Groene ict is technologie die het milieu minder belast, minder vervuilt dan de huidige ict doet. In dit artikel wordt uitgelegd dat groen als doel belangrijk is, maar dat het op zich geen hoofddoel kan zijn. In de nabije toekomst zullen bestaande informatievoorzieningen als geheel aangepast moeten worden zodat ze veel flexibeler worden en echt effectiever en efficienter gaan ondersteunen. Er zullen altijd vele criteria zijn, groen is er één van.
In zijn artikel 'Slimme ICT redt de wereld, heterogene belangen zorgen voor een nieuwe markt' splitst Bernd Kosch (Fujitsu) groene ict in de volgende facetten:
1. Het terugdringen van afval en energieverbruik in de levenscyclus van producten.
2. Het terugdringen van het energieverbruik van ict-oplossingen middels efficiëntieverhoging of het gebruik van alternatieve energiebronnen.
3. Het terugdringen van energieverbruik in andere sectoren door gebruik te maken van ict-oplossingen.
Een leuk artikel, met enkele prima boodschappen. Toch dient nog een andere invalshoek toegevoegd te worden aan zijn lijstje. Kosch stelt rond punt 3 dat het aanpassen van procedures en het veranderen van gedrag en bedrijfsprocessen binnen organisaties nodig zal zijn. Het navolgende gaat verder.
In de huidige praktijk zie je vaak dat voor elk probleem dat ook maar even iets met administratie te maken heeft een ict-oplossing verzonnen wordt. Vaak worden deze nieuwe oplossingen los van elkaar ontwikkeld en sluiten zij regelmatig niet of nauwelijks aan op de oplossingen die men al heeft. In de loop van de tijd is zo een veel groter aantal ict-oplossingen ontstaan dan feitelijk nodig is met als gevolg dat de inrichting en het gebruik van ict-infrastructuren te complex is. En dat ict meer doet, meestal dubbel maar ook overbodig, dan echt nodig is. Sterker nog, steeds vaker wordt over ict-infarcten in de informatievoorziening van organisaties gesproken.
Extreme voorbeelden zijn te vinden rond business intelligence (BI) ict-oplossingen. Om een organisatie van de informatie te voorzien die nodig is om op een vaak extreem groot aantal KPI's te kunnen sturen worden regelmatig, soms zelfs dagelijks, enorme bestanden (terabytes, petabytes) extra aangemaakt. Buiten het feit dat die behoefte vaak maar zeer ten dele bestaat en dat meestal maar weinig mensen meer weten waarom zoveel gegevens steeds weer uitgekopieerd moeten worden, legt deze manier van handelen een extreme hoeveelheid beslag op ict: processing, netwerk, opslag, etc. En dus, als we bij energiegebruik blijven, wordt ook extreem veel meer energie gebruikt dan feitelijk nodig is als men een echte lean-and-mean informatievoorziening zou hebben gerealiseerd.
Business intelligence is hier maar een voorbeeld, de praktijk heeft veel meer andere voorbeelden die iets vergelijkbaars laten zien. Zoals het aantal keren dat informatie van internet overgenomen wordt naar de eigen ict, om nog maar niet te spreken van de hoeveelheid gegevens die extra vastgelegd wordt als weer eens een kopie van internet als geheel wordt gemaakt. Met als klap op de vuurpijl gegevens die vastgehouden worden omdat ze misschien ooit nog eens gebruikt zullen worden.
Het meest vervelende gevolg van dit alles is natuurlijk dat het anno 2009 ontzettend stroef gaat om ict-oplossingen te realiseren, te gebruiken en aan te passen, terwijl in gebruik zijnde ict gewoon nooit 'weggegooid' lijkt te worden. Dit is in de meeste gevallen het gevolg van de extreme complexiteit van de huidige ict-infrastructuren. Vanuit de invalshoek van energiegebruik geeft dit interessante ideeën. Het zou immers kort door de bocht zijn als we alleen passief de huidige ontwikkeling van ict zouden blijven volgen. Juist het echt saneren van wat we nu hebben kan, mede, grote energiebesparingen met zich brengen rond ict en in het werk van de gebruikers van ict. Sterker nog, het echt goed inrichten van een ict-infrastructuur kan best wel eens veel meer besparing opleveren dan Kosch met zijn eerste twee facetten aangeeft.
Rond het derde facet kunnen ook andere kanttekeningen geplaatst worden. Als eerste de verhouding tussen de besparing aan energie die ict kan inleiden (dus: meten = weten = bijsturen = hopelijk besparen) versus het energiegebruik van de ict die gaat meten. Een voorbeeld: als een energiebedrijf elk kwartier van elk van haar energiegebruikers (huishoudens, bedrijven, etc.) het energieverbruik gaat meten, hier wordt ook werkelijk over gedacht en gesproken, is het de vraag of die verhouding wel positief zal uitpakken. Als je ervan uitgaat dat mensen zich iets aantrekken van hun energieverbruik zal het wisselend zijn wat aan energie bespaard gaat worden. Het is immers afhankelijk van wat mensen gaan doen aan hun verbruik als ze weten dat zij met minder toekunnen. Daarnaast zal in eerste instantie meer verbruikt gaan worden omdat de ict die nodig is om te meten ook energie kost: wederom processing, netwerk, opslag, om nog maar niet te spreken over het werk (procedures, bedrijfsprocessen, etc.) dat binnen en rond energiebedrijven nodig is om dit allemaal in goede banen te krijgen.
Hier spelen ook nog heel andere aspecten. Met dit meten door energieleveranciers wordt het immers vrij simpel om te weten of mensen thuis zijn en mogelijk zelfs waar ze mee bezig zijn. Bovendien wordt zo gedrag gemeten waar slimme marketing op in kan spelen zodat we bijvoorbeeld nog meer gerichte spam-reclame mogen verwachten als die informatie gebruikt/verkocht wordt. Ik weet niet of zo'n volgende massale inbreuk op de privacy van energieverbruikend Nederland, en dat zijn dus alle mensen, alle organisaties en alles wat nog meer energie verbruikt, wel zo gezond is. Hoewel ik niets te verbergen heb is dat feit geen reden om dan maar op straat te gooien wat ik niet hoef te verbergen.
Blijft dat het echt goed saneren van ict-infrastructuren erg belangrijk is voor elke organisatie en gebruiker, vooral omdat het de kosten sterk terug zal brengen en ict, als het goed gebeurt, gemakkelijk effectiever en efficiënter ingezet kan worden. Daarbij zal groen(er) één van de voordelen moeten zijn zodat met recht over groene ict gesproken kan worden. Dat omvat dan minder vervuilende elektronica, minder energie gebruikende beeldschermen (of hoe die interfaces er in de toekomst ook uit mogen gaan zien) tot aan het gebruik van minder vervuilende materialen, zoals dat nu al karton voorgesteld wordt om ict in te bouwen.
Ict is echter maar een deel van een totale informatievoorziening. Als we echt groen willen worden zal niet alleen onze ict maar onze hele informatievoorziening groen moeten worden. Dat wordt een stevige uitdaging die vroeg of laat voor elke informatievoorziening aangegaan zal moeten worden omdat het gewoon niet verder kan zoals het nu gaat. Met een nogal andere manier van werken aan ict dan we tot nu toe kennen. Spannende tijden, dus.
Steven van 't Veld
Principal informatiekundig adviseur
A/I/M
