We hebben in Nederland vanaf de jaren tachtig gebouwd aan een heel bijzonder ecosysteem: de it-markt. Ook dat systeem blijkt net als zoveel andere systemen, niet meer te passen in de huidige tijd. De wal zal het schip keren, luidt het oeroude Hollandse spreekwoord. We hadden dan ook tien jaar geleden al kunnen voorspellen dat de traditionele it-markt ten onder zou gaan – en nu is het dan zover.
De it-afdeling van een organisatie koopt een softwarepakket. De software is te ingewikkeld om zelf te installeren en te configureren, dus daarvoor huurt de betreffende it-afdeling een system integrator in. Zes maanden lang komen er tien consultants over de vloer om de software te implementeren. Het moet toch mogelijk zijn voor twee door de wol geverfde consultants een standaardpakket binnen pakweg acht weken up & running te krijgen. Natuurlijk kan dat – en daar zit nu precies de kneep. De it-afdeling vraagt om allerlei modificaties op de standaardsoftware, waar de system integrator maar al te graag gehoor aan geeft onder het motto ‘u vraagt, wij draaien’. En als de opdrachtgever niet om allerlei add-ons vraagt dan bedenken de consultants ze gewoon zelf. De ultieme vendor lock-in is een feit. Het principe van het uurtje-factuurtje bepaalt de strategie van de system integrator. Dat is echt niet meer van deze tijd.
Is de enorme shift op de it-markt dus de schuld van de grote system integrators? Natuurlijk niet. Een ecosysteem heeft immers vele stakeholders. Ook de it-managers van de grote financiële instellingen, energiebedrijven, telco’s en de overheid hebben het systeem lang in stand helpen houden. Zij zijn immers gewend geraakt aan de jaarlijkse budgetronde, waarin it-projecten nog steeds op dezelfde manier als in de jaren negentig worden gedefinieerd. De it-manager probeert zoveel mogelijk euro’s binnen te halen, zonder te kijken wat er nu precies nodig is om de projecten te gaan draaien. Elk jaar eindigt dat weer op dezelfde manier: de it-afdeling krijgt een enorm budget van de business – dat vervolgens grotendeels belegd wordt bij een system integrator en de huisleverancier. De it-manager voelt zich daarbij prima, want hij heeft zijn probleem geoutsourced en over een jaar ziet hij wel weer verder. Ook die handelwijze is absoluut niet meer van deze tijd.
Afspraken
Er zijn in ons land hele grote bedrijven die speciale tarieven hebben afgesproken met grote leveranciers van it-personeel. Ze krijgen flinke kortingen omdat ze heel veel extern it-personeel afnemen. Maar omdat die tarieven zo laag zijn, krijgen ze zo ongeveer de onderste laag op het gebied van it-kennis binnen hun organisatie. Die mensen gaan echt niet de ideeën brengen die de organisatie zoekt om van die externen af te komen. Ze gaan ook de processen niet versnellen, want daar zijn ze helemaal niet toe geëquipeerd. Het is eigenlijk onbegrijpelijk: waarom knijpen organisaties eerst de leverancier uit en verwachten vervolgens premium service te krijgen? Je krijgt immers de kwaliteit waar je voor betaalt.
De topmanagers van bedrijven beseffen nauwelijks hoe de situatie in elkaar steekt. De business zit in de wurggreep van hun eigen it, zonder wie geen brief de deur uitgaat, geen transactie wordt geregistreerd, kortom: het bedrijf niet kan ondernemen. De business heeft een lock-in met de eigen it-afdeling, de it-afdeling heeft een lock-in met de marktwerking, de leveranciers , de system integrators, partners, zzp’ers…… De business heeft inmiddels de nooduitgang gevonden: cloud computing – en zet daarmee de it-afdeling en de system integrators grotendeels buiten spel.
