We hebben in Nederland vanaf de jaren tachtig gebouwd aan een heel bijzonder ecosysteem: de it-markt. Ook dat systeem blijkt net als zoveel andere systemen, niet meer te passen in de huidige tijd. De wal zal het schip keren, luidt het oeroude Hollandse spreekwoord. We hadden dan ook tien jaar geleden al kunnen voorspellen dat de traditionele it-markt ten onder zou gaan – en nu is het dan zover.
De it-afdeling van een organisatie koopt een softwarepakket. De software is te ingewikkeld om zelf te installeren en te configureren, dus daarvoor huurt de betreffende it-afdeling een system integrator in. Zes maanden lang komen er tien consultants over de vloer om de software te implementeren. Het moet toch mogelijk zijn voor twee door de wol geverfde consultants een standaardpakket binnen pakweg acht weken up & running te krijgen. Natuurlijk kan dat – en daar zit nu precies de kneep. De it-afdeling vraagt om allerlei modificaties op de standaardsoftware, waar de system integrator maar al te graag gehoor aan geeft onder het motto ‘u vraagt, wij draaien’. En als de opdrachtgever niet om allerlei add-ons vraagt dan bedenken de consultants ze gewoon zelf. De ultieme vendor lock-in is een feit. Het principe van het uurtje-factuurtje bepaalt de strategie van de system integrator. Dat is echt niet meer van deze tijd.
Is de enorme shift op de it-markt dus de schuld van de grote system integrators? Natuurlijk niet. Een ecosysteem heeft immers vele stakeholders. Ook de it-managers van de grote financiële instellingen, energiebedrijven, telco’s en de overheid hebben het systeem lang in stand helpen houden. Zij zijn immers gewend geraakt aan de jaarlijkse budgetronde, waarin it-projecten nog steeds op dezelfde manier als in de jaren negentig worden gedefinieerd. De it-manager probeert zoveel mogelijk euro’s binnen te halen, zonder te kijken wat er nu precies nodig is om de projecten te gaan draaien. Elk jaar eindigt dat weer op dezelfde manier: de it-afdeling krijgt een enorm budget van de business – dat vervolgens grotendeels belegd wordt bij een system integrator en de huisleverancier. De it-manager voelt zich daarbij prima, want hij heeft zijn probleem geoutsourced en over een jaar ziet hij wel weer verder. Ook die handelwijze is absoluut niet meer van deze tijd.
Afspraken
Er zijn in ons land hele grote bedrijven die speciale tarieven hebben afgesproken met grote leveranciers van it-personeel. Ze krijgen flinke kortingen omdat ze heel veel extern it-personeel afnemen. Maar omdat die tarieven zo laag zijn, krijgen ze zo ongeveer de onderste laag op het gebied van it-kennis binnen hun organisatie. Die mensen gaan echt niet de ideeën brengen die de organisatie zoekt om van die externen af te komen. Ze gaan ook de processen niet versnellen, want daar zijn ze helemaal niet toe geëquipeerd. Het is eigenlijk onbegrijpelijk: waarom knijpen organisaties eerst de leverancier uit en verwachten vervolgens premium service te krijgen? Je krijgt immers de kwaliteit waar je voor betaalt.
De topmanagers van bedrijven beseffen nauwelijks hoe de situatie in elkaar steekt. De business zit in de wurggreep van hun eigen it, zonder wie geen brief de deur uitgaat, geen transactie wordt geregistreerd, kortom: het bedrijf niet kan ondernemen. De business heeft een lock-in met de eigen it-afdeling, de it-afdeling heeft een lock-in met de marktwerking, de leveranciers , de system integrators, partners, zzp’ers…… De business heeft inmiddels de nooduitgang gevonden: cloud computing – en zet daarmee de it-afdeling en de system integrators grotendeels buiten spel.
Alles wordt transparanter. Bluf en protectionisme worden keihard aan de kaak gesteld. Wie in de marketing en reclame teveel bluft, wordt genadeloos afgeslacht in de Social Media. In de financiële sector gaan banken en pensioenfondsen onderuit. Wie de overheid voor het lapje houdt krijgt een parlementaire enquête aan de broek of PowNews op bezoek. Diezelfde dorst naar transparantie voltrekt zich op dit moment in de it.
Iedereen zag al jaren aankomen wat er bij de system integrators gebeurt: er gaan grote groepen mensen uit. Ook bij de interne it-afdelingen zullen mensen naar huis worden gestuurd. Dat ze nog zo lang hun eigen markt in stand hebben kunnen houden, verbaast me eerlijk gezegd. Omdat ik me niet kan voorstellen dat er organisaties zijn die zoveel geld willen verbranden aan marginale winsten ergens op een heel klein stukje functionaliteit. Dat het nu komt en dat het hard komt is geen verrassing. Uiteindelijk heeft de wal het schip gekeerd.
Lekker pittig artikel waarin ik veel dingen herken, maar wil wel wat nuance aanbrengen.
“De business heeft inmiddels de nooduitgang gevonden: cloud computing – en zet daarmee de it-afdeling en de system integrators grotendeels buiten spel.”
