Telewerken vanaf een ‘Bounty-eiland’: is dat een onbereikbaar ideaal? Topconsultant Peter Keen bewees op een haar na dat het te verwezenlijken is. Zijn uitvalsbasis lag een aantal jaren geleden in het ‘US Virgin Islands National Park’ op St. John. Keen reisde de hele wereld rond en belde op afstand in op zijn PC om e-mail te lezen en zijn online-database te raadplegen.
Toch maakten praktische problemen een einde aan het paradijselijk bestaan: storingmonteurs blijken op het eiland ver te zoeken, door de vele orkanen die de streek teisteren bedraagt de jaarlijkse verzekeringspremie 60.000 dollar, en het peil van de openbare voorzieningen is bedroevend laag. Daarbij wordt het Caribische eiland steeds meer een broeinest van drugskoeriers. Dit deed Keen uiteindelijk besluiten naar Washington te verkassen. Zijn liefde voor de natuur beperkt zich nu tot het bezoeken van wildparken in Zuid-Afrika.
De inmiddels 57-jarige Peter Keen begint in 1964 zijn loopbaan als programmeur, na in Oxford als taalkundige afgestudeerd te zijn. Later stapt hij over naar de universitaire wereld waar hij met name actief is in de Verenigde Staten met posten aan Harvard, MIT en Stanford. Begin jaren tachtig haalt William McGowan, oprichter van telecombedrijf MCI, tijdens een aandeelhoudersvergadering een studie van hem aan: ‘The coming impact of telecommunications on top management’. Analisten en journalisten pikken deze aanbeveling op en zijn naam is gevestigd. Hij wordt een veelgevraagd consultant en spreker. De Amerikaanse Brit ziet zijn kans schoon en verlaat het universitaire circuit. Hij merkte dat hij hier vast begon te roesten. Met hulp van MCI start hij met het International Center for Information Technologies (Icit) een zelfstandige praktijk als IT-consultant. Hoofdtaak is organisaties adviseren hoe ze informatietechnologie het beste kunnen inzetten en welke bedrijfsprocessen daarbij zullen veranderen. In 1997 gaat het Icit verder als Keen Innovations, van waaruit de inmiddels geprezen topconsultant zijn adviesdiensten aanbiedt, seminars organiseert, boeken schrijft en zijn columns voor Computerworld bedenkt.
Brits
Hoewel Keen al jaren in de Verenigde Staten woont, blijft hij op- en top Brits. Tijdens een etentje met allerlei andere IT-goeroes in Boedapest kon als dessert een keuze worden gemaakt uit diverse strudels. Keen riep droogjes "just mixed", waarop iedereen zijn voorbeeld volgde. De ober zette daarna vele dampende borden met allerhande strudels op tafel.
Peter Keen is regelmatig te gast in Nederland. Hij sprak in februari tijdens een seminar van Roccade, gaf begin juni een lezing voor het Delftse Kenniscentrum Demo en bekleedt dit jaar de Cor Wit-leerstoel aan de TU Delft, een door KPN gesponsord hoogleraarschap. Eén probleem loopt als een rode draad door het werk van Keen: het in lijn brengen van de automatisering met bedrijfsactiviteiten. Hoewel hij in gesprekken van de hak op de tak springt verliest hij dit thema nooit uit het oog. Dat blijkt wel als dit orakel zich uitlaat over zaken als investeringsdilemma’s, Internet, draadloze communicatie, Jaar 2000 en de arbeidsmarkt:
De IT-pendule
"Al 35 jaar lang slingert de pendule tussen het ondernemersdilemma: ‘investeren in innovatie’ of ‘investeren in organisatie’. Al die tijd dat ik in de automatisering werk, zijn er geen structurele veranderingen geweest. Het senior management beschouwt automatisering nog immer niet als een kritische succesfactor. Dat frustreert. Maar het handelsverkeer op Internet verandert dit beeld: organisatie en innovatie zullen samengaan. De scheidslijn tussen IT en de zakelijke processen verwatert. Techneuten raken betrokken bij de commerciële gang van zaken; marketingmensen kunnen het zich niet meer veroorloven bang te zijn voor IT. Directies die lang vasthouden aan een scheiding tussen hun commerciële en technische afdelingen, vissen achter het (Inter)net.
