Iedereen wordt blij van een fijne gebruikerservaring. Het helpt om beter en sneller te doen wat we moeten doen in een applicatie. Maar wanneer software gericht is op informatie delen, werken of samenwerken, wordt (interactie)design nog te vaak verwaarloosd. Techniek krijgt steevast voorrang. Dat geldt helemaal voor minder commerciële branches, zoals de zorg. Een gemiste kans. Sterker, het kan levens kosten.
Hoe goed je applicatie technisch ook in elkaar zit, als het grafische aspect niet klopt, zal een gebruiker er nooit het maximale uithalen. Een GUI (graphical user interface) vormt de uitstraling van je applicatie. Het is het geheel van knopjes, linkjes, lettertypes, velden, kleurgebruik en interacties. De GUI is dus dat wat de gebruiker ziet van het systeem. En als het goed is, maakt het je complexe website of applicatie op een prettige manier toegankelijk.
Software is essentieel
In ons dagelijkse leven maken we gebruik van prachtige applicaties. De apps op onze telefoon zijn eenvoudig, goed ontworpen en prettig in gebruik. In ons professionele leven is dat vaak anders. Veel zorginstellingen werken met meerdere verouderde systemen, die vaak niet aan elkaar gekoppeld zijn. Met als resultaat dat medewerkers in diverse applicaties informatie moeten opvragen om een compleet beeld te krijgen. En de interface van al die systemen is meestal onoverzichtelijk. Vreemd, zeker als je je bedenkt dat de software essentieel is voor het bieden van goede, tijdige zorg.
De beroemde quote van Jef Raskin uit 2001 is nog steeds relevant: ‘As far as the customer is concerned, the interface is the product.’ Het klinkt zó logisch, maar toch realiseren velen zich nog te weinig dat de user interface voor gebruikers echt alles is. De slimme en vaak complexe technologie die erachter zit, is voor de gebruiker totaal niet relevant. En als hij moet switchen tussen diverse systemen, maakt dat zijn werk onnodig complex. Hij wil snel en efficiënt doen wat hij moet doen. Punt.
Niet zonder goede GUI
Waarom applicaties voor zorginstellingen niet zonder een goede GUI kunnen? Niet in het minste omdat het tijdwinst betekent en (fatale) fouten helpt voorkomen. De belangrijkste redenen op een rij.
- Tijdwinst en efficiëntie
Zorgverleners zijn nog vaak onnodig tijd kwijt om alle relevante informatie over een patiënt uit diverse complexe systemen te plukken. Informatie over medicijngebruik, medische geschiedenis, diagnose, afspraken, behandelplan en ga zo maar door. Het kost veel tijd om een volledig beeld te krijgen. Tijd die er eigenlijk niet is. Een goede GUI levert niet alleen tijdwinst, maar ook efficiëntie op.
- Minder complexiteit, meer inzicht
Applicaties zijn vaak zó complex en visueel ingewikkeld, dat je een training nodig hebt om ze goed te begrijpen. Kijk maar eens naar de voorbeelden hieronder.
Een goede GUI neemt die complexiteit weg. Het maakt systemen intuïtief, toegankelijk en begrijpelijk. Het zorgt ervoor dat de gebruiker geen problemen ondervindt bij het doen van zijn dagelijkse taken. Denk aan het opvragen en invoeren van informatie over bijvoorbeeld medicatie en doseringen, specifieke behandelingen of operaties. Maar ook aan rapportages voor het overdragen van de zorg.
- Slecht design kan fataal zijn
Het gebrekkig koppelen van systemen en het ontbreken van een fijn visueel dashboard, leidt tot kostbare fouten. Fouten die direct gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van patiënten. Het kan zelfs fataal zijn, blijkt uit onderzoek. Tijdens een veldstudie naar het data-invoersysteem van een ziekenhuis, ontdekten de onderzoekers maar liefst 22 aanwijsbare oorzaken voor het verkeerd toewijzen van medicijnen aan patiënten. De meeste incidenten hadden te maken met gebruiksvriendelijkheid en design.
Denk daarbij aan de (slechte) leesbaarheid van informatie of een complexere workflow. Dat dit soort aspecten fatale gevolgen kunnen hebben, blijkt uit het schrijnende geval waarbij een klein meisje overleed, omdat drie ervaren, maar drukke verpleegkundigen belangrijke informatie over het hoofd zagen. En dat kwam mede door het onoverzichtelijke systeem waarmee de verpleegkundigen moesten werken. Alleen daarom al is het juist in deze branche essentieel dat er meer aandacht komt voor goede GUI’s.
- Meer verbondenheid met patiënten
We hebben het tot nu toe gehad over systemen voor interne communicatie en het verrichten van werkzaamheden in de zorg. Maar het communiceren met de cliënt is minstens zo belangrijk. Op het moment dat je cliënt en arts of zorgverlener op een goede manier met elkaar verbindt, ontstaat verbondenheid. En dat leidt tot vertrouwen, patiënttevredenheid en loyaliteit.