Alles wordt transparanter. Bluf en protectionisme worden keihard aan de kaak gesteld. Wie in de marketing en reclame teveel bluft, wordt genadeloos afgeslacht in de Social Media. In de financiële sector gaan banken en pensioenfondsen onderuit. Wie de overheid voor het lapje houdt krijgt een parlementaire enquête aan de broek of PowNews op bezoek. Diezelfde dorst naar transparantie voltrekt zich op dit moment in de it.
Iedereen zag al jaren aankomen wat er bij de system integrators gebeurt: er gaan grote groepen mensen uit. Ook bij de interne it-afdelingen zullen mensen naar huis worden gestuurd. Dat ze nog zo lang hun eigen markt in stand hebben kunnen houden, verbaast me eerlijk gezegd. Omdat ik me niet kan voorstellen dat er organisaties zijn die zoveel geld willen verbranden aan marginale winsten ergens op een heel klein stukje functionaliteit. Dat het nu komt en dat het hard komt is geen verrassing. Uiteindelijk heeft de wal het schip gekeerd.
@Erwin: Volgens mij weet je niet echt wat cloud computing is. Maatwerk of geen maatwerk heeft niets met cloud te maken.
Wellicht doel je op SaaS, software die je in de browser draait en die voor iedereen gelijk is. Maar zelfs dat gaat niet op. Saleforce.com van bedrijf X kan volstrekt anders werken dan Salesforce.com van bedrijf Y.
de drie archtypes van de leveringsmodel van cloud computing (infrastructuur, platform en software as a service) kunnen op alle vlakken zowel standaard zijn als maatwerk.
Private cloud is alleen het isoleren van resources voor 1 klant, het betekent niet dat dit perse in bezit is van een klant. Je kunt prima private cloud realiseren bij de KPN met spullen van de KPN. Er zit dus zeer weinig onderscheid tussen private en public.
Onderaan de streek blijft automatiseren en ICT gewoon iets wat heel krachtig kan zijn, maar ook wat je makkelijk fout kunt doen. Steeds meer wordt afhankelijk van de ICT, ook gedreven door digitalisering.
Het afnemen van een dienst die draait in je browser kan heel gemakkelijk zijn waar je weinig aan kunt “verklooien”, maar uiteindelijk heb je integratie nodig. Steeds minder software staat op zichzelf, en daar start de uitdaging.
Grappig om te zien dat “wij” als ICT’ers continue roepen dat ICT complex is en de managers er niets van weten. En dat, als de vergelijking met Gas,Water en Licht gemaakt wordt, wij dat een standaard artikel vinden.
Er zijn vele soorten gas, vele soorten water en enorm veel verschillende soorten “licht”. Wat hier gebeurd is precies hetzelfde als dat “wij” doen.
Het artikel is terecht. Vaak is een 90% match op een product het maximaal haalbare en is een out-of-the-box oplossing beter dan maatwerk. De integrators die aan het uurtjes-melken waren zijn hier de dupe van. En zo hoort het ook. Het belang van de klant zou voorop moeten staan.
Een helder stuk met een duidelijke conclusie; de markt breekt het it eco-systeem af. Dat de huidige teruggang in werkgelegenheid in de IT aanvoelt als afbraak ben ik het mee eens, maar of het eco-systeem zelf wordt afgebroken durf ik te betwijfelen.
De marktmechanismen die je in het artikel hebt beschreven, worden pas doorbroken als het management in de gebruikersorganisatie anders tegen automatisering gaat aankijken. Naar mijn idee hinkt die nu op twee gedachten, namelijk ‘het maatwerk hebben we nodig voor de business’ versus ‘ICT is eigenlijk een facilitaire voorziening’. In deze spagaat wordt de prijs/prestatie van de ICT altijd te hoog en te weinig flexibel.
De lessen die de ICT branche uit deze terugval in investeringen in de ICT kan leren, is dat de toegevoegde waarde van de investeringen in ICT beter moet worden aangetoond en gemanaged. Informatievoorziening is in mijn ogen een productie middel. Een middel om bijvoorbeeld de klanttevredenheid te verbeteren. Als die relatie helder kan worden gelegd, dan wordt de ICT branche een professionele gesprekspartner voor de managers in de gebruikersorganisatie.