Als bedrijven cloud computing als nooduitgang gebruiken zullen ze in veel gevallen van een koude kermis thuiskomen, en dat uit mijn mond 🙂 Cloud computing -mits goed toegepast- kan zeer waardevol zijn en ik geloof er in. Maar cloud computing in zichzelf lost geen IT vraagstukken op. Als het niet kan zonder cloud kun je het ook niet met cloud.
Dat veel system ingrators het zwaar hebben ligt vooral aan de economische situatie. Want fundamentele veranderingen in werkwijzen heb ik niet gezien. Als het aantrekt gaan veel gewoon weer verder op de oude bekende weg.
Niettemin herken ik wel veel van wat je schrijft.
Waar ik me meer zorgen om maak is juist die IT-preofessional, die jarenlang aan zijn carriëre heeft gewerkt en door bovenstaande praktijken aan de kant wordt gezet. Het vak is hiermee geschaad.
Overigens zal Cloud computing nieuwe legers integrators aantrekken. Wie zorgt ervoor dat al je cloud services met elkaar interacteren, wie heeft de data? Als de business te snel alles naar binnenhaalt, zadelt ze zichzelf met een groot probleem op.
Gelukkig zijn er dan toch nog de vakmensen die kunnen helpen, ze werken dan hopelijk bij die cloud integrators.
What is in a name…
Aardig artikel bekend verhaal.
Managers die geen idee hebben wat er in de onderliggende regionen speelt, tja ook bekend.
Maar hebben zij dat niet zelf in de hand gewerkt ?
Als aanvulling op de opmerking van Henri, cloud valt af op het moment dat je zeer bedrijfs specifieke applicaties nodig hebt.
Anderzijds kun je inderdaad afvragen of al die gespecialiseerde wensen van de bedrijfs it-afdeling wel noodzakelijk zijn.
“If you pay peanuts, you get monkeys” is een bekende spreuk en eentje die zeker voor IT professionals opgaat…(goedkoop = duurkoop).
Uiteraard moet je als organisatie scherp inkopen maar je kan op je klompen aanvoelen dat een echte specialist meer zal kosten dan een allrounder.
Koppel hieraan ook de (vaak) slechte functie profielen en je hebt een recept voor ondermaatse inhuur..
Overigens betwijfel ik of de Cloud echt de uitweg is (ik heb nog steeds de hoop dat men bovenstaande inziet en alsnog zelf het schip keren).
Prima artikel met een uitstekende analyse van de waarschijnlijke toekomst voor IT en IT bestedingen.
Op dit moment zie je dat steeds meer afdelingen hun specifieke IT issues oplossen door het zelf “te regelen” middels kant en klare cloud oplossingen. Veelal betreft het hier nog specifieke toepassingen die nog niet ondersteund worden door de eigen IT organisatie. Wanneer dit volledig op zich zelf staande toepassingen zijn is er geen man over boord. De organisatie of de betreffende afdeling heeft een fit-for-purpose oplossing en daarmee een verbeterde proces ondersteuning.
Anders wordt het wanneer de cloud oplossing ingezet wordt ter ondersteuningen van processen, welke deel uitmaken van de interne of externe keten. In dat geval worden er door stakeholders buiten de betreffende afdeling eisen gesteld aan de informatiestroom en de integratie met andere systemen. In deze situatie heeft de centrale IT afdeling de taak om als regisseur van de informatiestroom op te treden. De IT manager of de informatiemanager moet er voor zorgen dat de nieuwe toepassingen, waaronder cloud oplossingen, op de juiste wijze in het geheel worden ingepast. Om dit goed te laten verlopen, zal de IT-afdeling ook nauw bij het selectietraject van de afdeling betrokken moeten worden.
De IT-afdeling, met al zijn specialismen, zal er aan moeten wennen dat de rol die het vervult binnen het bedrijf zal wijzigen van faciliterend naar ketenregisseur voor de gehele informatiestroom.
Is het verwonderlijk dat management niet weet dat dit op de “werkvloer” plaatsvindt?
Nee, voor hen is IT vergelijkbaar met gas, water en licht.
Het is een product wat je afneemt, en wat er achter de schermen allemaal gebeurt is niet relevant vanuit hun positie.
Maar de situatie zoals geschetst in het artikel waarmee vendor lock in een feit wordt roept ook een andere vraag op: wat is nu leidend bij het implmenteren van software: het proces of de tool?
Bij veel van de software selectie processen waarbij ik zelf betrokken ben geweest, blijkt dat er geen één pakket is dat 100% voldoet. Vaak zijn er meerdere die voor bijvoorbeeld 90%. Waar kies je dan voor: de consultant die de laatste 10% gaat tweaken, waardoor je vendor lock in krijgt, of ga je kijken of je de processen aan kunt passen, zodat je naar de 100% kunt?
Mijn ervaring is dat men de handen niet wil branden aan de processen, dus maar voor de dure oplossing gaat. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden, maar die van de minste weerstand is niet altijd de beste!
PaVaKe het probleem op management niveau in aanvulling op jouw eerste opmerking is dat veel organisaties onwillekeurig zijn verworden tot een ICT-club zonder zich dit te realiseren.
