Het recept voor het winnen van een Grand Prix in de Formule 1 lijkt eenvoudig: je moet harder gaan dan de rest. Hoewel de snelheid van de wagen met coureur allesbepalend is, maakt vooral de vaart waarmee het complete team kan werken het verschil tussen winnen en verliezen. Feedback van testrijders en coureurs moet zo snel mogelijk – meestal binnen enkele dagen – worden verwerkt in het ontwerp van de wagens. Ict is daarbij een essentieel hulpmiddel.
Het ontwerp van een Formule 1-wagen wordt sterk beïnvloed door de richtlijnen van de Internationale Automobiel Federatie. De FIA stelt strikte eisen aan onder andere maten en gewichten, materialen, vleugelgrootten, ophanging, overbrenging, remmen, motoren, brandstof en banden. Daarnaast is er een pakket veiligheidsmaatregelen waar de auto’s aan moeten voldoen. Denk aan de brandblusinstallatie, de brandstoftank, het afneembare stuurwiel, de frameconstructies die de klappen en krachten van crashes kunnen absorberen, en de ‘accident recorder’. Vooral de monocock en de rolkooi die de coureur moeten beschermen hebben de veiligheid van de moderne Formule 1-wagens enorm verbeterd. Waar zware ongelukken op het circuit vroeger dodelijk waren, loopt een coureur die zojuist met 300 kilometer per uur op de muur is geknald nu regelmatig zo weg van zijn gecrashte machine.
Razendsnel aanpassen
Naast de strikte FIA-richtlijnen is een ontwerp ook beperkt in de keuze wat betreft de motor en de banden. Het Williams-team rijdt bijvoorbeeld met BMW-motoren, voor BAR komen ze van Honda, en Jaguar en Minardi gebruiken de Cosworth-motoren. Ook voor de banden is er maar beperkte keuze: Bridgestone of Michelin.
| Levenscyclusbeheer ‘Product lifecycle management’ (plm) wil informatie over het gebruik van producten terugkoppelen naar de ontwikkelafdelingen van de leveranciers. Daarmee vormt plm de laatste schakel in de hele keten van r&d, productontwikkeling, marketing, verkoop en service. Juist ingenieurs staan in de praktijk ver af van het werkelijke gebruik van hun voortbrengselen. Er ligt vaak een behoorlijke kloof tussen onderzoek en ontwikkeling en de rest van het hele proces. De r&d-mensen zitten bijvoorbeeld meestal in aparte gebouwen. Philips, dat prachtige dingen ontwikkelt in zijn Natlab maar altijd moeite had om dat te vertalen naar succesvolle producten, is hier een klassiek voorbeeld van. Daarnaast spreken technici en zakenmensen, verkopers en marketeers elkaars taal niet. Verder zijn onderzoek en ontwikkeling enerzijds en het uiteindelijke gebruik van producten door klanten anderzijds twee uitersten in de keten. Plm wil de twee uiteinden van die keten aan elkaar koppelen door de laatste schakel weer als invoer te laten dienen voor de start van het proces. |
De input en feedback van de coureurs en vooral de testrijders zijn daarbij essentieel; een goede en snelle verwerking daarvan levert maximaal resultaat op. Hun aanwijzingen resulteren in kleine of minder kleine aanpassingen van het ontwerp. Deze worden vervolgens uitvoerig doorgerekend. Het gaat daarbij niet alleen om de aanpassingen zelf, bijvoorbeeld in studies naar de stijfte en stabiliteit van dergelijke modificaties, maar vooral ook om de gevolgen ervan voor het geheel. Daarnaast veranderen de zware FIA-eisen niet alleen elk jaar, maar soms ook direct tussen twee races, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeluk.
Prestaties maximaliseren
Bij het ontwerpen en aanpassen wordt veel gebruik gemaakt van cad-systemen (computer aided design) voor ontwerp, modellering en simulaties. Het gebruik van prototypen en het aantal tests is de afgelopen jaren dan ook sterk gedaald. Desondanks wordt in de Formule 1 wereld vreselijk veel geld uitgegeven. Budgetten variëren van tientallen miljoenen euro’s voor bijvoorbeeld het Minardi-team tot een paar honderd miljoen euro voor de teams van Ferrari en BMW. Daar werken twee- tot driehonderd man aan allerhande technische hoogstandjes voor de racewagens, in hightech fabrieken voorzien van composietafdelingen, hoogwaardige cnc-machines (computerized numeric control) en eigen windtunnels.