Binnen vijf jaar bestaat er geen eenduidige ‘chief information officer’ meer. Door de toenemende aandacht voor relatiebeheer kennen organisaties straks verschillende typen IT-directeur, zoals een ‘marketing-cio voor elektronische handel’, of een ‘supply chain management-cio’. General Motors huurde bijvoorbeeld kortgeleden een ‘cio’ in die inmiddels ‘head of customer experience processes’ heet."
Charles Schwab
"In de Verenigde Staten halen diverse bedrijven al miljarden binnen met Internet-handel. Niet de nieuwerwetse bedrijven, zoals Amazon.com, maar de traditionele ondernemingen, zoals Dell en effectenbank Charles Schwab spelen een voortrekkersrol. Neem die laatste: 50 procent omzet komt uit de webmarkt. Concurrenten als zakenbank Merrill Lynch moeten hierop reageren, maar hebben hun organisatie nog niet op orde.
Uiteindelijk zal internet uiteenvallen in allerlei deel-internetten, zoals een educatief net, waar de informatie vrij is en de service slecht, een politiek net zonder controle, een commercieel net met handelsvrijheid, controle en beveiliging, een bulletin board als overheidsnet en een amusementsnet met multimedia waarvoor betaald moet worden."
Gorilla’s
"De computerrevolutie is voorbij; de draadloze omwenteling staat voor de deur. In tegenstelling tot bij de elektronische handel loopt Europa hier mijlenver voor op de Verenigde Staten. Internet en telco’s hebben de toekomst, waarbij Washington Area Silicon Valley zal verdringen. Over drie jaar zal de telecom-wereld stabiel zijn. Dan zal blijken wie de gorilla’s tussen de chimpansees zijn. Ik reken op het nu al machtige Cisco en Nokia, dat een evenwichtige balans tussen innovatie en organisatie kent."
Kerstmis 1999
"Ik voorzie millenniumproblemen in de internationale keten met Azië, waar nauwelijks enig besef hieromtrent heerst. Neem een Amerikaanse winkelier, van wie de goederen veelal uit Azië komen, die 60 procent omzet haalt uit kerstinkopen. Stel dat de computers van de douane uitvallen door een millenniumstoring, dan valt de goederenstroom stil en verdient die ondernemer geen geld. Dan kan een Amerikaanse bank wel zijn zaakjes op orde hebben, maar als zijn klanten geen geld hebben om leningen af te betalen, dan heeft die bank ook een probleem.
Er zullen veel kleine verstoringen zijn. Over de grote weet je het niet: het zijn net orkanen. Op de Maagdeneilanden kwamen wel twintig stormen per jaar voor en daar werd je voor gewaarschuwd. Meestal was het vals alarm, dan zag ik ze op een paar mijl in de verte voorbijrazen. Maar ik nam wel mijn voorzorgsmaatregelen. Ik krijg de indruk bij veel bezoeken in Europa dat bedrijven dat met het oog op de millenniumstorm nalaten. Directies zijn nauwelijks geïnteresseerd."
Opgebrand
"Directies maken zich grote zorgen over de structurele tekorten onder het IT-personeel. Mijn advies: verklein het personeelsbestand. Standaardiseer zoveel mogelijk IT-processen, beperk je tot de kernactiviteiten en sluit allianties met specialisten. Kies bijvoorbeeld voor één database – Oracle of Sybase – en gooi de rest de deur uit. Beheer geen eigen netwerk meer, laat het configureren van PC’s en de service erop aan anderen over en ga op zoek naar een systeemintegrator. Ik praat niet over uitbesteding van alles, maar over een deel van het takenpakket: ‘outtasking’.
Het hoofd personeelszaken, de ‘chief operating officer’ en de IT-manager moeten de koppen bij elkaar steken. Ik verwacht een grote burnout onder IT-medewerkers. Zij staan onder een veel te grote druk en moeten een hoop werk verrichten dat niet leuk is, zoals SAP-implementaties. Door versimpeling van hun werk kunnen ze weer toekomen aan de activiteiten die wel uitdagend zijn."