Het internationaal uitbesteden van ict en andere zakelijke processen blijft een snelgroeiende bron van omzet voor ict-dienstverleners. De tijd van de gigantische overeenkomsten is echter voorbij: de schaal gaat duidelijk omlaag en de uitbesteding van zakelijke bedrijfsprocessen (bpo) groeit tweemaal zo snel als de uitbesteding van ict.
Outsourcing is nog lang niet over zijn top heen. Volgens marktonderzoeker IDC besteedt een doorsnee onderneming in 2004 nog net geen 8 procent van zijn it-budget aan internationale uitbesteding. De komende twaalf tot 24 maanden neemt dat aandeel toe tot meer dan 10 procent; een stijging met 38 procent. Oscar Boesenach, managing director global outsourcing van Logica CMG verduidelijkt op een persreis in Praag het belang van outsourcing voor zijn onderneming. “Thans halen we 4 tot 5 procent van onze omzet uit uitbesteding. In nieuwe overeenkomsten ligt dat percentage echter al veel hoger. Ons doel voor 2005 is een aandeel van 20 procent van de omzet.”
Logica CMG behaalde in het afgelopen jaar een omzet van 350 miljoen euro uit outsourcing; 45 miljoen daarvan kwam voor rekening van uitbesteding van zakelijke processen (bpo). De omzet aan bpo groeit 12 tot 16 procent per jaar tegen 5 tot 7 procent voor de uitbesteding van it. Het blijkt in de eerste plaats te gaan om het uitbesteden van personeelssystemen (human resource): personeelsadministratie en salarisstroken.
Besparingen
Het belang van de klant bij uitbesteding schuilt volgens Boesenach vooral in kostenbesparing en een kortere ontwikkeltijd van nieuwe diensten en producten. Hij noemt een derde, verrassende reden: bedrijven willen middels uitbesteding de macht over de ict terugwinnen.
Bij nieuwe outsourcing-overeenkomsten gaat het in toenemende mate om een mengvorm van bpo en it-uitbesteding (ito). De it-dienstverlener smeedt bij uitbesteding de dienstverlening rond bpo en applicatiebeheer in nauw overleg met de klant om tot een ‘gemengd aanbod’, dat varieert van werk op locatie of elders in eigen land tot internationaal uitbesteden in Europa (near-shoring) of daarbuiten (offshoring). Naarmate de risico’s groter zijn en er nauwer contact moet zijn met de klant wordt de afstand kleiner gehouden: ter plaatse; in de lokale vestiging van de dienstverlener; (Midden-) Europa; India en Philippijnen (en binnenkort Brazilië).
Voorbij
Uitbestedingscontracten zijn significant kleiner aan het worden. De tijd van gigantische overeenkomsten is volgens Boesenach voorbij; het ontbinden van de overeenkomst van IBM met de Amerikaanse zakenbank JP Morgan de afgelopen maand noemt hij een voorbode van meer ‘roll-backs’. Logica CMG wil graag boven in de uitbestedingsmarkt opereren. “Met zo’n tweeduizend SAP-consultants in dienst gaan we niet zozeer op jacht naar uitbestedingscontracten van desktopbeheer”.
Boesenach denkt dat met de ‘klassieke’ it-outsourcing besparingen van zo’n 15 tot 20 procent gerealiseerd worden. Voor de uitbesteding van applicatiebeheer kan dat wel oplopen tot 50 procent. Directeur Mike Stone van Logica CMG Tsjechië schat na lang dubben de besparing bij uitbesteding in Europa (near shoring) tussen de 20 en 40 procent. Een gemiddelde ontwikkelaar verdient in Praag tussen de tweeduizend en 2600 euro per maand, de helft van zijn collega in Nederland of Groot-Brittannië. Daar komt de overhead voor het op afstand beheren van een (ontwikkel) project bovenop. Voor een gemiddeld project met een looptijd van drie tot vijf jaar beloopt dat 5 procent, aldus Stone. Voor een maatwerk systeem waarbij veel overdracht van kennis nodig is kan dat oplopen tot zo’n 10 tot 15 procent.
Op de ontwikkelafdeling van telecom applicaties maken we kennis met een “stukje overhead”: het is de Amerikaanse liaison tussen een klant in de VS en de twintig programmeurs in Praag. Het doet alle conference calls met de VS en schrijft de technische documentatie; dat slokt nu nog al zijn werktijd op. Zodra het project goed op gang is moet dat aandeel dalen tot zo’n 40 tot 60 procent van zijn werkweek.< BR>
Praag en de wereld
Logica CMG telt in de Tjechische Republiek ruim vijfhonderd werknemers. Het merendeel werkt op de vestiging in Praag; daarnaast zijn er kantoren in Brno en Bratislava (Slowakije). Het is samen met de Philippijnen de snelst groeiende landenvestiging. De helft van de omzet komt uit de lokale markt, de andere helft is internationaal van karakter, met name nearshoring.
Stone geeft toe dat de eerste internationale omzet puur afkomstig was uit de overdracht van taken en projecten. Maar daarnaast is een autonome ontwikkeling op gang gekomen. Duitstaligheid is voor een aantal (Duitse) klanten een pré. Dat geldt in groeiende mate ook voor de beheersing van het Russisch op het kantoor in Praag.
Onderzoek en ontwikkeling van Logica CMG wordt gerationaliseerd en geconcentreerd op een aantal plaatsen. Twee vestigingen in Ierland en één in Groot-Brittannië werden de laatste jaren gesloten; Praag en Bengalore (India; 850 mensen) profiteerden er van. Doorslaggevende argumenten daarbij waren de kwaliteit van de mensen in de Tsjechische hoofdstad, het sterke onderwijssysteem in het land en de kwaliteit van de interne opleidingen. “Om ‘follow-the-sun’ te kunnen werken moeten alle procedures in alle vestigingen identiek zijn”, zegt Stone.
“Het proces is universeel en data zijn universeel.” Toch blijft er ruimte voor ‘couleur locale’: zo sponsort Logica CMG Praag onder meer de voetbalafdeling van Spartak Praag.
Hoofdstad te duur
De race om de laagste kosten houdt nooit op. Ook niet binnen de landsgrenzen van de Tsjechische Republiek. Hoewel uit bijgaand staatje blijkt dat de loonkosten in Praag beduidend lager liggen dan in Dublin “wordt Praag langzaam maar zeker duurder”, zegt Mike Stone. Czechinvest, de Tsjechische investeringsinstantie schuift langzaamaan (nog) goedkopere alternatieven als Brno, Ostrava en Plzen naar voren. Om de ‘vlucht’ van werkgelegenheid naar India en de Philippijnen maar zo lang mogelijk uit te stellen.