Waterbeheerders spelen geen open kaart

Veertien van de 63 waterschappen in ons land hebben een ernstig millenniumprobleem. Zij weten niet of ze op 1 januari 2000 gereed zijn met hun software-aanpassingen. Ondanks de roep om openheid weigert de Unie van Waterschappen bekend te maken om welke waterschappen het gaat.

Zelfs minister Van Boxtel weet niet welke veertien het zijn", zegt Anja Buisman, millennium-coördinator bij de Unie. De weigering van de Unie om de namen bekend te maken staat in schril contrast met de roep om openheid en het dreigen met een noodwet hiervoor. De wet waarover gesproken wordt bij de coördinerend minister voor de millenniumproblematiek, bij de overheid en bij het Millennium Platform. Als reden geeft de Unie dat de gegevens over de veertien waterschappen niet meer actueel zouden zijn, omdat ze van oktober 1998 dateren. Buisman verwijst naar een eind februari te publiceren rapport waarin gedetailleerde overzichten per waterschap zullen zijn opgenomen.

Gemeente met één taak

De waterschappen houden zich bezig met de waterkeringen, de waterbeheersing (bijvoorbeeld het waterpeil in de polders), het zuiveren van het afvalwater en het vergunningenstelsel voor lozingen. Sommige organisaties in Noord- en Zuid-Holland en Zeeland hebben ook wegen in beheer die bijvoorbeeld over waterkeringen lopen. Elk waterschap is een zelfstandige overheidsorganisatie en doet denken aan een gemeente met één taak. Burgers kunnen via verkiezingen het algemeen bestuur kiezen en de Unie functioneert op een vergelijkbare wijze als de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

Hoogwaardig

Ieder waterschap kent zijn eigen, volgens Buisman vrij hoogwaardige, automatisering. Van koppelingen naar andere IT-omgevingen is nauwelijks sprake, al wordt een poging ondernomen om het gemeenschappelijk informatiesysteem Adventus van de grond te tillen. De Unie coördineert de aanpak van het millenniumprobleem en krijgt daarbij steun van het millenniumprojectbureau van het ministerie van Verkeer & Waterstaat. "Dat neemt niet weg", benadrukt Buisman, "dat de waterschappen zelf verantwoordelijk zijn voor het oplossen van het probleem".

Strafklasje

Algemeen gesteld richt de millenniumaanpak bij de waterschappen zich op twee gebieden: kantoorautomatisering en technische infrastructuur, en de gegevenshuishouding bij civiele kunstwerken (zoals de computersystemen bij gemalen en zuiveringsinstallaties). De veertien waterschappen, die ver achter lopen, hebben vooral niet nagedacht over eventuele millenniumproblemen in de embedded software van de kunstwerken en het opstellen van noodscenario's.
De oorzaak hiervoor zoekt Buisman in het ontbreken van voldoende bewustzijn bij de besturen en het management van deze waterschappen. Zij vindt overigens dat haar sector ten onrechte in een strafklasje is komen te zitten. "Lang niet overal is de aanpak laat op gang gekomen", is haar verweer. Maar zij erkent dat, als er bij een op afstand bestuurd gemaal door een millenniumbug iets mis zou gaan en de weersomstandigheden tegen zouden zitten, "er wel wat onder loopt".