Denk bv aan banken en telecom providers, die zich nauwelijks nog met respectivelijk groene briefjes en koperen kabels hoeven bezig te houden maar een enorme hoeveelheid automatisering in huis hebben…. hadden, want ze zijn zo dom geweest om alles te outsourcen waardoor niet aleen alle product en ict kennis is verdwenen maar eigenlijk ook het bestaansrecht van zo’n bedrijf is ondermijnt.
Zolang men zich dat op management niveau niet realiseert en zich vooral druk maakt om bedrijfspolitieke issues zal de spiraal downwards blijven tollen.
Eerst nadat men wakker is geworden zal men er tot eigen grote schrik achter komen dat Alan Wijntje het niet aleen bij het rechte eind heeft, maar vooral dat er geen specialisten meer zijn omdat deze door het huidige beleid allemaal uitgerangeerd zijn.
Ik zie deze sombere ontwikkeling al aardig op gang komen.
Gas, water, elektriciteit…
Steeds weer die vergelijking. Terwijl het dan om 1 standaard product gaat.
Is dat bij ICT ook zo? Ik waag het te betwijfelen!
Het gaat er vooral om wat we ermee doen. ICT behoort er te zijn ter ondersteuning van de bedrijfsprocessen. En als je niet een duidelijk beeld hebt van hoe die processen in je organisatie zijn vormgegeven, en al lang niet meer weet waarom iemand ooit bedacht heeft dat iets op een bepaalde manier uitvoeren de beste oplossing was, hoe wil je dan nog een uitspraak kunnen doen of het verantwoord is iets uit te besteden of niet?
Bij mij komt dan de vergelijking op met de huisarts die zonder iets te vragen een doosje paracetamol naar voren schuift met de woorden: “Hier, dat gebruikt iedereen. En doe dit pakje pleisters er ook maar bij, dat wordt tegenwoordig ook veel gebruikt”.
Vooral geen knelpunten analyse uitvoeren en kijken waar de problematiek zich werkelijk bevindt. Misschien komt dan wel naar voren dat het management zelf het grootste probleem is.
Mijn ervaring is dat wensdenken nog steeds de boventoon voert.
We willen allemaal zo graag dat het waar is. Dat het allemaal zoveel simpeler, beter en vooral goedkoper kan.
En als we het op alle mogelijke vlakken verprutst hebben dient zich altijd wel weer de volgende (marketing) hype aan. Nu dus de cloud.
Ben benieuwd wat we daarna krijgen.
In de jaren 80, toen de computer het bedrijfsleven in kwam, was er bijna geen standaard software. Dus werd de software voor het bedrijf gemaakt. TOen er eindelijk functioneel specifieke software op de markt kwam, waren bedrijven zodanig gewend aan ‘maatwerk’ dat de consultant die vertelde dat het goedkoper was je bedrijf aan de software aan te passen dan andersom, de deur werd gewezen.
Iedere organisatie denkt nu dat CLoud de oplossing is. Maar vergis je niet, CLoud levert uitsluitend het standaard functionele pakket. Maatwerk in de CLoud kan niet. Dus zullen organisaties er achter komen dat ze hun processen moeten aanpassen aan dieCloud dienst. En dat wil men niet, dus vervalt men in een Private Cloud. Wat weer net zo Vendor Lock In en dure maatwerk betekend, alleen je rekent het anders af.
De geschiedenis herhaalt zich gewoon, over 10 jaar voeren we hier dezelfde discussie nog eens.
@Guus: wat betreft gas-water-licht vergelijking: dit hangt er vanaf van welk niveau je dit wil zien
Ik heb thuis gas, water, licht en glasvezel. Deze laatste is een dienst die ik afneem, en daarachter zit “iets” wat er voor zorgt dat ik internet, tv en telefonie kan gebruiken.
Voor veel managers is het niet veel anders. Ze hebben een UTP aansluiting op hun kamer, of vandaag de dag een wireless access point, en wat daar achter allemaal zit is voor hun niet relevant. Ze nemen een dienst af (bijv. e-mail) waarbij het op hun niveau niet interessant is op wat voor platform dat draait, welke versie enz enz.
Dito voor de systemen die de processen ondersteunen. Ik neem een “dienst” af, of die nu lokaal of in de cloud draait. Daarmee doe ik mijn bedrijfsvoering.
Wat betreft je vergelijking met paracetamol: ik denk dat dit grotendeels ook zo is in de ICT. Zeker als beginnend ondernemer ga je eens links en rechts rondvragen, en als 80% van je omgeving product X gebruikt, kies jij daar waarschijnlijk ook voor. Waarom gebruiken zoveel mensen windows? Niet per definitie omdat het beter is, maar omdat (bijna) iedereen het gebruikt (je paracetamol). En dan doen we er ook maar meteen ms office bij (je pleisters) welke ook veel gebruikt wordt.
Net zoals “wij” ICT-ers weten dat IT-services niet zomaar uit de muur komt, weten de mensen van de nutsbedrijven dat er ook heel wat achter de schermen van het gas/water/licht gebeurt.