Wat is een smart building?

Wat is een smart building en wat kunnen FM en huisvesting daarmee?

Er verschijnen steeds meer berichten in de vakpers over Smart Buildings. In de berichtgeving wordt een beeld geschetst vanuit verschillende visies. Bouwbedrijven richten hun focus vooral op de gebouwgebonden automatisering (binnenklimaat, verlichting, toegang, etc.) en geven aan dat ze zo vroeg mogelijk willen aansluiten bij de ‘plannenmakerij’ van het gebouw, terwijl leveranciers die een functionele oplossing aanbieden (denk aan locatiebepaling in een pand, meten van benutting en bezetting, etc.) hun focus richten op de ICT.
De uitdaging bij het creëren van een Smart Building zit in het combineren van deze twee visies. De basis voor een Smart Building gaat namelijk uit van veilige, stabiele, betrouwbare, gebouwgebonden installaties en een stabiele en veilige ICT-infrastructuur die verschillende groepen gebruikers bewegingsvrijheid biedt in het gebouw en waar alle systemen (gebouwgebonden en ICT) naadloos met elkaar samenwerken.

Wat is een Smart Building?

In een Smart Building is de aanwezige technologie afgestemd op de medewerker of bezoeker en de activiteiten die in het gebouw worden verricht. Vanaf de parkeerplaats tot de ontvangstruimte en van de werkplek tot aan een vergaderzaal denkt het gebouw met de persoon mee. Het gebouw leert, stimuleert en verzamelt gegevens die worden gebruikt om processen te optimaliseren, fouten te verminderen en de gebruikservaring te verbeteren. Een Smart Building is in staat de behoeften van de gebruikers te begrijpen en zorgt ervoor dat medewerkers efficiënt kunnen samenwerken en optimaal productief kunnen zijn. Een Smart Building is een gebouw waarin inspiratie, ideeën en innovatie worden gestimuleerd, systemen onderling communiceren, zelfsturend worden en menselijke interactie en ingrijpen steeds minder nodig is.

Wat zijn de meest belangrijke elementen van een Smart Building?

Het probleem bij veel bestaande gebouwen is dat de huidige bouwtechniek en gebouwgebonden systemen vaak op eigen platforms werken. Voor al die systemen is het dan ook lastig om met elkaar te communiceren en interacteren. Wil je systemen voor bijvoorbeeld verlichting, verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC), maar ook beveiliging en audio-video apparatuur, soepel met elkaar kunnen laten samenwerken dan is het essentieel om te transformeren naar één enkel IP-systeem dat als standaard geldt voor het aansluiten van ICT- en gebouwgebonden systemen. 

Een enkele infrastructuur (het fundament), gebaseerd op het IP-protocol, stelt ons in staat om de complexiteit van verzuilde systemen te verminderen. Andere voordelen: het risico van inbreuk op de veiligheid kan verminderen en het biedt meer mogelijkheden om energie te besparen.

Daarom is het belangrijk om de strategie niet (alleen) te baseren op de techniek, maar te koppelen aan begrippen als duurzaamheid, samenwerking, uitdagen en inspireren, gebouwbenutting en -bezetting of veiligheid. Het nastreven van bijvoorbeeld een duurzaamheidsambitie is met de inzet van Smart Building-technologie te realiseren voor het klimaatsysteem, het verlichtingssysteem of met de inzet van apparaten die weinig energie verbruiken. Door op deze manier de strategie te creëren ontstaat er voor alle betrokkenen een duidelijk beeld in de richting van de realisatie van een Smart Building.

Gedachtegang, geen product 

Het is overigens goed om te melden dat een Smart Building een gedachtegang is en niet een product dat op de plank ligt en dat na aanschaf en implementatie te gebruiken is. Het uitgangspunt van het Smart Building-concept is dat het elementen en systemen:

·        integreert waar dit kan, waar dit duurzaamheidsambities ondersteunt, waar dit gebruiksgemak bevordert en;

·        scheidt waar dit nodig is voor het garanderen van de beschikbaarheid van voorzieningen, de betrouwbaarheid of voor het voldoen aan de kaders van de beveiliging van en regelgeving omtrent informatie.

Kortom, een slim gebouw moet uitgaan van één algemene IP-netwerkinfrastructuur waarin gebouwgebonden systemen en ICT-systemen voor de gebruikers van dezelfde infrastructuur gebruik maken. 

Door uit te gaan van één infrastructuur kan de fysieke bekabeling versimpeld worden. Ten eerste omdat daarmee de impact van de bekabeling op het gebouw beperkt kan worden, ten tweede omdat het in de exploitatieperiode verschillende en mogelijk wisselende veranderingen moet ondersteunen.

Eén netwerk biedt mogelijkheden om meer en effectiever inzicht te krijgen in het daadwerkelijk functioneren van de systemen, maar waaruit ook intelligentie kan worden geput door systemen op een slimme manier met elkaar te laten samenwerken.

Als meer apparaten en sensoren aangesloten zijn op het één IP-netwerk krijg je ook meer toegang tot deze nieuwe gegevens/data. Met die gegevens ontstaat dieper inzicht in de dagelijkse gang van zaken van bijvoorbeeld de omgeving en het gebouw, met als mogelijk resultaat en toegenomen productiviteit en efficiëntie. Bij de opslag van gegevens/data kan variëren kan het om rauwe data gaan (een exacte kopie van bron of systeemgegevens) maar ook om getransformeerde data die wordt gebruikt voor diverse taken, waaronder rapportage, visualisatie, analyse en machine learning.

Wat kan FM met een Smart Building?

Met als basis een eenduidig platform wordt het in een Smart Building mogelijk functies te combineren en wordt is integratie van eigen apparaten (tablets, smartphones) en fysieke beveiliging tot gebouwgebonden (facilitaire), beheer- en technische installatiesystemen mogelijk. De integratie moet overigens wel waarde toevoegen en tegelijkertijd de betrouwbaarheid en de veiligheid van de systemen niet in gevaar brengen.

Door over te stappen van de huidige situatie (die in de meeste gebouwen bestaat) naar een situatie waarin tal van gebouwgebonden systemen via een eenduidig IP-platform met elkaar samenwerken en communiceren zijn voordelen te behalen, zoals:

• In kaart brengen van inefficiënt gebruikte ruimtes;
• Actueel inzicht in de schoonmaakactiviteiten en schoon te maken ruimtes;
• Inzicht in de cateringbehoefte, de luchtkwaliteit, afvalstromen en parkeersituaties;
• Eenvoudig aanvragen van een facilitaire dienst of product;
• Lagere operationele- en onderhoudskosten (door betere/overzichtelijke installaties);
• Ondersteunend aan het duurzaamheids- en energieneutraalbeleid;
• Een betrouwbaar platform voor de levering van huurdersdiensten;
• Toekomstige faciliteiten en een snellere adoptie van technologische innovaties;
• Lagere integratiekosten door combinatie één IP-infrastructuur;
• Een betere werknemers- en bezoekerservaring;
• Meer mogelijkheden om te reageren op behoeften van de werknemer/bezoeker en de kritieke gebeurtenissen;
• Beter prognose voor wat betreft het onderhoud o.b.v. van nieuwe technologie (lees: minder uitval en ook lagere kosten).

Starten

Een Smart Building realiseren is het eenvoudigst bij nieuwbouw, maar ook bestaande bouw (of renovatie) kan profiteren van slimme en intelligente toepassingen. Denk aan een uitbreiding van WiFi-toegangspunten om locatie-gebaseerde diensten te implementeren of inzet van sensoren om van een ruimte de temperatuur of het CO2-gehalte te meten.