Een nieuw rapport van IBM identificeert vier mogelijke en contrasterende toekomstscenario’s voor de telecomindustrie. Elk scenario vereist een andere strategie en rol voor de telecomoperator om succesvol te kunnen blijven opereren in de snel veranderende telecommarkt. De keuzes van nu zullen volgens het rapport mede bepalend zijn of ze in 2015 de groei van weleer hebben teruggekregen, of dat ze met moeite het hoofd boven water kunnen houden.
De laatste jaren lieten ongekende en unieke ontwikkelingen in de telecommarkt zien, zoals de snelle opkomst van de mobiele telefonie en mobiele appstores, net als de explosie van over-the-top (OTT)-communicatiediensten van spelers als Skype, YouTube, Facebook en Hyves. Deze ongeëvenaarde onvoorspelbaarheid maakt alleen een scenarioplanning zinvol om de telecomoperators voor te bereiden op de toekomst. Het IBM rapport over de telecomindustrie in 2015 geeft daarom, naast zekere trends, ook de onzekerheden aan, die onder meer te maken hebben met economische omstandigheden, investeringsklimaat, (de)regulering van de telecommarkt, nieuwe concurrentie en de reactie van de markt. Het zijn de uiteindelijke uitkomsten van deze onzekerheden die de toekomst van de telecomindustrie bepalen.
“De telecomindustrie is in de laatste tien jaar meer veranderd dan in haar gehele geschiedenis”, zegt Rob van den Dam, wereldwijd telecomleider van IBM’s Institute for Business Value (IBV) en één van de opstellers van het rapport. “En de industrie blijft sterk in beweging onder invloed van nieuwe technologieën en diensten. Het netwerkverkeer groeit explosief en er is meer vraag naar communicatiediensten dan ooit. Maar het is een feit dan dit niet wordt gereflecteerd in de omzet en winsten van de telecombedrijven. Het scenario-onderzoek identificeert de mogelijkheden die telecomoperators hebben om van het toenemende communicatie- en dienstenverkeer te profiteren.”
Het rapport is gebaseerd op 60 face-to-face interviews met C-level executives uit de wereldwijde telecomindustrie, onderzoek onder bijna 8000 consumenten, en uitgebreide analyse door het IBV van macro-economische trends en industriegegevens. Het consumentenonderzoek is uitgevoerd in Nederland, Zweden, Duitsland, Engeland, Spanje, de Verenigde Staten, China, India en Australië. Op basis van het onderzoek heeft IBM vier contrasterende scenarios geidentificeerd die beschrijven hoe de industrie over vijf jaar uit kan zien:
– Survival consolidation vindt plaats wanneer, als gevolg van de zwakke economie, de bestedingen van de consumenten teruglopen en hierdoor de omzet stagneert of terugloopt. Investeerders verliezen het vertrouwen in de telecomindustrie, waardoor een cashcrisis ontstaat die consolidatie binnen de industrie onvermijdelijk maakt.
– Market shake-out gebeurt wanneer de industrie niet of slecht matig herstelt van de economische teruggang en de telecomoperators gedwongen worden hun organisatie te splitsen in afzonderlijke bedrijven. De markt raakt verder versplinterd door initiatieven van centrale en lokale overheden (denk bijvoorbeeld aan GlasvezelNet Amsterdam) en alternatieve providers als elektriciteitsbedrijven en woningbouwcorporaties.
– Clash of giants is het scenario dat zich ontwikkelt als operators globale allianties aangaan om te kunnen concurreren met OTT-providers als Google en leveranciers van mobiele apparatuur als Apple en Nokia. Het OneAPI initiatief is een voorbeeld van zo’n alliantie waarin 24 operators gezamenlijk werken aan een open platform voor mobiele applicaties, om zo een vuist te maken tegen de sterke positie die Apple heeft met zijn App Store voor de iPhone. Operators zoeken naar omzetvergroting door het bieden van vertikale end-to-end oplossingen zoals applicaties voor de gezondheidszorg (e-health).
– Generative bazaar ontwikkelt zich wanneer leveranciers van infrastructuur horizontaal integreren in een beperkt aantal netwerkcoöperaties die betaalbare en onbeperkte open connectiviteit aanbieden aan alles (apparaten, objecten) en iedereen. Dit scenario gaat samen met een hoge beschikbaarheid van supersnel, open, gestandaardiseerd en laagdrempelig breedbandnetwerk waarop een ieder diensten kan ontwikkelen en aanbieden. Veel overheden stimuleren deze ontwikkeling om in te spelen op een lokale of regionale behoefte om de economie een impuls te geven.
“Het is belangrijk te beseffen dat deze scenarios de structuur van de telecomindustrie schetsen op nationaal of regionaal niveau, en niet strategische opties zijn waarvoor door individuele telecomoperators kan worden gekozen,” zegt Rob van den Dam. “De uitkomst is het gevolg van een combinatie van verschillende factoren: economisch, financieel, investeringsklimaat, technologie, regelgeving, concurrentie, consumentenbehoeften, etc. Niettemin kunnen de operators wel gezamenlijk proberen de condities te scheppen die de ontwikkeling naar een door hen gunstig geacht scenario stimuleren.”
Zo lijkt KPN het meeste heil te zien in het generative-bazaar-scenario. Al in 2008 kondigde KPN de roll-out van zijn Next Generation Netwerk aan op basis van een ‘open access’-model, en sloot hiervoor Memoranda of Understanding (MoU) af met Tele2-Versatel, BBned en Orange NL (nu Online.nl). Met zijn dienst WBA (wholesale broadband access) biedt KPN een marktplaats om netwerk providers en dienstenaanbieders met elkaar, en met hun klanten, in contact te brengen. KPN redeneert dat het het meeste voordeel voor kan behalen als er zoveel mogelijk diensten via zijn netwerk worden aangeboden.
De generative bazaar en de clash of giants zijn inderdaad de scenario’s die de operators de beste kansen bieden om weer terug te keren naar een situatie van sterke groei. De operators zullen moeten begrijpen wat de belangrijkste drijvers achter deze scenarios zijn en gezamenlijk moeten opereren om de condities te creëren die voor deze scenario’s noodzakelijk zijn. In het IBM-rapport wordt aangegeven hoe ze dit kunnen doen en welke kerncompetenties ze moeten ontwikkelen om een sterke positie in de toekomst zeker te stellen.
