'De Nederlandse overheid raakt elk jaar vier tot vijf miljard euro kwijt aan ict-projecten die mislukken. Vooral met de grote technologieprojecten gaat het mis. Van die projecten – vanaf een budget van 7,5 miljoen euro – slaagt maar 7 procent. Van alle projecten bij elkaar is 30 procent succesvol.' Dat zei hoogleraar beleidsinformatica en directeur van Venture Informatisering Adviesgroep nv (VIAgroep) Hans Mulder tijdens het eerste openbare verhoor van de tijdelijke ICT-Commissie van de Tweede Kamer die onderzoek doet naar ict-projecten binnen de overheid.
Volgens Mulder mislukt ruim een derde van de grote projecten (36 procent) zodanig dat het nieuwe systeem nooit in gebruik wordt genomen en ruim de helft (57 procent) wordt betwist. Dat betekent bijvoorbeeld dat het butget wordt overschreden, de ict-oplossing te laat wordt opgeleverd of anders wordt dan aanvankelijk was gepland. Van alle projecten bij elkaar faalt een kwart en wordt 46 procent betwist.
Het gaat volgens Mulder om ruwe schattingen. Hij ziet de situatie wel verbeteren, tien jaar geleden ging de Rekenkamer volgens hem nog uit van schattingen van zo’n zes miljard euro per jaar. Ook vinden er meer ict-trajecten plaats in vergelijking met de situatie zo’n tien jaar geleden.
‘Kleinere projecten in plaats van doormodderen’
Volgens Mulder is de verspilling van overheidsgeld aan ict vergelijkbaar met andere Europese landen. ‘Als er een top-tien zou zijn van redenen waarom projecten falen, dan gaan de eerste drie over mensen en niet over de technologie zelf’, aldus Mulder. ‘Zo loopt de communicatie en het management eerder mis als er meer partijen bij zijn betrokken. De projecten van de overheid zijn per definitie groot, omdat die vaak voor veel burgers bestemd zijn.’
‘De projecten zijn ook echt ingewikkeld en leveranciers onderschatten dat nogal eens’, legde hij de kamer-commissie voor. Mulder pleit onder andere voor kleinere projecten. ‘Die zijn ook makkelijker te stoppen als het misloopt. Bij grote projecten moet de overheid vaak doormodderen’, zei hij volgens persbureau ANP.
Waar 100.000 mensen hun baan kwijtraken en hulpbehoevende ouderen bij het grof vuil belanden door 3 miljard bezuiniging op de ouderenzorg wordt 4 à 5 miljard over de balk gegooid aan IT mislukkingen. Hoe asociaal kunnen een land en zijn regering geworden zijn.
Je kan je afvragen of uit dit onderzoek iets constructiefs overgenomen gaat worden. Op de reacties afgaand zou je daar al eigenlijk een conclusie over kunnen trekken.
Maar wat als we ons daar nou eens niet een keer bij berusten? Want om het even heel cru te zeggen zit de overheid ons vakgebied te versjitteren.
Kennelijk slaagt de branche er ook niet in om ICT principes voldoende goed tussen de oren van de ambtenarij te krijgen. Dus we kunnen allemaal wel ‘boe’ roepen, maar ik zeg: hier ligt (nog steeds) een geweldige uitdaging.
Of is die 4 tot 5 miljard extra omzet toch eigenlijk wel heel erg lekker?
Ik wil niet vervelend klinken maar het kost de overheid niets, het kost de belasting betaler miljarden!
Ik kan me zeker vinden in de reacties van de meeste respondenten hier. Wat ik stelselmatig ervaar zijn feitelijk twee zaken.
Inertie en incompetentie
Bij de overheid is het gewoon stelselmatig dat er mensen op plekken zitten waar geen materiekennis is. Wat er uit voort vloeit is een soort ‘indek-gedrag’ waardoor er de eerste vertragingen al optreden. Gespeend van enige kennis van zaken nemen beslissingen die gefundeerd zijn op ‘aanraden of aanreiking’ van…. maar voor het zelf oncontroleerbaar door gebrek aan kennis.
Incompetente commercie
Commercie is een mooi ding maar wanneer deze niet in staat is die kennis daar te brengen waar het hoort, krijg je dus een tweede gemene deler voor tegenslag, vertraging en schade, die dan vooral door beiden in stand worden gehouden.
Het antwoord, en ik zeg het nog maar eens, is heel erg eenvoudig. Wanneer de overheid gewoon zorgt voor de juiste professional met de noodzakelijke kennis op de juiste plaats, dan ben je in één klap voor meer van de helft van je problemen af.
En is nu juist dat gegeven niet waar je IT voor inzet? Besparen? Wat u nu ziet is gewoon de voorspelbare consequentie van de keerzijde. Hele veel hoge rekeningen. Niet verbazingwekkend natuurlijk.
Toen ik bij DR en Dictu opmerkingen maakte over de verspillingen bij de ICT projecten, hoefde ik gelijk niet meer terug te komen als PM. Mijn besparingsvisie paste niet in het heersend beleid ……
Wanneer je de principes van OGC P3M3 daadwerkelijk in NL wilt toepassen, wordt je uitgelachen bij de overheid NL. En de belastingbetaler betaalt ….., vooral de eigenwijze alfa’s inderdaad.
Falende projecten bij de overheid zijn vooral te danken aan de houding van het bedrijfsleven. Fixed price opdrachten willen ze niet, alles op uren maal tarief. En dan is er geen enkel belang meer om tijdig een succes te behalen.
En voor de regie functie bij de overheid geldt, mensen die het kunnen doen het niet en mensen die het doen kunnen het niet. Men heeft vaak te veel vetrouwen in een mooi pak, een goud brilletje en een mooi kofferje.
@John, Daar heb ik ook aan gedacht, waarom niet gewoon alles fixed price? Dan weet je als opdrachtgever meteen waar je aan toe bent. Maar @jokoemm geeft het ook al aan, het is vaak helemaal niet van belang een goede oplossing te maken. Er zolang mogelijk inzitten, voor een zo een hoog mogelijk uurbedrag met zoveel mogelijk mensen. Dit soort opmerkingen moet je zeker niet maken. Dan lig je eruit. Dat is werken, meehuilen met de wolven in het bos op een feest van middelmaat en hebzucht. Sta je dan met je inhoudelijke interesse en goede moed.
Louis,
Als ik naar jou kom en vraag: Ik wil een goed CRM pakket, wat kost dat fixed price? Dan geef je toch ook geen bedrag? Dan vraag je: Wat wil je precies. En daar gaat het mis. Opdrachtgevers weten wel ongeveer wat ze willen, maar niet precies, en zeker in de complexe keten is fixed price onmogelijk.
Dit is de basis:
A complex system that works is invariably found to have evolved from a simple system that worked. A complex system designed from scratch never works and cannot be patched up to make it work. You have to start over with a working simple system. – John Gall
Let op! Een applicatie is geen system, het is slechts onderdeel van een system.