We hebben in Nederland vanaf de jaren tachtig gebouwd aan een heel bijzonder ecosysteem: de it-markt. Ook dat systeem blijkt net als zoveel andere systemen, niet meer te passen in de huidige tijd. De wal zal het schip keren, luidt het oeroude Hollandse spreekwoord. We hadden dan ook tien jaar geleden al kunnen voorspellen dat de traditionele it-markt ten onder zou gaan – en nu is het dan zover.
De it-afdeling van een organisatie koopt een softwarepakket. De software is te ingewikkeld om zelf te installeren en te configureren, dus daarvoor huurt de betreffende it-afdeling een system integrator in. Zes maanden lang komen er tien consultants over de vloer om de software te implementeren. Het moet toch mogelijk zijn voor twee door de wol geverfde consultants een standaardpakket binnen pakweg acht weken up & running te krijgen. Natuurlijk kan dat – en daar zit nu precies de kneep. De it-afdeling vraagt om allerlei modificaties op de standaardsoftware, waar de system integrator maar al te graag gehoor aan geeft onder het motto ‘u vraagt, wij draaien’. En als de opdrachtgever niet om allerlei add-ons vraagt dan bedenken de consultants ze gewoon zelf. De ultieme vendor lock-in is een feit. Het principe van het uurtje-factuurtje bepaalt de strategie van de system integrator. Dat is echt niet meer van deze tijd.
Is de enorme shift op de it-markt dus de schuld van de grote system integrators? Natuurlijk niet. Een ecosysteem heeft immers vele stakeholders. Ook de it-managers van de grote financiële instellingen, energiebedrijven, telco’s en de overheid hebben het systeem lang in stand helpen houden. Zij zijn immers gewend geraakt aan de jaarlijkse budgetronde, waarin it-projecten nog steeds op dezelfde manier als in de jaren negentig worden gedefinieerd. De it-manager probeert zoveel mogelijk euro’s binnen te halen, zonder te kijken wat er nu precies nodig is om de projecten te gaan draaien. Elk jaar eindigt dat weer op dezelfde manier: de it-afdeling krijgt een enorm budget van de business – dat vervolgens grotendeels belegd wordt bij een system integrator en de huisleverancier. De it-manager voelt zich daarbij prima, want hij heeft zijn probleem geoutsourced en over een jaar ziet hij wel weer verder. Ook die handelwijze is absoluut niet meer van deze tijd.
Afspraken
Er zijn in ons land hele grote bedrijven die speciale tarieven hebben afgesproken met grote leveranciers van it-personeel. Ze krijgen flinke kortingen omdat ze heel veel extern it-personeel afnemen. Maar omdat die tarieven zo laag zijn, krijgen ze zo ongeveer de onderste laag op het gebied van it-kennis binnen hun organisatie. Die mensen gaan echt niet de ideeën brengen die de organisatie zoekt om van die externen af te komen. Ze gaan ook de processen niet versnellen, want daar zijn ze helemaal niet toe geëquipeerd. Het is eigenlijk onbegrijpelijk: waarom knijpen organisaties eerst de leverancier uit en verwachten vervolgens premium service te krijgen? Je krijgt immers de kwaliteit waar je voor betaalt.
De topmanagers van bedrijven beseffen nauwelijks hoe de situatie in elkaar steekt. De business zit in de wurggreep van hun eigen it, zonder wie geen brief de deur uitgaat, geen transactie wordt geregistreerd, kortom: het bedrijf niet kan ondernemen. De business heeft een lock-in met de eigen it-afdeling, de it-afdeling heeft een lock-in met de marktwerking, de leveranciers , de system integrators, partners, zzp’ers…… De business heeft inmiddels de nooduitgang gevonden: cloud computing – en zet daarmee de it-afdeling en de system integrators grotendeels buiten spel.
Alles wordt transparanter. Bluf en protectionisme worden keihard aan de kaak gesteld. Wie in de marketing en reclame teveel bluft, wordt genadeloos afgeslacht in de Social Media. In de financiële sector gaan banken en pensioenfondsen onderuit. Wie de overheid voor het lapje houdt krijgt een parlementaire enquête aan de broek of PowNews op bezoek. Diezelfde dorst naar transparantie voltrekt zich op dit moment in de it.
Iedereen zag al jaren aankomen wat er bij de system integrators gebeurt: er gaan grote groepen mensen uit. Ook bij de interne it-afdelingen zullen mensen naar huis worden gestuurd. Dat ze nog zo lang hun eigen markt in stand hebben kunnen houden, verbaast me eerlijk gezegd. Omdat ik me niet kan voorstellen dat er organisaties zijn die zoveel geld willen verbranden aan marginale winsten ergens op een heel klein stukje functionaliteit. Dat het nu komt en dat het hard komt is geen verrassing. Uiteindelijk heeft de wal het schip gekeerd.
