Ook de nieuwe versie van de tijdelijke noodwet telecomdata kan rekenen op een nauwgezette beoordeling door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De toezichthouder was kritisch op de eerste versie en bekijkt of het aangepaste wetsvoorstel de privacy beter waarborgt, meldt de organisatie.
Met de noodwet krijgt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) maximaal een jaar de beschikking over geanonimiseerde locatiegegevens van alle mobiele telefoons. Daarmee kan het instituut de verspreiding van het coronavirus beter monitoren aan de hand van actuele gegevens. Het gaat om onherleidbare tellingen per gemeente, verzekert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Voor de tellingen moeten telecomaanbieders de zendmastgegevens ontdoen van persoonlijke informatie zoals telefoonnummer en daarna optellen. Per gemeente ontstaat zo een lijst die per uur toont hoeveel mobiele telefoons vanuit welke gemeente aanwezig zijn, met een minimum van vijftien telefoons. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwerkt de lijsten vervolgens dagelijks tot rapporten voor het RIVM.
Onderbouwing
De Autoriteit Persoonsgegevens is kritisch en neemt het nieuwe voorstel onder de loep. De oorspronkelijke telecomnoodwet werd half mei aangekondigd en kreeg veel kritiek van de toezichthouder. De onderbouwing was onvoldoende, de gekozen systematiek was niet evenwichtig en er ontbraken belangrijke waarborgen.
‘De inzet van telecomdata is in de huidige wetgeving niet toegestaan’, zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. ‘Bij een wetswijziging moet de privacy daarom wel heel goed zijn gewaarborgd. Het gaat om zeer gevoelige informatie, namelijk wie waar is, dag en nacht. Dit gaat om de privacy van alle Nederlanders en deelname is niet vrijwillig.’ De toezichthouder onderzoekt de nieuwe wet.
Herleidbaarheid
De AP vindt dat de gegevens niet als anonieme gegevens kunnen worden beschouwd. ‘De kans op herleidbaarheid van de gegevens tot (groepen van) individuele personen is aanwezig (…) Zeker wanneer de gegevens in handen vallen van partijen die zelf beschikken over grote hoeveelheden locatiedata, ligt herleidbaarheid al snel op de loer. Maar ook andere partijen zouden met beschikbare databronnen en enige rekenkracht de telecomdata kunnen herleiden naar individuele personen.’
Volgens de toezichthouder moet de effectiviteit van de inzet van telecomdata in verhouding staan tot de inbreuk op de privacy. Het moet duidelijk zijn waarom minder ingrijpende alternatieven niet volstaan.
Tweede Kamer
De Raad van State heeft een positief advies afgegeven op de voorgestelde noodwet telecomdata. Volgens het kabinet zijn eerdere adviezen van de AP er ook in verwerkt. Afgelopen vrijdag is de noodwet ingediend bij de Tweede Kamer. Volgens De Telegraaf zijn coalitiepartijen D66 en Christenunie kritisch, evenals diverse oppositiepartijen, zoals de SP.
