KPN moderniseert netwerk

KPN gaat zijn netwerk voor data en telefonie in de komende vijf jaar ingrijpend moderniseren. Dit nieuwe ip-netwerk dat volledig over glasvezel loopt tot aan kantoren en straatkasten moet nieuwe diensten mogelijk maken.

De verspreiding van nieuwe technologie onder alle huishoudens in Nederland (links) vergeleken met die onder huishoudens samengesteld uit personen tot 30-35 jaar. Meer dan de helft van de huishoudens van 20-24 jaar beschikt niet over een vaste telefoonverbinding en heeft alleen een mobiele telefoon.

KPN-ceo Ad Scheepbouwer heeft met de aanleg van een nieuw netwerk voor datacommunicatie en internettelefonie gekozen voor de toekomst van ‘zijn’ KPN, net als Ben Verwaayen dat eerder deed voor de toekomst van BT. Scheepbouwer denkt na consultatie van leveranciers de klus in vijf jaar te kunnen klaren voor 1 à 1,5 miljard euro, zijn confrater aan gene zijde van de Noordzee moet dieper in de buidel tasten. BT zal, ook in vijf jaar, vijftien miljard euro moeten spenderen. Paul Hendriks, directeur Network Design and Innovation van KPN, weet waarom: “BT heeft een verouderd net en moet daarom een forse inhaalslag maken en naar verhouding van oppervlak en inwonertal veel meer geld uittrekken. KPN is altijd blijven investeren in het netwerk en daar plukken we nu de vruchten van.”

Nieuwbouw alleen op glas In totaal gaat het bij de vernieuwing van het KPN-netwerk om 8 miljoen klanten, 1.350 telefooncentrales en 28.000 straatkasten. Vanaf medio 2006 worden alle nieuwbouwhuizen in nieuwe woonwijken rechtstreeks aangesloten op glasvezel. KPN gaat daarnaast door met ‘fiber to the office’, glasverbindingen naar kantoren die een bandbreedte ondersteunen van 1 tot 10 Gbps. Oudere woonwijken worden verglaasd tot aan de straatkasten. Bestaande woonhuizen en appartementen worden van daar af bediend met ADSL2+ over het bestaande kopernetwerk en VDSL (very high bitrate digital subscriber line) in de toekomst. KPN denkt met ADSL2+ op den duur een dekking te bereiken van zeventig procent van de Nederlandse huishoudens, die een bandbreedte gegarandeerd krijgen tussen 10 en 12 Mbps, volgens KPN ‘voldoende voor twee tv-kanalen, VoIP en breedbandinternet tegelijkertijd.’ Half december gaat in de wijk Noordhove in Zoetermeer een kleinschalige proef van start met VDSL over koper, waarmee een bandbreedte haalbaar is van 20 tot 30 Mbps. Ook in Noordhove komen de straatkasten in het glasvezelnet te hangen.

KPN zal net als BT en Deutsche Telekom meer aandacht geven aan ict, omdat het zich realiseert dat communicatiediensten aan het bedrijfsleven tegenwoordig worden aangeboden in combinatie met it-diensten. Het telecombedrijf wil samen met grote ict-partners als EDS, IBM, LogicaCMG en Capgemini projecten aanbieden op het terrein van ‘managed ict services’. En dan niet via één vaste combinatie, maar middels verschillende combinaties. “KPN is aan het rondkijken”, zegt Hendriks, “en is zowel op zoek naar partners bij de aanleg van het nieuwe netwerk als voor het betreden van de managed services-markt.” Kijkend naar potentiële klanten richt KPN de blik vooral op de bovenkant van de markt.

Hosting en ASP

En andere markt waar KPN het oog op heeft laten vallen is die van ‘hosting’ en ASP’s: “Die markt ligt nog braak”, zegt Hendriks. KPN is in gesprek met ‘veel aanbieders’ van software: de Office-suite, hrm-applicaties, boekhoudsoftware, crm-applicaties en dedicated software voor bepaalde beroepsgroepen. “We zijn op zoek naar best of breed, maar willen ons voorlopig niet binden aan bepaalde aanbieders of producten. Misschien willen we in een bepaalde sector wel álle applicaties gaan aanbieden.” ERP-systemen blijven voorlopig buiten beschouwing; die acht Hendriks daar nog ’te ingewikkeld’ voor.
KPN wil de ASP-diensten aanbieden vanaf het eerste kwartaal van 2006. Ze worden gehost in de drie KPN-datacentra in Capelle, Heerlen en Amsterdam. Dat kunnen er meer worden, maakt Hendriks duidelijk, zodra daar behoefte aan is. “We bieden in onze datacentra een benaderbare en veilige omgeving voor ASP.” KPN neemt daarbij graag de billing voor zijn rekening via een abonnement, per datapakket, per gebruiker of anderszins en treedt desgewenst ook op als helpdesk voor de afnemers van ASP-diensten. De revenuen van de hele operatie deelt KPN met de softwareleveranciers. Vanaf begin volgend jaar zal KPN onder de naam IP Centrix bedrijfstelefonie aanbieden via het hosting-model. De PBX-centrale hangt dan in het netwerk en kan door medewerkers en bedrijfsvestigingen in het hele land worden aangesproken.

