Improviseren met BPM

Van professor tot succesvol zakenman. August-Wilhelm Scheer is oprichter en grootaandeelhouder van IDS Scheer, een grote speler op het gebied van bpm (business process management). Computable sprak met de topman die graag de vergelijking trekt tussen bpm en jazz-muziek.

Voor veel ict'ers is het onduidelijk wat bpm precies inhoudt. Kunt u een toelichting geven?
Bpm is niet een technologie of softwareapplicatie, maar een managementdiscipline. Het behelst het gehele proces van strategie, ontwerp, invoering en controle van bedrijfsprocessen en software. Bpm valt samen met veranderingen in de organisatie die moeten leiden tot resultaten als tijdswinst, kostenverlaging en kwaliteitsverbetering. Dat kan alleen als 'business process management' wordt doorgevoerd binnen alle bedrijfsonderdelen, en een bpm-afdeling wordt ingericht die zicht houdt op het beheer van bedrijfsprocessen. 

U speelt graag jazz en gebruikt deze muziekvorm als metafoor voor bpm. Hoe zit dat?
In jazz is improvisatie de basis, je ontwikkelt de melodie terwijl je speelt. Dus planning en uitvoer gebeuren op hetzelfde moment. In klassieke muziek is er een scheiding. De componist bedenkt een melodie, schaaft eraan, schrijft het op en geeft het dan door aan de muzikant. Als je kijkt naar klassieke software dan is die normaal gesproken vooraf ontwikkeld en geschreven. We gaan steeds meer de kant op dat je bedrijfssoftware configureert voor individuele processen. Improvisatie, als het ware. Elke klant heeft zijn eigen processen en krijgt dus individuele software.     

U werkte als wetenschapper aan de faculteit voor kunstmatige intelligentie van de universiteit in Saarbrucken. In 1984 richtte u een advies- en softwarebureau  op onder de naam IDS Scheer. Waarom besloot u om als wetenschapper een overstap te maken naar het bedrijfsleven?
Als wetenschapper bedenk je een idee, maar ben je beperkt in de realisering ervan. Het is niet mogelijk om een product verder te ontwikkelen dan een prototype. Ik wilde mijn onderzoeksresultaten in de praktijk brengen en besloot hiervoor in 1984 het bedrijf IDS Scheer op te richten. Het was in die tijd  'not done' om als wetenschapper een commercieel bedrijf te beginnen. Ik werd ‘het zwarte schaap' van de faculteit. Collega's vonden mij geen echte wetenschapper omdat ik in de macht zou zijn van het grote geld. Ze hoopten dat ik zou falen. Tegenwoordig is er veel meer samenwerking tussen bedrijven en wetenschappers. De politiek stuurt daar zelfs op aan. Dat vind ik meer dan terecht.

Uw bedrijf bestaat bijna 25 jaar. Wat beschouwt u als de grootste veranderingen in de afgelopen jaren?
IDS Scheer is gestart als een consultancybedrijf met de focus op cim: computer integrated manufacturing. Met de inkomsten hieruit ontwikkelden we software ter ondersteuning van gedecentraliseerde productieplanningssystemen. Een tweede grote verandering kwam in 1991 met de lancering van de eerste versie van Aris, ons platform voor 'business process management'. Aris gaat verder dan alleen het beheer van productiesystemen. Het is een laag die boven de bedrijfsprocessen en aanverwante software hangt. 

Waar ligt de toekomst van bpm: in de consultancy of de software?
In de komende vijf jaar hopen we de omzet uit onze software te vergroten. We zitten midden in een reorganisatie. Ons bedrijf is opgedeeld in een consulting- en productdivisie. De balans tussen software en consultancy ligt nu nog op dertig tegen zeventig procent. We willen naar veertig tegen zestig procent. 

IDS Scheer is uitgegroeid tot een internationaal bedrijf met 2500 medewerkers (in Nederland circa 75 werknemers) en een omzet van 318 miljoen euro (2006). Grote klanten in Nederland zijn bijvoorbeeld ABN Amro, de ministeries van Defensie en Verkeer en Waterstaat, en KLM. Hoe is dit succes bereikt?
Het is belangrijk om succesvol te zijn in de Verenigde Staten. Dat is de grootste ict-markt. Maar het is lastig om als Europees bedrijf voet aan de grond te krijgen in de VS. Europa heeft daar een slecht ict-imago. SAP is een van de weinige uitzonderingen. IDS Scheer is partner van SAP en vanuit die samenwerking hebben we aansluiting gevonden met andere grote softwarespelers als Oracle en Microsoft. Je hebt dus om de Amerikaanse markt te betreden een partner nodig die al succes heeft. Verder moet je vasthoudend zijn én vernieuwende ideeën hebben. Toen bij bedrijven en organisaties in de VS het belang van 'business process management' op een steeds hoger niveau werd besproken maar een concrete benadering uitbleef, kwamen wij met Aris. Wij konden in die vraag voorzien.