Veel docenten in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie (bve) hebben te weinig ict-vaardigheden. Dit blijkt uit de eerste gegevens van een onderzoek naar ict-gebruik, dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie voor Onderwijs. Het beroepsonderwijs kampt daarnaast met een tekort aan educatieve programma’s.
Minister Loek Hermans maakte de gegevens onlangs bekend op een ict-conferentie voor de bve-sector in Veldhoven. De computer heeft zijn weg gevonden in het middelbaar beroepsonderwijs, stellen de onderzoekers als eerste vast. Vervolgens signaleren ze binnen de roc’s – de regionale opleidingscentra die middelbare beroepsopleidingen verzorgen – enkele hardnekkige knelpunten. Deze hebben vooral te maken met praktische scholing en het vakgericht gebruiken van ict.
Volgens de onderzoekers nemen bij de meeste leraren de basis ict-vaardigheden toe. "Het gaat nog te veel om het leren de computer te gebruiken en te weinig om het in zetten van ict binnen je eigen onderwijs", zo beaamde een in Veldhoven aanwezige docente.
Rijbewijs
Op de bijeenkomst uitten de docenten veel kritiek op het Digitaal Rijbewijs Onderwijs. Dit door de overheid opgezette diploma sluit volgens de aanwezigen nauwelijks aan bij de scholingsbehoeften in het veld.
Een optimistische Hermans gaf aan dat er geen onderwijssector is waar de computer zo algemeen is ingevoerd als in het beroepsonderwijs. Uit de dieptestudies blijkt dat in het middelbaar beroepsonderwijs inmiddels zo’n veertig procent van de leerlingen de computer meer dan vijf uur per week op zijn school gebruikt. Daarnaast gebruikt bijna 30 procent van de leerlingen de computer buiten de school meer dan acht uur per week voor het realiseren van leerdoelen. Het gaat daarbij vooral om het gebruik van algemene toepassingen als tekstverwerken en informatie zoeken op internet.
Aad van Boven, lid van het College van Bestuur van het Grafisch Lyceum in Rotterdam, merkte tijdens een paneldiscussie op dat veel onderwijsprojecten niet stuk lopen op de motivatie van de docenten of het onderwerp, maar op het ontbreken van goede voorzieningen, visie op het onderwijs en het ontbreken van geschikte educatieve databases.
Leerinhoud
Het grote aantal opleidingen en de zo’n zevenduizend deelkwalificaties maken het onrendabel om voor elke opleiding een apart studieboek te ontwikkelen. Men ziet daarom een verandering optreden van een aanbodgestuurde markt (het leerboek dat te koop wordt aangeboden) naar een vraaggestuurde aanpak, waarin op verzoek van de opleidingen samen met de docenten leerinhouden en programmatuur op maat worden ontwikkeld. De trend bij de grote educatieve uitgeverijen is het verstrekken van educatieve inhoud via speciale databases. Zo heeft uitgeverij Wolters-Noordhoff de elektronische leeromgeving Elobase ontwikkeld voor de opleidingen in de detailhandel en Zorgplaza voor opleidingen in de zorgsector. Opleidingen kunnen uit de Elobase hun eigen onderwijsarrangement samenstellen.
In de praktijk blijkt er een grote kloof te gapen tussen de ambities van de roc-directies en dat wat er feitelijk in de onderwijssituatie gebeurt. Volgens Matthé Drost, ict-medewerker van de roc-Nijmegen, wordt er pas effect bereikt als een centrale onderwijsvisie wordt vertaald in relevante, praktische en resultaatgerichte activiteiten voor docenten. Elektronisch onderwijs is een vervlechting van traditioneel onderwijs met de mogelijkheden die internet en het gebruik van specifieke educatieve databases bieden. Haye van der Werf, sectormanager bve van de directie ict van het Onderwijs-ministerie: "De docent is een bartender die hieruit de ideale cocktail mixt."