@PaVaKe: Waarom naar mijn mening de vergelijking met Gas, Water en Elektriciteit (GWE) mank gaat is omdat het een te grote simplificering is van de onderliggende problematiek. Om in metaforen te blijven spreken: Een BMW is een geweldige auto, een Mercedes ook. Maar als je 40 personen moet vervoeren heb je een bus nodig. En als je 40 kuub zand moet vervoeren een vrachtauto. Dat zegt niets over de kwaliteit van de BMW of Mercedes. Het gaat om de gevraagde functionaliteit.
Wat is nu binnen de ICT vergelijkbaar met GWE?
Infrastructuur? Voor welke omgeving? Aantal gebruikers, schaalbaarheid, continuïteit, (piek)belasting etc..
Platform? Applicaties? Idem dito.
En wat moet je lokaal allemaal al geregeld hebben om er verantwoord gebruik van te kunnen maken? Hoever ben je dan al? Tegen welke kosten?
Mijn ervaring is dat er altijd wel bepaalde specifieke lokale afhankelijkheden zijn die vereisen dat de organisatie toch een eigen infrastructuur, platform en applicaties nodig heeft. Om die vervolgens te koppelen aan een geoutsourcete omgeving maakt het complexer als de eigen situatie voor outsourcing was.
Zoals al vaker aangegeven leven we in een tijd dat vrijwel alle adviezen over outsourcing (Cloud) uit de hoek komen van partijen die er een rechtstreeks belang bij hebben dat dit een succes wordt.
Op zich niets mis mee, zolang dit bij de afwegingen in de directiekamers ook maar duidelijk is. En daar heb ik zo mijn twijfels bij. Veelal is het aangedragen (vermeende) kostenvoordeel van doorslaggevende betekenis. Net zoals outsourcing van hele automatiseringsafdelingen jarenlang feitelijk alleen maar plaatsvonden om van het eigen personeel af te komen dat men in de voorgaande jaren zelf tot het niveau van het nutteloze gepromoveerd had. Dat ga je natuurlijk niet hardop zeggen, maar achteraf beschouwd was dit vaak de werkelijke drijfveer.
De overwegingen zouden moeten zijn: Wat heb ik als onderneming echt nodig op ICT vlak om mijn business succesvol te kunnen runnen? Hoe ondersteun ik mijn primaire bedrijfsprocessen optimaal?
En hoe houd ik grip op het geheel (Governance en Compliance)?
Niet door alles tot Gas, Water en Elektriciteit te versimpelen.
Maar door een gedegen kennis van je eigen organisatie, je markt en niet te vergeten de haalbare mogelijkheden van ICT ondersteuning.
Wat gaan we de komende jaren zien?
De aanbiedende zijde zal fenomenaal groeien. Het marktmechanisme zal zijn werk doen en velen zullen vroegtijdig sneuvelen. Dan is het te hopen dat dit niet de leverancier van jouw keuze is. En mocht dit toch zo zijn, hoop ik van harte dat er een exit-strategie aanwezig is die garandeert dat jouw organisatie er zonder kleerscheuren vanaf komt.
Tevens zal blijken dat de voorgespiegelde voordelen niet gehaald worden. De aanwezige afhankelijkheden met andere (deel)systemen zullen het geheel complexer maken, waarop de aanbieders met veel ‘oplossingen’ zullen komen. Zo werkt dat nu eenmaal. Voorbeelden uit het verleden te over. Daarnaast zullen de SLA’s er veelvuldig bijgehaald worden om te kijken wat er allemaal niet in zit en er toch in hoort. Nog meer extra kosten (en ergernis). En eenmaal bij partij X al je data en applicaties ondergebracht, hoeveel opties heb je dan nog werkelijk om over te stappen op partij Y?
Zoals zo vaak wordt iets in de ICT doodverklaard. Hoe vaak is het mainframe al niet verdwenen? En al die legacy systemen?
