Het nieuwe besturingssysteem van Microsoft met de codenaam Longhorn zal niet verkrijgbaar zijn voor 2006, maar dat is wel binnen het tijdsbestek van de lange-termijnplanning. En dus moeten we er nu al rekening mee houden, hoewel misschien alleen oppervlakkig. Het product zal nog veel veranderen tijdens het ontwikkelproces, maar we hebben alvast een voorproefje gekregen van wat er in zal gaan zitten.
De belangrijkste nieuwe ontwikkelingen in Longhorn zijn: opname van verschillende functies in het besturingssysteem die nu nog door middleware worden bereikt (“Het besturingssysteem bevat meer leidingwerk”, aldus Bill Gates); ingebouwde web-services en worden intern ook gebruikt;
.NET-ondersteuning – hoe dat er tegen die tijd ook mag uitzien – is ingebouwd; en de Webbrowser zal een integrale interface zijn, in tegenstelling tot de Internet Explorer die nu apart moet worden geladen.
Uiteraard zal de programmeerbare interface naar Longhorn niet alleen zijn uitgebreid, maar ook verschillen ten opzichte van NT of XP. Natuurlijk zullen er ook patches beschikbaar worden gesteld voor XP, zodat beperkte ondersteuning voor een aantal nieuwe toepassingen mogelijk wordt en veel van de huidige XP-interfaces zullen door Longhorn worden ondersteund in verband met achterwaartse compatibiliteit. Feit blijft echter dat deze architectonische vooruitgang om een volledig nieuwe set toepassingen voor Longhorn vraagt. Dit betekent hoge kosten, maar voor ontwikkelaars is een nieuwe interface met de naam Winfx ontwikkeld, die door tool-fabrikanten, en dan met name Microsoft, gebruikt kan worden.
Het andere belangrijke nieuwe kenmerk is het nieuwe bestandssysteem Winfs. Dit behelst een belangrijke technische vooruitgang, waarvan uitgebreide ondersteuning voor metadata (en dus uiteraard XML) de sleutel is. Het gaat heel veel verder dan de informatie over bestandsnaam, datum, auteur enzovoort, die door de huidige bestandssystemen wordt gebruikt. De voordelen zijn aanzienlijk, omdat het dan bijvoorbeeld mogelijk wordt met een enkele zoekactie door verschillende systemen heen te werken, bijvoorbeeld Word, Excel, Powerpoint, et cetera.
Winfs is waarschijnlijk de belangrijkste vernieuwing, maar ook een zeer verontrustende. De vraag is waar dit enorme besturingssysteem gaat worden ingezet. Geavanceerde bestandssystemen horen in het domein van gedeelde servers, maar Longhorn bevat ingebouwde ondersteuning voor een grafische gebruikersinterface, en dat is het domein van een client-systeem. De onvermijdelijke conclusie is dan ook dat Longhorn een ‘zware client’-systeem (thick client system) wordt, en dan ook nog eens een zeer dikke client.
Het is overduidelijk dat de geïntegreerde functies van Longhorn betekenen dat Longhorn-toepassingen niet op andere systemen gaan werken, en dan met name niet met andere web-browsers. Ze lijken wel op elkaar, maar gebruiken unieke functies van het besturingssysteem. Activex maakte het mogelijk dat webtoepassingen gebruik maakten van pc-functies, waardoor Activex-gebaseerde toepassingen niet met andere browsers werken. Activex wordt in de praktijk gebruikt om webtoepassingen aan te scherpen in de concurrentiestrijd met onder andere Java, maar tussen de regels door valt te lezen dat Microsoft een omgekeerde revolutie aan het plannen is, waarbij de nadruk ligt op locale opslag van gegevens in plaats van op gegevensopslag op onderhoudbare afdelings- of bedrijfsservers.
Het ‘zware client’-concept heeft een plaats in een stand-alone, single-usersysteem, maar dat was toch de rol van XP? In ieder geval zouden de communicatienetwerken tegen 2008 zover moeten zijn dat utility-computing (on-demand) werkbaar is en dat veel thuis- en mobiele gebruikers zullen overstappen naar een ‘lichte client’-model, met als voorbeeld de web-enabled bedrijfstoepassingen van tegenwoordig.
Longhorn bevat een aantal zeer goede ideeën, maar het is moeilijk in te schatten waar het product op de markt geplaatst wordt, zelfs voor de experts van Microsoft die nog ‘ijs aan een Eskimo kunnen verkopen’.< BR>
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
