In eerste instantie schokten de cijfers de beleggers: zelfs mobiel kampioen Nokia, tot dusverre Europees symbool voor klinkende resultaten, moest over het afgelopen tweede kwartaal zijn nettowinst naar beneden bijstellen. Van paniek was niet direct sprake, want ondanks de mindere resultaten wist het Finse paradepaardje zijn wereldwijde marktaandeel verder uit te bouwen. Maar toch, de afhankelijkheid van mobiele hardware maakt sommigen zenuwachtig.
|
De bakens staan weer eens op groen voor wat betreft het aantal verkochte mobiele telefoons. Tenminste als we de laatste cijfers van ict-onderzoeksbureau Gartner, daterend van begin mei dit jaar, mogen geloven: in 2002 is het aantal mobieltjes dat over de toonbank ging gestegen met 6 procent, naar 423,4 miljoen stuks. Gartner spreekt van een ‘groeispurt’ en verwacht nog positievere cijfers voor dit jaar. In een toelichting vermeldt de researcher: "De stijgende trend geeft hoop, zeker als aanbieders en telefoonproducenten gezamenlijk met betere oplossingen komen voor applicaties en diensten via de mobiele telefoon."
De opbeurende cijfers vermelden tevens dat de grotere spelers, waaronder Nokia en Samsung, weer flink wat marktaandeel hebben gewonnen. En inderdaad: laatstgenoemde zag zijn verkopen van mobieltjes in een jaar tijd opgelopen naar 41 miljoen exemplaren, terwijl Nokia inmiddels een marktaandeel van 39 procent claimt; goed voor om en bijna de 150 miljoen verkochte mobieltjes wereldwijd.
Kat in ’t bakkie voor de Finnen, zou je zo zeggen. Maar helaas: de gestage groei van het marktaandeel maakt Nokia wat betreft zijn inkomsten vandaag de dag niet onverdeeld gelukkig. Weliswaar steeg de omzet over het afgelopen kwartaal naar 7,02 miljard euro (1 procent meer dan over dezelfde periode vorig jaar), de nettowinst daalde naar 624 miljoen euro; over het hetzelfde kwartaal vorig jaar werd nog 862 miljoen euro verdiend. Belangrijkste verklaring? De gemiddelde verkoopprijs van de Nokia-mobieltjes is aanzienlijk gedaald, om precies te zijn van 144 naar 134 euro, en dat betekent onherroepelijk een kleinere winstmarge. Achterliggende oorzaken zijn volgens Nokia onder meer de lagere dollarkoers, dus negatieve koerseffecten, en de afzet van relatief meer (laaggeprijsde) mobieltjes in groei-markten, zoals China en India; markten waar Nokia qua marktaandeel wel weer goed scoort. Slecht en goed nieuws liggen bij Nokia dus dicht bij elkaar.
Netwerkdivisie
Achter de cijfers schuilen meer verontrustende feiten die de parelpositie van Nokia kunnen aantasten. Zo heeft het concern nog steeds niet helemaal afgerekend met de kwakkelende gang van zaken bij zijn netwerkdivisie. In het spoor van concurrenten als Ericsson en Motorola zijn de Finnen bezig achttienhonderd banen te schrappen bij de netwerktak, hetgeen het concern over het afgelopen kwartaal 399 miljoen euro aan herstructureringslasten kostte, maar vervolgens wel weer veel kostenbesparingen moet opleveren. Het is echter maar de vraag of deze reorganisatie voldoende zoden aan de dijk zet, want de vooruitzichten voor dit jaar zijn opnieuw slecht. Nog vervelender is dat Nokia daarmee nog meer dan voorheen op de relatief goede prestaties van zijn mobiele divisie komt te leunen; en laten die nou ook onder druk staan. Het Finse concern verwacht namelijk dat de verkopen van mobiele telefoons in het derde kwartaal niet zullen aantrekken.
Hoewel er voor een rooskleurige toekomst van Nokia nauwelijks hoeft te worden gevreesd – het eclatante marktaandeel, de marketingkracht, efficiëntie en innovatiekracht staan er vooralsnog garant voor – kijkt het Finse concern met toenemende interesse naar samenwerking met prominente softwarepartners om ook op de langere termijn zijn koppositie veilig te kunnen stellen. De argumentatie erachter lijkt duidelijk: software en mobiele applicaties bepalen in toenemende mate het toekomstige succes en de winstmarges van de mobiele telefoon, en daarbij mag geen enkele boot worden gemist. Vandaar Nokia’s geflirt met zo’n beetje alle belangrijke spelers op dit terrein, waaronder softwaregigant Microsoft.
Uiteraard kiest Nokia voorlopig voor het mede door zichzelf opgerichte Symbian: in 1998 uit de grond gestampt samen met ‘partners’ als Motorola, Psion, Sony Ericsson, Siemens en Samsung; duidelijk bedoeld om Microsoft een hak te zetten. Het is een van de belangrijkste redenen waarom marktonderzoekers verwachten dat Symbian met zijn besturingssysteem en bijbehorende software in de toekomst (tegen 2007) in de mobiele markt een dubbel zo groot marktaandeel in de mobiele markt kan opbouwen als Microsoft.
Geflirt
Maar ondertussen houdt Nokia ook het vizier richting Microsoft nadrukkelijk open, in de wetenschap dat de softwaregigant uit Redmond de komende jaren vele miljarden dollars gaat investeren in de ontwikkeling van mobiele applicaties. Door daar de ogen voor te sluiten zouden de Finnen zich wellicht zelf uit de markt prijzen. Het verklaart voor een deel Nokia’s nadrukkelijke inspanningen, samen met Microsoft en inmiddels ook Qualcomm, in de Open Mobile Alliance (Oma). Een van de doelen? Komen tot draadloze applicatie interoperabiliteits standaarden voor zowel gsm als Cdma, zeg maar de Aziatische versie van 3G-telefoons en netwerken.
Of het geflirt met Microsoft de opstap betekent voor een hechtere samenwerking? Daarvoor is het nog veel te vroeg. Gezien de kwijnende winstmarges op mobiele telefoons, de dreigende wereldwijde verzadiging van de mobiele markt, het lange wachten op het eens zo veelbelovende umts en de toenemende concurrentie van spelers als Samsung, Ericsson/Sony en Motorola, zou echter een nauwere band met een softwarespeler van formaat de Finse kroonjuweel geen windeieren hoeven te leggen. Wie weet geven Bill Gates en Jorma Ollila elkaar ooit nog eens de hand.< BR>
