Het zal niet bij iedereen gelijk een belletje doen rinkelen: quality engineering. Het nieuwe begrip in it-kwaliteitszorg. Het testen van een applicatie pas nadat het digitale product volledig ontwikkeld is, is al langer verleden tijd. Maar er is meer nodig om de kwaliteit te borgen van applicaties die steeds vaker en sneller beschikbaar komen. De weg naar quality engineering betekent verandering op het vlak van uitgangspunten, vaardigheden, organisatie, automatisering en kwaliteitsmaatregelen.
Quality engineering staat voor samen verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteit van het it-product. Een apart testteam dat volledig losstaat van softwareontwikkelaars werkt niet meer in combinatie met moderne ontwikkelmethoden. Ieder devops-teamlid moet oog hebben voor kwaliteitsborging. Zo worden ook de beruchte silo’s van weleer geslecht. Tegelijkertijd betekent meer samenwerking en testen vanaf de start van het ontwerp van een applicatie nog geen garantie op het beter en sneller opleveren van digitale producten. De eerder genoemde aandachtspunten vragen allemaal om een specifieke aanpak:
Teamleden hebben steeds meer een rol in plaats van een functie. Dat is een belangrijke voorwaarde bij het samen verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van het product. Zo moet een beheerder ook in staat zijn testactiviteiten uit te voeren. Niemand heeft het monopolie op bepaalde taken. Waarom zou de ontwikkelaar niet kunnen testen of de loginfunctie werkt? Het is ook een kwestie van bewustwording. Zo is het eveneens van belang dat testers leren programmeren. Daarmee is het makkelijker elkaar relevante kritiek te geven tijdens het ontwikkelproces. Doorgaans bestaat een ontwikkelteam uit zo’n zeven personen die samen alle kennis en vaardigheden hebben om elke taak goed te volbrengen.
Van it-kwaliteit naar businesswaarde
Het is cruciaal om vast te stellen welke waarde de software voor de organisatie heeft en klanten moet opleveren. Dat is een ander uitgangspunt dan het opleveren van zo hoog mogelijke kwaliteit. Zo kan snelheid veel belangrijker zijn dan functionaliteit. De applicatie waarmee burgers zich nu aanmelden voor een coronatest moest vooral snel beschikbaar zijn. Dat er dan onvolkomenheden in sluipen, nemen we op de koop toe. Die zijn in een tweede release aan te passen. Als mensen zich in ieder geval maar kunnen aanmelden, is de belangrijkste waarde gewaarborgd.
Veel organisaties deden voorheen een beroep op test competence centra. Deze teams die vanaf hun eigen eiland opereerden worden steeds vaker afgeschaft. Of veranderen van testcentrum naar een faciliterende afdeling die devops-teams helpt met het aanleveren van testmethoden, tools of andere relevante kennis. In de vorm van bijvoorbeeld ketenregressietesten kan een test competence center nog wel een bevestiging geven dat het eindproduct aan alle eisen voldoet. Organisaties kunnen zelf inschatten of zo’n bevestiging meerwaarde biedt. Bijvoorbeeld op basis van kwaliteitsrisico’s.
Automatisering geen doel op zich
‘Automatiseer alles!’, wordt vaak geroepen. Let op. Voordat je besluit testprocessen te automatiseren, moet helder zijn wat je wilt weten. Richt een omgeving in waarin je gewenste indicatoren goed kunt meten. Zo voorkom je dat automatisering een doel op zich wordt in plaats van bijdraagt aan bijvoorbeeld snelheid, tijdsbesparing, lagere foutgevoeligheid en/of het wegnemen van saai werk.
Om kwaliteit hoog op de agenda te houden, kun je binnen het devops-team een aantal nieuwe kwaliteitsmaatregelen treffen. Bijvoorbeeld pairing. Dat zijn tweetallen die samen de softwareontwikkeling voor hun rekening nemen. Dat hoeft niet meer tijd te kosten, want kennis en vaardigheden worden sneller en beter benut. De inzet van feature toggles is een technische kwaliteitsmaatregel waarmee software eenvoudig aan- en uitgezet wordt. Met zo’n ingebouwde schakelaar wordt het installatieproces losgekoppeld van het kwaliteitsproces.
Quality engineering wordt met deze aanpak een goede manier om op het juiste moment passende kwaliteit te bieden. Volgens de businesswaarde die het it-systeem op dat moment moet leveren.
Meer weten over quality engineering bij organisaties zoals de Gasunie, Rabobank, RDW of Bol.com? Registreer vandaag nog gratis deelname aan de quality experience-day op 1 oktober 2020.
Rik Marselis, principal quality consultant bij Sogeti
