Virtualisatie heeft de afgelopen jaren een snelle opmars gemaakt in datacenters over de hele wereld en is daarmee een dominante technologische ontwikkeling geworden. Hypervisors worden inmiddels geleverd door een scala aan partijen maar is de keuze voor een virtualisatieplatform wel een keuze die gemaakt kan worden onafhankelijk van wat voor virtuele machines er op terecht gaan komen?
Je kunt wel stellen dat virtualisatie gemeengoed is geworden. Naast het bestaansrecht van standalone hypervisors wordt nu ook door leveranciers van besturingssystemen virtualisatietechniek meegeleverd: Microsoft met Hyper-V, Red Hat Linux met Xen en KVM, SuSE Linux met Xen, Sun met Xen voor x86 en Logical Domains voor Sparc. Ook levert een flink aantal fabrikanten VMware optioneel mee. Kort en goed: virtualisatie als techniek is commodity geworden, je kunt er nauwelijks nog om heen.
Geen enkele nieuwe techniek is echter te rechtvaardigen als het financiele plaatje erachter geen meerwaarde oplevert voor de eigenaren. Wat virtualisatie betreft zijn een paar van de grote financiële drijfveren hardwareconsolidatie en deploymentsnelheid. Veel servers kunnen worden geconsolideerd op één fysieke machine. Een nieuwe server kan hiermee veel effectiever uitgerold en benut worden en rechtvaardigt daarmee de investering in virtualisatie.
Nu virtualisatie steeds meer geaccepteerd wordt, begint een nieuw financieel criterium een rol te spelen: de licentiestructuur van het besturingssysteem in de virtuele machine. Bij Red Hat Linux, Novell's SuSE en Microsoft's Windows Server 2008 voorziet de licentie vaak in het gebruik van een onbeperkt aantal virtuele machines, mits de eigen hypervisor gedraaid wordt. Uiteraard moet er voor virtuele machines met een ander besturingssysteem een aparte licentie aangekocht worden. Hiermee rekenening houdend kom je al snel tot de conclusie dat het niet snel lonend is om besturingssystemen op een ander virtualisatieplatform te draaien dan datgene waar de virtuele machine op draait.
Is hiermee de visie dat de eilanden van hardware en besturingssystemen in het datacenter samengevoegd zouden worden tot een naadloos samenwerkend landschap een stille dood gestorven? Het Windows-eiland zal tenslotte zijn eigen hypervisor kiezen, evenals het Linux-eiland uit eigen financiële overwegingen.
Gartner's Hype Cycle Model biedt hier houvast. Servervirtualisatie op basis van hypervisors als 'technology trigger' heeft dankzij duidelijke financiële motivatie de 'peak of inflated expectations' overwonnen en gaat een gezond 'plateau of productivity' tegemoet. Maar hoe zit het dan met het afbreken van de eilanden in het datacenter? Is het besturingssysteem als onderscheidende factor daadwerkelijk dood? Het inlossen van deze visie lijkt voorlopig gelegd te worden bij 'the cloud' als volgende hype.
Ik geloof niet dat hypervisors een belangrijke lock-in bedreiging inhouden. Ze worden juist steeds meer een commodity en je ziet bijvoorbeeld dat Microsoft met haar SVVP programma al volledig hypervisor-agnostisch is. Wat support betreft geldt dat overigens voor de meeste software-leveranciers, met Oracle nog een beetje als buitenbeentje.
Wat licentiestructuren betreft zijn er van de verschillende leveranciers uiteraard sterk verschillende modellen. Dit is dan ook een langzamerhand onderwerp waar je op af kunt studeren. Het is echter niet per definitie zo dat je minder betaalt als je de hypervisor van dezelfde leverancier betrekt. Minder dan gratis is namelijk moeilijk voorstelbaar.
Het verschil tussen de leveranciers verschuift m.i. steeds meer naar de hoger liggende beheerlaag. Wil je daar een lock-in vermijden dan moet je het dus zoeken in cross-platform beheertools. Gelukkig komen die ook steeds meer beschikbaar.
