De Belastingdienst houdt ICT in huis, terwijl de sociale zekerheid de automatisering de deur uit doet. Is dat niet in tegenspraak? Zolang de overheid de regie in handen heeft, is er niets aan de hand, zegt Piet de Kam, de pas vertrokken directeur van het Belastingdienst/Automatiseringscentrum (BAC). Naar verwachting zal Joop van Lunteren, de ex-directeur-generaal van de Belastingdienst, dit uitgangspunt ook hanteren bij zijn nieuwste klus: de samenstelling van de staats-uvi.
Het BAC geldt als de meest geavanceerde ICT-organisatie van de overheid. In tegenstelling tot de sociale zekerheid is uitbesteding geen actueel vraagstuk. Hoe komt dat volgens u?
"De Belastingdienst beschouwt ICT als instrument om de bedrijfsdoelstellingen te realiseren: het verbeteren van de efficiëntie, het vergroten van de dienstverlening, de verlaging van de bedrijfslasten en het tegengaan van belastingmisbruik. Ruim tien jaar geleden bestudeerde een werkgroep de vraag of de automatisering uitbesteed kon worden. Zij kwam tot de conclusie dat IT een zwaarwegend beleidsinstrument was. De implementatie ervan moest in huis blijven en werd ondergebracht in een aparte afdeling, waar medewerkers kennis van de bedrijfsprocessen hadden: het huidige BAC.
Dit is nog steeds het beleid. Periodiek bekijkt de Belastingdienst of deze lijn nog adequaat is. Er zijn situaties denkbaar dat IT-taken uitbesteed kunnen worden. In Engeland bijvoorbeeld heeft de Belastingdienst de IT aan EDS uitbesteed. Wij hebben gekozen voor directe sturing. We doen wel wat aan selectieve outsourcing, zoals netwerkactiviteiten, maar alles staat onder regie van het BAC."
Pink Roccade wil ASZ, de IT-afdeling van de Gak Groep, overnemen. Over enkele weken wordt bekend welke partij Relan ICT overneemt. Speelt ICT in de sociale zekerheid een minder voorname rol bij de sociale zekerheid dan bij de Belastingdienst?
"In zijn algemeenheid geldt dat ICT een belangrijk aandachtspunt is bij alle overheidsdiensten. De sociale zekerheid vormt daarop geen uitzondering. Ook de uitvoeringsinstanties (uvi’s) kijken naar ICT in de lijn van hun bedrijfsprocessen. Uitbesteding, zoals in het geval van ASZ, kan zolang de regiekant maar bij de overheid blijft.
De hoogste man van de Belastingdienst, Joop van Lunteren, is gelijk met u vertrokken. Hij gaat de vijf uitvoerders van WW en WAO samenvoegen in één mono-uvi. Daarbij staat de inrichting van de automatisering hoog op de agenda. Is het een man met IT-vingers?
"Van Lunteren heeft zich intensief beziggehouden met de automatisering binnen de Belastingdienst. Hij zat ook in de Coördinatieraad Automatisering, waarin alle beleidsvraagstukken aan de orde kwamen. In zijn visie moest automatisering de dienstverlening aan belastingplichtigen kunnen verbeteren. Daarnaast vond hij ICT belangrijk, als middel om de lasten voor het bedrijfsleven te verlagen.
Van Lunteren zal voor de inrichting van de automatisering van die staats-uvi een keuze moeten maken uit de systemen van ASZ (GAK), Relan ICT (GUO en Cadans), Concern Information Systems (ABP/Uszo) en de IT-afdeling van SFB Diensten (Sociaal Fonds Bouwnijverheid). Wat is volgens u de beste aanpak?
Ik zou dezelfde strategie hanteren als die van banken bij fusieprocessen. Ze inventariseren de vitale systemen samen en bekijken wat de beste oplossing is, gericht op de bedrijfsprocessen. Maar er bestaan verschillende wegen naar Rome: handhaving van verschillende systemen of integratie met uiteindelijk één primair systeem. Die laatste optie ligt overigens op termijn voor de hand.