En waarom zijn ze nog springlevend? Omdat ze eenvoudigweg al jaren doen wat ze moeten doen en alle aangedragen alternatieven uiteindelijk blijkbaar toch niet zo goed waren als eerst voorgesteld.
@Guus
Maar als het mij er alleen om gaat om 40 personen van A naar B te krijgen, en het me (als manager) niet uitmaakt hoe of wat, wat zou het dan uitmaken of je 40 keer een vrachtwagen (met 1 passagiersplek), 40 keer dezelfde vrachtwagen (laat die mensen staan achterin de truck, who cares), of 8 keer de mercedes of BMW op en neer laat rijden?
Ik wil een dienst afnemen, en dat is in jouw voorbeeld 40 personen van A naar B krijgen.
Of mijn e-mail nu via Timboektoe van Brabant naar Groningen gaat, of via Utrecht, het zal mij worst wezen, als die mail er maar komt.
Dito voor die 40 personen. De hedendaagse manager, zeker in grote bedrijven, is vooral gericht op de korte termijn, ofwel zo goedkoop mogelijk op dit moment. En als 40 keer met een oude vrachtwagen, bestuurd door iemand uit het voormalig Oostblok, goedkoper is dan de nieuwste bus bestuurd door een Nederlander dan wordt gekozen voor de oude vrachtwagen.
Begrijp me niet verkeerd, ik ben het voor een heel groot deel met je eens, maar dat is niet hoe veel managers denken. ICT is doorgaans een ondersteunende activiteit, waarmee een kostenpost. En daarmee wordt het dan meteen gedegradeerd tot een service zoals GWE. Ik wil een IT afdeling (nutsbedrijf) die me e-mail, webservices en database toegang levert (Gas, Water, Electriciteit) en dat wil ik zo goedkoop mogelijk.
Of dit verstandig is of niet … dat is een ander verhaal, maar dit is wel het korte termijndenken wat vandaag de dag steeds vaker te zien is (in het kader van het tevreden houden van aandeelhouders)
Dat laatste punt dat PaVaKe aanhaalt, is wel pijnlijk waar.
Ik zag laatst een rapportage waarin de gesneden ui-en pakjes naar voren kwamen.
Ze hadden het probleem dat ze geen robot konden verzinnen voor het pellen van de uien. Snijden en verpakken was allemaal geen punt.
Oplossing de uien uit Nederland gaan met vrachtauto’s naar Polen. Daar pellen een hoop vrouwen in een grote hal alle uien en vervolgens wordt het teruggescheept naar Nederland om de robots de rest van het werk te laten doen. Dit is dus een praktijk voorbeeld ipv BMV, Mercedessen en bussen.
Arno,
Je verhaal raakt kant noch wal aangezien ICT niet minder complex, goedkoper of transparanter is geworden. Het is enkel allemaal wat abstracter geworden waardoor vooral de kortzichtigheid is toegenomen. Stellen dat de business de nooduitgang heeft gevonden in de vorm van de cloud is zoiets als roepen dat de Titanic onzinkbaar is, het wekt verwachtingen die uiteindelijk weer niet waar gemaakt zullen worden.
ICT is namelijk als een ijsberg waarbij de business vaak alleen maar het topje ziet omdat grootste deel zich door alle abstracties onder het wateroppervlakte bevindt. Dat de business een lamp in een fitting kan draaien wil nog niet zeggen dat er licht is, het hele stroomnet moet namelijk eerst degelijk aangesloten zijn. Je lock-in zit dan ook niet zo zeer in de applicaties of leveranciers maar gewoon in de backoffice die meestal niet zo eenvoudig te migreren is.
Transparantie verkrijg je dan ook niet door alles te outsourcen, een sprekend voorbeeld van zo’n misrekening was de IT meltdown bijna een jaar geleden bij een grote bank in Engeland waardoor dagenlang het hele betalingssysteem op zijn gat lag. En de parlementaire enquêtes achteraf, het ‘wir haben es nicht gewusst’ zullen we denk ik dan ook nog vaak gaan horen omdat het kind met het badwater is weggegooid.
