een volledige, geïntegreerde test van de totale productiecyclus levert een voldoende mate van betrouwbaarheid. Dan nog kan er het een en ander misgaan. Hiervoor dienen curatieve maatregelen als rampenplannen en crisisteams en als sluitstuk is daar pas de aansprakelijkheid.
Jan Timmer sprak over paniek, die hij wil laten ontstaan. Ik ben niet in paniek. Wel heb ik negen jaar van mijn leven besteed aan het bouwen van computersystemen en het doorlichten van door collega's gebouwde systemen. De laatste vijf jaar adviseer ik anderen hoe ze hun systemen moeten bouwen en onderhouden. Ik heb meegewerkt aan systemen waarvan iedereen wist dat ze niet geschikt waren voor gebruik na het jaar 2000. Ik heb systemen laten crashen waarvan de makers me verzekerden dat ze foutloos waren. Soms was het zelfs achteraf niet mogelijk om te verklaren wat er precies was misgegaan.

'Wordt geïnventariseerd'

Mijn eigen energieleverancier, de Eneco, vertelt me dat ik me geen zorgen hoef te maken, maar dat ze me niets kunnen garanderen, want: "Er zijn aan de lopende band storingen". Over Jaar 2000-maatregelen hebben ze nog niets gehoord. Mijn vraag - hoe ze er in 2000 voor gaan zorgen dat ik gas en elektriciteit heb? - beantwoordt het hoofdkantoor in eerste instantie met: "Via de leidingen en de kabels". Pas als ik verwijs naar de uren durende stroomstoring in midden Nederland van afgelopen zomer krijg ik te horen dat er "uiteraard naar gekeken wordt", maar "meer kan ik u er niet over vertellen" en uiteindelijk: "het Jaar 2000-probleem wordt geïnventariseerd". Spreekt men de waarheid of heeft de woordvoerder gewoon een enorm improvisatietalent?
 
Drs Judith Scheepstra
Senior Adviseur
Beleidsinformatie Ministerie van
Landbouw, Natuurbeheer en Visserij