Gabrie van Zanten wijst me overigens net nog op een artikel van hem (http://www.gabesvirtualworld.com/?p=505) waarin hij beschrijft hoe je ook in een VMware omgeving fors op Micrsoft licenties kunt besparen. Wat mij betreft toont dat twee dingen aan: (1) licentie-policies zijn ingewikkeld geworden en (2) je kunt ook voordelen halen zonder de systeemsoftware en de hypervisor van dezelfde leverancier te betrekken.
Hoi Bart,
Jouw beredenering over het onbeperkt gebruik van server 2008 (licentietechnisch) geld voor alle hypervisors. Datacenter licentie per fysieke server. Hypervisor maakt niet uit. Eilanden zal dus wel meevallen.
Iets waar ik vorige keer wel over schreef en wat ook lock-in in de hand kan werken is het gebrek nog aan een open standaard voor Virtuele Machines. De keuze voor een hypervisor is er 1 die je maakt voor een langere periode want ieder jaar wisselen doe je niet voor de lol. Dat betekent een hele boel converteren en testen.
Hallo Wiebe,
Is dat gebrek aan een open standaard op hypervisor niveau nu echt wel zo belangrijk in de praktijk? Draait langzamerhand niet alle belangrijke systeemsoftware op alle belangrijke hypervisors? Ik begrijp wel dat je liever niet wil wisselen, maar de verschillen zijn toch al bijna vergelijkbaar met die tussen bijvoorbeeld een Intel en AMD processor in de fysieke wereld. En als je die overstap maakt ga je toch ook niet alles opnieuw testen?
Ik denk dat hardware de volgende lock-in gaat worden.
Want welke (operatings system, virtualisatie) software je ook gebruikt…vroeg of laat moeten al deze software oplossingen toch draaien op een stukje hardware van een leverancier. Via deze leverancier zit je dus ook metteen vast aan de voor,nadelen en haar (on)mogelijkheden.
Met software kun je nog een eindje weg goochelen om beperkingen aan de onderliggende (software, hardware) laag te omzeilen. Bij doorsnee of-the-shelf hardware is zijn de mogelijkheden HARD-CODED in cpu en andere chips. Das heel wat moeilijker, zo niet onmogelijk om aan te passen naar eigen hand.
Ik kan me nauwelijks voorstelen dat hardware de lock in wordt. Geen producent is er bij gebaat zijn hardware beperkt toegankelijk te maken ? hij prijst zichzelf uit de markt. De ellende met de software DLL (overigens dankzij virtualisatie zo goed als verleden tijd) gaan we toch niet even dunnetjes overdoen op het hardware vlak?
Zie het positief jongens. Deze ontwikkelingen zullen uiteindelijk gaan leiden tot een toegankelijker en beter te beheren IT, zowel hardware- als softwarematig. OS-en (ook closed source) zullen steeds opener worden, hardware wordt flexibeler inzetbaar. Het onderscheid ligt op het gebied van bruikbaarheid, beheersbaarheid, effectiviteit, ROI en TCO. Simpele toepassingen van virtualisatie (in standaard werkplekomgevingen bijvoorbeeld) leiden nu al tot besparingen van meer dan 50 procent. De combinatie met andere technieken levert nog meer besparingen op.
Een negatieve kanttekening is deze: niet de beperkingen van de (nieuwe) techniek staat de opmars van virtualisatie in de weg, maar de weerstand van de traditioneel ingestelde elite.
@ Bert,
Ja ik denk dat dit nog steeds een probleem is. Een organisatie die zijn gehele infra met 500 servers bijvoorbeeld op vmware heeft gevirtualiseerd. En zijn OTA processen en tooling, backup en self service tooling hier allemaal op aangepast heeft, zal niet gemakkelijk migreren naar Hyper-V.
Ik denk ook zeker dat een virtuele server die zojuist geconverteerd is van VMDK naar VHD dat deze even getest moet worden.
Of ben ik hier toch te paranoide in?