De Universiteit van Amsterdam investeert al een jaar of vijf in Sakai, een open source leer-, samenwerkings- en projectomgeving voor universiteiten. De Sakai Foundation is in 2004 vanuit een aantal grote Amerikaanse universiteiten opgericht met als voornaamste reden dat het erg lastig en duur bleek voor onderwijsinstellingen om een eigen(gebouwd) systeem in stand te houden. ‘Daarbij speelde ook mee dat de instellingen toch niet helemaal tevreden waren met wat de commerciële partijen boden.’
‘Dat is ook niet vreemd, want commerciële partijen moeten een veel breder spectrum aanbieden, zijn vanuit hun business wat conservatief als het gaat om innovaties en staan verder van de dagelijkse onderwijspraktijk af. Dus op het moment de Sakai Foundation vanuit de VS langskwam, zijn we eigenlijk vrij snel aangehaakt.' Dat zegt Frank Benneker, sinds tien jaar verbonden aan de UvA als ict-specialist in het onderwijs, in een interview op de website van het programmabureau Nederland Open in Verbinding (NOiV).
De UvA gebruikt Sakai niet alleen intern, maar ook in samenwerkingsverbanden met andere instellingen en organisaties. ‘Deze omgeving (UvA Communities) wordt maandelijks door enkele duizenden personen binnen en buiten de UvA gebruikt, en zal met ingang van 1 januari 2010 een standaarddienst zijn die wij gaan aanbieden', aldus Benneker.
Datamigratie brug te ver
Sakai wordt het niet gebruikt als primaire leeromgeving. Dat is en blijft voorlopig een andere toepassing: Blackboard. ‘Technisch functioneel zou je Blackboard er uit kunnen zetten en Sakai ervoor in de plaats kunnen doen. Maar dat gaan we voorlopig niet doen. Er horen op dit moment vijfduizend docenten en circa veertigduizend studenten in Blackboard te werken, en die zijn volledig gewend om op die manier te werken.'
'Mensen iets nieuws aanleren is lastig en kostbaar', vervolgt Benneker. Je moet ze opleiden en trainen. Dat is op zich geen probleem, maar dan moet het nieuwe product wel vele malen innnovatiever zijn en dat is niet het geval. Blackboard en Sakai zijn redelijk uitwisselbaar als het om functionaliteit gaat. Bovendien hebben we nu enige terrabytes aan data in Blackboard zitten. Als je die moet migreren, dan moet je ervan overtuigd zijn dat het ook in het nieuwe systeem direct goed werkt. De eerste jaren zullen we dan ook Blackboard aanhouden als onze primaire leeromgeving in het bachelor onderwijs.'
Kwaliteitsbewaking
Ondanks het feit dat Sakai voor de UvA niet de primaire leeromgeving is, wordt binnen de UvA wel voortdurend gewerkt om het product te verbeteren. De Amsterdamse universiteit heeft zich daarbij met name toegelegd op het onderdeel quality assurance (QA), zo zegt Benneker.
‘Alan Berg van het informatiseringscentrum heeft verschillende methodieken ontwikkeld om automatisch de kwaliteit van de software te te analyseren op fouten en foutcodes, en dat is onze belangrijkste bijdrage aan Sakai. Veel open sourceproducten lijden eraan dat ze wel innovatief en slim zijn, maar omdat de ontwikkelaars niet al te veel tijd besteden aan QA, dreigt de levenscyclus van die software soms spaghetti te worden. Dankzij QA kunnen we zelf veel beter vaststellen wat de kwaliteit is van een product voordat we het in productie nemen.'
Sakai-handboek
Op maandag 5 oktober wordt in de Agnietenkapel in Amsterdam het congres 'Open IC' gehouden, georganiseerd door het Informatiseringscentrum van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Tijdens de bijeenkomst zal onder meer de overhandiging plaatsvinden van 'Sakai Courseware Management: The Official Guide', het eerste officiële Sakai-handboek, geschreven door Alan Berg (IC UvA) en Michael Korcuska (Sakai Foundation).