Geld speelt hier een ondergeschikte rol. Alles staat in dienst van het maximaliseren van de prestaties. Kwaliteit, technologische vernieuwingen en optimalisaties per race moeten de auto’s zo hard mogelijk laten rijden.
Een belangrijke dienstverlener in de Formule 1 is EDS. Het onderdeel PLM Solutions, twee jaar geleden ontstaan uit UGS en Sdrc, levert plm-systemen (product lifecycle management) om dat proces vanaf de input van de rijders, via modellering en simulatie, tot aan uiteindelijke productontwikkeling te ondersteunen. Ook voor de systeemleveranciers geldt dat het steeds sneller moet. Waar normale klanten vooral met de optimalisatie van kosten en opbrengsten bezig zijn, draait hier alles om doorlooptijd en kwaliteit.
Vergelijkbare noden
Alle teams maken in meer of mindere mate gebruik van de toepassingen van PLM Solutions: Williams bijvoorbeeld voor het ontwerp van de wagens, McLaren voor stijfte-sterkte berekeningen, en BAR en Jaguar voor het hele proces. Met deze laatste heeft de systeemleverancier dan ook een driejarige overeenkomst voor technologiesponsorschap gesloten. In ruil voor korting op de producten mag EDS een sticker met zijn naam op de auto’s van Jaguar plakken en kan het relaties trakteren op een lawaaierig dagje uit. Bovendien is het een goede manier om de banden met Ford, met wie het concern al veel zaken doet, aan te halen.
Hoewel dit soort relatiemanagement de onderneming geen windeieren legt, benadrukt Benelux-directeur Martien Merks dat de relatie met Jaguar meer is dan een marketinguiting. Juist omdat de applicaties in die uiterst snelle en competitieve racerij zoveel worden gebruikt, is dit een showcase bij uitstek. Daarnaast is het een mooie gelegenheid om technische mensen te interesseren voor het bedrijf. Klanten kunnen zich immers niet alleen in de watten laten leggen boven op de pit, maar ook in de racefabriek gaan kijken.
EDS PLM Solutions is volgens Merks ontstaan naar aanleiding van de vraag uit de markt. In eerste instantie ging dat om de automobielindustrie, waar de hechte relatie met de Formule 1-wereld uit voortgevloeid is. Andere technische bedrijven, bijvoorbeeld Asml, Philips en Océ, bleken vergelijkbare noden te hebben. De onderneming is voor deze klanten zelfs van Utrecht naar Den Bosch verhuisd.
Meer grip
Ook andere sectoren hebben behoefte aan versnelling van en meer input voor hun processen. Een voorbeeld is Proctor & Gamble. Dit concern is goed in innovatie en het vermarkten van zijn producten. Het heeft een goed gevoel voor wat mensen willen, en weet daarmee zijn producten op ooghoogte in de schappen te krijgen. Net als iedereen in de cpg-markt (consumer packaged goods) worstelt het met de vele verpakkingen, verschillende versies en wijzigingen op het laatste moment. In deze wereld, waarin de verpakking een product op zich is, kan plm helpen meer grip op de zaak te krijgen.
Philips is samen met EDS met vergelijkbare dingen bezig. Personalisatie vraagt om diversificatie, en dus om meer flexibiliteit van de processen en controle daarop. Voor dit soort bedrijven is het bovendien interessant om de producten en expertise op allerlei manieren met elkaar te combineren, om zo het portfolio op te rekken. Ondanks het feit dat ze dezelfde tools gebruiken, zijn er vooral bedrijfsmatige en culturele verschillen tussen producenten. Waar het ene bedrijf afrekent op het moment dat een product de deur uit gaat, doet een ander dat pas op het moment dat een product bij de klant wordt afgeleverd.
Weer een ander voorbeeld is de mode. De levenscyclus van ontwerp via presentaties op modeshows naar het rek in de winkel moet zo kort mogelijk zijn om een collectie inderdaad te kunnen verkopen op het moment dat het eerste enthousiasme er nog is.
PLM Solutions heeft de afgelopen twee jaar in Duitsland onderzocht wat de scheepvaartsector zou vragen van een plm-systeem. Inmiddels heeft EDS daar de eerste opdrachten binnen, en werkt het ook in Nederland aan ingangen in deze branche. Daarnaast is het bezig om in de financiële sector ingangen te creëren. Het Basel II-akkoord biedt banken de mogelijkheid hun kapitaalzekerheden naar beneden te brengen door hun kredietrisico’s te beperken. Op dit moment onderzoekt PLM Solutions samen met een aantal banken hoe processen te verbeteren zijn en welke faciliteiten daarvoor nodig zijn. < BR>
