Serious games, bedoeld om mensen beter te laten functioneren, zijn in opmars. Maar werken ze wel? En wat is de invloed van 'behavioral design'. Twee nieuwe onderzoeken pakken dit soort vragen op.
Zo gaan studenten van de Fontys opleiding Gezondheid het effect onderzoeken van een game die het mentale welzijn van jongeren bevordert. Kan zo’n game jongeren echt mentaal en fysiek sterker maken?
Fontys gaat hierbij samenwerken met Greenhabit, die eerder al een serious game ontwikkelde. Volgens deze hogeschool vormen jongeren een vergeten doelgroep. Meer dan tachtig procent zit tegen een burn-out aan. Ruim de helft van de studenten in Nederland heeft psychische of emotionele uitputtingsklachten. Bovendien ervaart een kwart levensmoeheid tijdens de derde corona-golf afgelopen voorjaar. Zo bleek uit de eerste landelijke Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten.
Behavioral design
Naar het effect van games wordt overigens meer onderzoek gedaan. Het is de vraag of games helpen gezonder te worden. Zo onderzoekt het Trimbos Instituut samen met de Universiteit Leiden en TU Eindhoven of te lang gamen nadelig uitwerkt. Ook de gevolgen van continue notificaties en tijdelijke evenementen worden hierin meegenomen.
Speciale aandacht is er voor het ethisch ontwerp van games. Game-ontwikkelaars kunnen het gedrag van de gamer sturen. Soms is dat ‘behavioral design’ heel zichtbaar. Voorbeeld is een evenement in een game dat je niet kan missen. Maar de sturing kan ook onzichtbaar zijn. Denk aan algoritmes die gamers indelen in groepen. Sommige games frustreren de gamer bewust om een aankoop te stimuleren, terwijl andere games positief gedrag juist aanmoedigen.
De onderzoekers gaan in op de vraag wie eigenlijk de grenzen van deze beïnvloeding bepaalt. In het onderzoek wordt duidelijk dat verdienmodellen een centrale rol spelen in het game-ontwerp. De bescherming van kinderrechten en de bescherming van de mentale, sociale en lichamelijke gezondheid van gamers staan soms onder druk.
De rapportage biedt aanknopingspunten voor beleidsmakers en onderzoekers. Er worden concrete suggesties voor beleid gedaan. De rode draad is dat er meer duidelijkheid moet komen over gedragsbeïnvloeding in games en wat de grenzen hierbij zijn. Ten tweede kan positief, verantwoord ontwerp van games verder worden aangemoedigd.
Nuttige games
Ook op andere gebieden komen er steeds meer ‘nuttige games’ met een maatschappelijk karakter. Games.4Growth lanceert de Online Security Game, een nieuw wapen in de strijd tegen cybercriminaliteit. Initiatiefnemers Roel van Rijsewijk en Marcel Mens lieten onlangs tijdens een online-college zien hoe gaming ingezet kan worden om de kans op cyberaanvallen te verkleinen en de schadelijke gevolgen te beperken.
Er was eens want vroeger was alles beter, een tijd dat zelfs Henri me gelijk gaf over de Homo ludens. Psychische of emotionele uitputtingsklachten bestonden nog niet want het leven was een spelletje en geen wedstrijd. Waar is het mis gegaan als nu meer dan de helft van de studenten last heeft van mentale klachten?