De Nederlandse ICT-sector zorgt in grote mate voor economische groei. Dit blijkt uit het rapport Centraal Economisch Plan 2000 van het Centraal Planbureau. Het is echter niet waarschijnlijk dat de technologie ook leidt tot het einde van de conjunctuurgolven en een structureel lagere inflatie. De onderzoekers spreken dan ook van ‘vernieuwende economie’ en niet van ‘nieuwe economie’.
ICT is volgens het Centraal Planbureau (CPB) een doorbraaktechnologie; zij draagt bij aan de vernieuwing van de economie en de groei daarvan. Zo was de Nederlandse ICT-sector in de periode 1996 tot 1998 al verantwoordelijk voor 17 procent van de groei van het Bruto Binnenlands Product. In 2001 zal het aandeel 25 procent zijn. Dat is behoorlijk voor een branche die slechts 5 procent van de economie bedraagt.
Conjunctuur
De bijdrage van ICT aan de economische groei is onomstreden. Dat geldt niet voor de aanname dat de technologie leidt tot een geheel nieuwe economie, die wordt gekenmerkt door blijvend hoge groei, lage inflatie, geen conjunctuurgolven en verhoging van de productiviteit.
Volgens het CPB betekent de doorbraak van ICT niet zonder meer dat de conjunctuurwisselingen verdwijnen. Er zal hoogstens sprake zijn van afzwakking van de golven. Dit komt bijvoorbeeld door de mogelijkheden die de technologiebedrijven bieden om de voorraden beter te beheren. Maar deze verbetering is te zwak om het einde van de op- en neergaande bewegingen in te luiden.
Ook de structurele invloed van ICT op de inflatievoet is zeer bescheiden. Bedrijven moeten door internet weliswaar concurreren op een wereldwijde markt. Dit leidt tot lagere prijzen, maar niet tot een structureel lagere inflatie. Wel brengt ICT vraag een aanbod op de arbeidsmarkt bij elkaar, bijvoorbeeld door werving via internet, maar dit verklaart slechts een miniem deel van de inflatiedaling.
Productiviteit
Over de invloed van ICT op de arbeidsproductiviteit bestaat nog veel onzekerheid. Er is in Nederland nauwelijks sprake van een groei. Ook niet in de zakelijke dienstverlening, waarin ICT een grote rol speelt. Dit komt doordat aanpassingen van de bedrijfsorganisaties aan de nieuwe technologieën vaak ontbreken.
De groei van de arbeidsproductiviteit in de Nederlandse ICT-sector is wel indrukwekkend en bedraagt 4 procent op jaarbasis. In de overige bedrijfstakken is dit gemiddeld slechts 0,5 procent.
Het lijkt er al met al op dat de nieuwe economie voornamelijk is weggelegd voor Amerika. Daar ligt de productiviteit veel hoger; in de ICT-sector zelfs op 10 procent. Ook de inflatie blijft laag, de conjunctuurgolven zijn afgenomen en de ICT-sector zorgt voor eenderde van de economische groei. Vandaar dat het CPB voor Nederland liever spreekt van een vernieuwende economie. Er is namelijk sprake van continuïteit, waarbij ICT een volgende stap is in een voortdurend veranderingsproces, zoals de stoommachine en elektriciteit ook waren. Empirische aanwijzingen voor fundamentele wijziging van de economische wetten ontbreken.