Enige overlevingskans

Op de persbriefing in Den Haag is KPN heel open over de motieven voor de miljardeninvesteringen in het nieuwe ip-netwerk. Eelco Blok, corporate Strategy and Innovation officer van KPN, verwoordt het als volgt: “KPN denkt in Nederland marktleider te kunnen blijven, voorlopig op zelfstandige basis. Het alternatief zou zijn geweest de huidige technologie zwaar uit te melken. Wij denken echter dat onze enige overlevingskans in ‘All IP’ ligt.”

Planning KPN gaat de vernieuwingsoperatie ‘All IP’ in 2006 plannen en voorbereiden. De uitrol vindt plaats in de vier daaropvolgende jaren tot eind 2010. Het oude netwerk wordt grotendeels ontmanteld. Dat moet in vijf jaar een besparing opleveren van in totaal 850 miljoen euro. Verkoop van het merendeel van de huidige telefooncentrales levert eenmalig nog eens een miljard euro op aan vastgoedinkomsten. Met de modernisering zal een bedrag gemoeid zijn van tussen de één en anderhalf miljard euro.

Duidelijke taal, die KPN onderbouwt door te wijzen op de ‘fundamenteel veranderde communicatiepatronen’ bij consumenten en in het bedrijfsleven. Messaging, whiteboarding, video conferencing en VoIP worden langzaamaan gemeengoed bij de zakelijke gebruikers, al vergen ze nog flink wat investeringen bij de bedrijven. In de consumentenhoek gaan de ontwikkelingen zo mogelijk nog sneller, aldus Blok. “Het aantal minuten dat er vorig jaar gechat werd over MSN lag hoger dan het aantal belminuten over het vaste net.” Nederland ligt in Europa op kop met 55 procent van de huishoudens dat beschikt over breedband, wereldwijd goed voor de derde plaats. Vijftien procent van de huishoudens heeft alleen nog maar een mobiel telefoonnummer en digitale televisie en videobellen zijn in opkomst.
Veel van deze diensten zijn met het bestaande netwerk niet of nauwelijks te ondersteunen. Dat is echter niet de enige reden voor de miljardeninjectie die KPN van plan is. Een volledige ip-infrastructuur maakt een hogere productiviteit tegen lagere it- en netwerkkosten mogelijk, aldus KPN. Daardoor kan het netwerk met minder mensen in de lucht blijven en draagt de reductie van het personeelsbestand bij aan het verlagen van het kostenniveau.

Beeldbellen tegen vast tarief

Naast deze defensieve strategie gaat KPN naar eigen zeggen ook in de aanval. Het bedrijf heeft volgens Blok via zijn dochters het marktaandeel breedband weten te verhogen van 28 procent eind vorig jaar tot 34 procent aan het eind van het derde kwartaal 2005. KPN gaat bovendien vanaf begin volgend jaar echt werk maken van VoIP voor consumenten. InternetPlusBellen, nu al direct verkrijgbaar via kpn.com, komt dan in de 100 Primafoon-winkels te liggen en in de zestig Kral-winkels die KPN kort geleden heeft gekocht. Tegen een vast tarief biedt KPN internetbellen aan (inclusief beeldbellen en webcam) tegen een vast bedrag per maand. De huidige telefoonapparatuur blijft daarbij bruikbaar.
Rond dezelfde tijd komt KPN met internettelevisie: digitale en interactieve televisie via het KPN-netwerk. Een hard-diskrecorder van 160 GB (goed voor honderd uur televisie) maakt kijken naar de favoriete programma’s op elk moment van de dag mogelijk. KPN overlegt op dit moment met omroepmaatschappijen en filmbedrijven over het aanbod van films, netten en programma’s.