Zoals recentelijk weer bleek bij het Openbaar Ministerie waar 6.000 spookambtenaren niet verwijderd waren uit de beheeromgeving. Een erfenis van ‘Excel management’ waarmee wel leuke Monte-Carlo simulaties zijn te maken maar welke nog steeds niet relationeel is. Het nieuwe buzzword is dan ook: acqui-hire, een mix tussen (in)huren en behouden omdat blijkt dat kennis en ervaring toch niet zo eenvoudig te vervangen zijn omdat systemen integreren nog wat anders is dan het allemaal beheren.
http://www.slideshare.net/edekkinga/get-your-house-on-order
“De business heeft inmiddels de nooduitgang gevonden: cloud computing – en zet daarmee de it-afdeling en de system integrators grotendeels buiten spel.”
Tenzij system integrators zichzelf opnieuw uitvinden als “cloud integrators”… Wie gaat de business helpen met de integratie van diensten en platforms beschikbaar in de cloud?
Een volkomen waarheidsgetrouw beeld van hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Zeker sinds men sinds het uitbreken van de crisis met zakken goedkope pinda’s klaar is gaan staan en zag hoe aapjes de markt overvloeden. Men heeft heel veel verschillende kijk op één en dezelfde situatie en natuurlijk menig idee hoe dat op te lossen.
Wat ik in de reacties zelf volkomen mis is namelijk dat men in pakweg 25 jaar IT, het klaarblijkelijk nog steeds niet voor elkaar heeft weten te krijgen Non IT management, lees hier management met de zakken geld en die o zo graag beslissingsbevoegd wil zijn, en IT Management op één en hetzelfde communicatie niveau weet te brengen.
Want zoals Arno het hier heel terecht beschrijft, de gotere en kleinere partijen hebben nog steeds niet door dat men zich uiteindelijk overbodig moet zien te maken, in ieder geval zo overbodig. Want menig IT-er weet zelfs niet eens waarvoor je eigenlijk zou moeten automatiseren en wat de basis en achtergrond van automatiseren toch eigenlijk ook weer was.
Iedereen is bijzonder vol van het ‘eigen trucje’ en bedenkt steeds weer nieuwere verpakkingen voor hetzelfde maar de stabiel draaiende standaar IT, zie je telkens met golvende bewegingen verzanden, met alle gevolgen en kosten van dien.
Laten we wel zijn. IT kent een reeks van wetmatigheden waar steeds minder mensen weet van hebben of kennis van willen nemen. Men is volkomen vol van zichzelf, of het trucje dat men zelf zo graag verdedigt of men streeft naar de vendorslock zoals Arno het beschrijft.
Ik denk dat de eerste stap voor de senior It professional eerst moet zijn eindelijk eens dat communicatie gat te dichten tussen IT en Non IT en vanuit die basis moet gaan bouwen. Als je dan zo dicht mogelijk blijft bij de meriten van en wetmatigheden die IT als materie met zich mee brengt, komt uiteindelijk tot de conclusie dat automatiseren is ervoor te zorgen dat er een zelfstandig stabiele omgeving draait die de strategische core van de business ondersteund.
En niet om telkens weer oude wijn in nieuwe zakken te stoppen en uiteindelijk te streven naar een vendors lock. Want juist dat is de reden waarom IT telkens zo vaak meer kost dan nodig.
Volgens mij is het enige probleem de crisis op dit moment. Verder verandert er niets, omdat als je je wilt onderscheiden als bedrijf, je je business processen continue zult moeten aanpassen en finetunen. Dat gaat niet lukken met SaaS oplossingen die voor iedereen het zelfde doen. Wat voor cloud dan ook gaat daar niets van oplossen. Hier komt dus slimme integratie aan te pas. BPM, SOA. Voorlopig kunnen alleen specialisten dat inrichten en integreren.