Denk aan een fijn werkende applicatie om afspraken met de arts te maken. Of een systeem waarmee je snel resultaten van onderzoeken inziet, direct vragen kunt stellen aan je arts en eenvoudig je medische gegevens deelt.
De zorgsector heeft steeds meer te maken met marktwerking. Patiënten en cliënten zijn mondig en delen online hun ervaringen. Slechte reviews en bad press hebben gevolgen. Artsen, patiënten én doorverwijzers zijn kritisch en selectief als het gaat om het vinden van een kundige partner in de zorg.
Naast kennis en kunde vragen deze veranderingen dat zorgverleners extra aandacht besteden aan de specifieke behoeften van hun primaire doelgroep. Een sterke GUI helpt daarbij. Hoe specialisten zich online presenteren en hun informatie weergeven, heeft bijvoorbeeld invloed op het verwijsgedrag van huisartsen.
Ontwerp van goede GUI
Waarom een goede GUI voor applicaties in de zorg een prioriteit moet zijn, lijkt ons helder. Maar hoe pak je dat aan? Hoe ontwerp je een goede interface? Een aantal tips op basis van onze ervaringen.
- Er is geen one size, fits all
Belangrijk om te realiseren, is dat er geen one size, fits all bestaat. Natuurlijk zijn er best practices. Maar wat voor de ene situatie werkt, werkt voor de andere juist niet.
Het begint bij gedegen vooronderzoek naar je doelgroep en zijn behoeften. Juist in de zorg heb je vaak te maken met een complexe en brede doelgroep, soms met beperkingen (patiënten die slecht zicht hebben bijvoorbeeld). Verdiep je daar goed in.
Een goede GUI sluit perfect aan op de wensen van de gebruikers en helpt ze om snel en efficiënt te doen waarvoor ze komen. Ga dus ook – voor je aan de slag gaat met ontwerpen – na waar het fout gaat. Wat zijn de belangrijkste knelpunten en waar zitten de grootste verbetermogelijkheden? We noemen dit de mensgerichte aanpak.
- Een goede GUI biedt regie, controle & flexibiliteit
Het doel van de interface is het in control brengen van de gebruiker. Als een GUI niet voldoet aan de behoeften van de gebruiker, en hem geen regie-gevoel geeft, dan sla je de plank mis. Dat betekent bijvoorbeeld dat een zichtbare chatbox – waarin een patiënt direct met een arts kan praten – altijd moet werken. Maar ook dat er geen onbegrijpelijke foutmeldingen moeten verschijnen en dat informatie makkelijk vindbaar moet zijn. Ook als je bijvoorbeeld slecht ziet. Onderzoek daarom wat de belangrijkste taken zijn voor ieder type gebruiker en zorg ervoor dat alles doet wat de gebruiker ervan verwacht.
- Vertel je unieke merkverhaal
Wees geen kopie van een andere organisatie. Je GUI moet natuurlijk passen bij je huisstijl, je look & feel. Vaak is er al een offline-huisstijl, maar geen digitale variant. Zorg daarom voor een goede vertaling. Online zijn zaken als lettergrootte, interlinie en kleurbalans bijvoorbeeld extra belangrijk. Maar het draait om meer dan een mooi visueel plaatje. De uitdaging voor de ontwerpers is om via een interface het unieke gevoel en merkverhaal van de organisatie uit te stralen. Juist door authenticiteit en onderscheidend vermogen zijn zorgklanten aan je te verbinden.
- Een goede GUI is schaalbaar en uitbreidbaar
Een goede GUI is voldoende flexibel om mee te ontwikkelen bij toekomstige veranderingen. Digitalisatie grijpt immers in rap tempo om zich heen. Je moet snel nieuwe elementen toe kunnen voegen of doorontwikkelen.
Als je volgens het ATOM-principe ontwerpt (hier lees je daar alles over), kan een ontwikkelaar makkelijk met het design aan de slag en kan ook een andere designer er eenvoudig op doorontwerpen.
Denk dus verder dan vandaag of morgen, en sta stil bij ontwikkelingen die eraan komen. Natuurlijk moet je GUI ook inspelen op de laatste ontwikkelingen op het gebied van visueel ontwerp. Als het even kan, loop je niet achter de trends aan, maar erop vooruit.
Complexe interfaces eenvoudig maken
Door kritisch te kijken naar de vraag van een zorginstelling en behoeften van gebruikers, help je zorgverleners om – met behulp van een doordachte GUI – fouten te voorkomen en beter voor patiënten te zorgen. En dat is uiteindelijk waar het in de zorg om draait.
Sofia Banana en Joe Tran, designers bij Finalist
