Sombere berichten over een dalende vraag voor automatiseringsbedrijven ten spijt was de behoefte aan IT’ers het afgelopen jaar vrijwel even groot als een jaar eerder. De groei in de sector is met 8 procent nog steeds hoger dan in andere sectoren, aldus brancheorganisatie Fenit. "Het duurt lang voordat minder groei zich vertaalt in minder vacatures."
Opvallend is de trend dat meer en meer ict’ers voor zichzelf beginnen. Zo bleek uit de jongste conjunctuurtest van het Centraal Bureau voor de Statistiek begin november dat bij 10 procent van de bedrijven in de sector Computerservices en IT-technologiebureaus het aantal personeelsleden afnam. Tegelijkertijd signaleerden de Kamers van Koophandel een stijging van het aantal nieuwe bedrijven in dezelfde sector. Eind oktober hadden zich al meer dan 1200 nieuwe bedrijven ingeschreven bij de KvK – waarvan een groot deel eenmansbedrijfjes.
Ook het aantal initiatieven om de freelancers te organiseren groeide. Websites als Freelancer.nu, Interimnow en IT-contracts bieden freelancers gelegenheid opdrachten te werven. Andere sites bieden verzekeringen en leasecontracten. Een tiental freelancende IT’ers begon dit jaar onder de naam Free-IT een maatschap.
Lokroep
De lokroep van het zelfstandigenbestaan is sterk. Dat is ook de indruk van Fenit-woordvoerder Machiel de Rooij. Leden van de brancheorganisatie nemen volgens hem steeds vaker freelancers in de arm. De trend is een tegenhanger van de vlucht in een vaste baan, die optreedt in slechte tijden, denkt De Rooij. "Zo lang het goed gaat, kunnen IT’ers zo de leuke klussen eruit pikken."
Dankzij de meer dan gemiddelde groei van de sector blijft de vraag naar IT’ers hoog, voorspelt hij. Wel liep volgens Fenit het tekort aan automatiseerders in de loop van dit jaar terug van 12.500 naar 11.500.
Automatiseerders zagen hun bruto beloning toenemen met 12 procent, stelt Joost Emke van management-consultants De Breed & Partners. De persoonsgebonden beloning komt meer voor, ziet Emke. Vorig jaar gaf 34 procent van de deelnemers aan het beloningsonderzoek van De Breed aan dat individuele prestaties er nauwelijks toe deden. Dit jaar is dat 28 procent. Per functiegroep loopt volgens hem de beloning terug. Een systeembeheerder begint nu met een iets lager salaris dan een jaar eerder.
De krapte is terug te zien in het dalen van het gemiddelde opleidingsniveau van automatiseerders. Vorig jaar gaf 19 procent van de deelnemers aan het onderzoek van De Breed aan maximaal een mbo-opleiding te hebben. Dit jaar is dat het niveau van 29 procent van de deelnemers. Emke: "Bedrijven leggen bij het aannemen van nieuw personeel de lat wat lager, blijkbaar."
Banenbarometer
Een indicatie van de blijvend hoge vraag naar ict’ers is te vinden in het aantal advertenties in dag- en weekbladen waarin gevraagd wordt naar automatiseerders. Computable houdt deze aantallen van week tot week bij en verdeelt de vraag in vier categorieën Het afgelopen jaar werden per week rond de 304 advertenties geplaatst voor automatiseerders, tegen 306 in 1999. De vraag naar systeembeheerders was aanmerkelijk hoger dan een jaar eerder, wekelijks 120 tegen 110. Het aantal gezochte managers bleef iets achter; gemiddeld werden dit jaar 98 managers gevraagd, tegen 104 vorig jaar. Ook verkopers waren iets minder in trek. Dit jaar werden gemiddeld 21 advertenties geplaatst voor deze ict’ers tegen 23 vorig jaar. Het aantal advertenties voor helpdeskmedewerkers bleef met 65 nagenoeg gelijk aan vorig jaar, toen het aantal 69 per week bedroeg.
Onbegrijpelijk
Het voortduren van het gebrek aan ict’ers leidde ook dit jaar weer tot capriolen van werkgevers. De onbegrijpelijke campagne waarmee televisiebedrijf NOS Unix specialisten wilde aantrekken, heeft voldoende kandidaten opgeleverd. Dat meldt het hoofd van de automatiseringsafdeling, Han Koopman. De NOS plaatste op stations en andere opvallende plaatsen enkele regeltjes programmacode, die alleen Unix-kenners konden herkennen. Zoals verwacht reageerden ook IT’ers met verstand van andere platformen.
Immigratieregels
De Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties, ILO, stelt dat Europa met ernstige tekorten kampt aan ict’ers. Het gebrek kan een kritieke belemmering worden voor groei in deze sectoren. Uit onderzoek concludeert de ILO dat het aantal banen in de ict-sector zo’n 8 procent zal groeien. Het aantal vacatures kan echter verdrievoudigen, van een half miljoen in 1998 tot 1,6 miljoen in 2002. Volgens de VN-organisatie is sinds het 1998 het bruto nationaal product zo’n 106 miljard dollar lager uitgevallen. De ILO voorspelt dat het aantal vacatures leidt tot soepeler immigratieregels en het aantrekken van hoogopgeleiden uit lage lonen landen.