Als de crisis voorbij is dan gaat iedereen weer harder rennen met alle gevolgen van dien.
Soms denk je nu zijn we er met de IT oplossingen, maar dat ben je nooit. De ontwikkelingen gaan harder en harder.
Als de crisis voorbij is zullen nieuwe ideeën en oplossingen geïmplementeerd worden.
De IT zal weer net zo duur zijn/worden als voor de crisis.
Goede ITers blijven de markt volgen, en deze zal niet kleiner worden maar groter.
Alles word complexer om het voor de gebruiker zo gebruiksvriendelijk te maken.
Mooie docu om te beseffen wat mogelijk is: Tegenlicht – Overvloed.
Ik struikelde al redelijk vroeg over een paar zinnen in het artikel. Om precies te zijn, deze zinnen:
“Het moet toch mogelijk zijn voor twee door de wol geverfde consultants een standaardpakket binnen pakweg acht weken up & running te krijgen. Natuurlijk kan dat – en daar zit nu precies de kneep. De it-afdeling vraagt om allerlei modificaties op de standaardsoftware, waar de system integrator maar al te graag gehoor aan geeft onder het motto ‘u vraagt, wij draaien’. En als de opdrachtgever niet om allerlei add-ons vraagt dan bedenken de consultants ze gewoon zelf.”
Natuurlijk vraagt een bedrijf om aanpassingen. Het is toch van de zotte dat een bedrijf zijn werkmethodes moet aanpassen aan wat regeltjes code?
Pech dat je altijd op een bepaalde manier hebt gewerkt, maar dat kan niet meer want de software kan dat niet aan. Dan wil je als bedrijf toch aanpassingen?
Er wordt veel gesproken van ‘schuld’, ‘probleem’, ‘niet begrijpen’ etc. Ik ben van mening dat de meeste bedrijven en ICT dienstverleners het wel begrijpen, maar verandering van het gehele business model vraagt tijd. Om van uurtje-factuurtje naar ‘all-in’ bedrijfsmodellen te groeien heeft grote gevolgen. Kijk daarbij ook naar de flexibiliteit die in Nederland bestaat voor het stoppen met personeel. Want laten we duidelijk zijn, de veranderingen die voorgesteld worden hebben gevolgen voor personeel. Ja, de ICT markt gaat veranderen en waarschijnlijk zoals die voorgesteld wordt. Maar een ecosysteem, zoals aangegeven, verandert niet van vandaag op morgen, en is ontstaan uit goede oplossingen uit het verleden.
@Arno Jellema
Ik ben echt onthust door dit artikel, omdat dit een beeld schets van mensen (externe consultants en IT budget houders) met weinig tot geen moraal, en omdat dit de IT in een echt slecht daglicht brengt!!! Dit is mijn mening.
Ik heb helaas een paar zeer kritische vragen aan Arno?
Waarom is dit een probleem?
1. Schets je niet een probleem wat totaal te voorkomen is?
En schets je niet een probleem wat wellicht bestaat, alleen de integriteit van de (externe) consultans is ver te zoeken (aanname 1 van jouw, of niet?) en de interne IT brengt denkt niet mee aan de mogelijke IT kosten die het bedrijf te gronden richten (aanname 2 van jouw)?
Wat is de simpele oplossing?
Bij elke project (in simple mate voor klein budget, en uitvoerig voor groot project)
1. (Interne) Medewerkers van business als IT stellen in overleg de requirements vast volgens degelijke procesmethodieken. En goed en degelijk gedocumenteerd!
2. Apart (andere actoren) wordt door IT een business case gemaakt.
3. De requirements worden aanbesteed (verschillende integrators) per requirement wat de prijs is, en welk pakket bij welke prijs/maatwerk noodzakelijk is.
4. De business case wordt verder aangevuld en gevalideerd tegen de prijs (software/maatwerk) en er worden keuzes gemaakt welke te veel kosten tov de opbrengsten.
5. Enige interatie van de vorige processtappen door iteratief met alle actoren:
-business;
-ITers;
-business case makers;
-externe leverancier;
-externe consultants.
Dit proces kost tijd, maar wanneer toegepast zal in grootte mate het bovengeschetste probleem niet voorkomen, tenzij alle actoren elkaar voor de gek houden.
@ Arno Jellema,
Ben jij overtuigd als er een goed beslissingstraject is en goede contracten zijn, dat IT de business voor de gek houdt en de externe consultants zaken maken die totaal ongewenst zijn, als de consultants maar wat te doen hebben?
Als het antwoord ja, is dan krijg je toch geen goede referentie en wordt je als leverancier nooit meer terug gevraagd?
Of stel jij dat de IT projecten in Nederland nooit geevalueerd worden?