Schendt het gebruik van bodycams onze privacy ?

Internationaal onderzoek toont de voordelen van bodycams aan. “Het is geen twijfel dat op het lichaam gedragen body camera's de transparantie van eerstelijnscontroles vergroten. Alles wat is vastgelegd, kan vervolgens worden beoordeeld, onderzocht en als bewijsmateriaal worden ingediend.”

Schendt het gebruik van bodycams onze privacy ? Internationaal onderzoek toont de voordelen van bodycams aan. Het gebruik van body camera's bij wethandhavers en hulpdiensten is in Nederland een discussie punt tussen critici en voorstanders van zowel dragers alsmede omstanders.

Binnen publieke sectoren en de bevolking is er veel onduidelijkheid over het gebruik van body camera's tijdens het uitvoeren van werkzaamheden door politie medewerkers, ambulance personeel, hulpdiensten en buitengewoon opsporingsambtenaren.

Na een onderzoeksstudie, uitgevoerd door de Universiteit van Cambridge in het Verenigd Koningrijk, - gedurende een jaar en in samenwerking met bijna twee duizend officieren in zowel Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten -, tonen de resultaten aan dat invoering van draagbare body camera's heeft geleid tot een daling van 93% van de klachten van het publiek tegen politie, wat aangeeft dat gebruik van camera's leiden tot gedragsveranderingen, en daadwerkelijk een veiligheidsaspect met zich meebrengt.

Het experiment vond plaats op zeven locaties in 2014 en begin 2015, met inbegrip van de politie in gebieden zoals de Midlands en de Californische kust, en omvatte 1.429.868 officieruren over 4.264 diensten in jurisdicties met een totale bevolking van twee miljoen burgers. Dankzij het gebruik van body camera's, die op het lichaam worden gedragen, zien de onderzoekers klachten tegen de politie vrijwel geheel verdwijnen.

Een belangrijk advies vanuit de onderzoekers naar de dragers is het toepassen van een mondelinge herinnering aan het filmen aan het begin van een ontmoeting, dit daagt iedereen uit om bewuster na te denken over hun acties, waardoor het publiek minder geneigd is om agressief te reageren. Daardoor zijn individuele dragers meer verantwoordelijk en passen hun gedrag dienovereenkomstig aan. Zo creëren body camera's een evenwicht tussen het account (visie) van de drager en het account (visie) van de gefilmde omstander over dezelfde gebeurtenis = toenemende aansprakelijkheid en verantwoording aan beide kanten.

Directeur Marco Meyers van X-Surveillance stelt dat: “Het grote voordeel van het gebruik van Body camera's zijn de technologische voordelen, de rust en kalmte die het teweeg brengt bij de omstanders in situaties, en dat de opgenomen beelden tevens als bewijsmateriaal gebruikt kunnen worden. Een nadeel kan zijn; het weer toevoegen van een additioneel apparaat als digitale getuige op de overvolle kleding van officieren. Dit zal de body camera niet populair maken. Vandaar dat wij een body camera ontwikkeld hebben, zonder gebruik van additionele apparatuur.”

Een nederlandse onderneming uit Den Haag en Eindhoven heeft een body camera ontwikkeld zonder toevoeging van een additioneel apparaat, maar wel met de voordelen zoals omschreven in het onderzoek. Met de zogenoemde X-Surveillance DS300 kan een drager zoals bijvoorbeeld een wethandhaver en hulpdienst medewerker zijn bestaande portofoon spreeksleutel eenvoudig vervangen door de DS300 bodycam, waar meerdere apparaten in één zijn gevoegd; body camera, nachtvisie infrarood, zaklamp en portofoon spreeksleutel in één apparaat. De bodycam biedt zelfs de mogelijkheid om 20 seconden pre-crime en 20 seconden post-crime op te nemen. Dit betekent dat automatisch altijd 20 seconden vooraf en 20 seconden na de opnamen beelden worden opgenomen. Dit ter vergroting van het bewijsmateriaal.

“Het is geen twijfel dat op het lichaam gedragen body camera's de transparantie van eerstelijnscontroles vergroten. Alles wat is vastgelegd, kan vervolgens worden beoordeeld, onderzocht en als bewijsmateriaal worden ingediend.” Aldus Barak Ariel onderzoeker bij Cambridge University.