De Franse staat wil ongeveer twee derde van de Big Data en Security-divisie (BDS) van Atos overnemen. Een niet-bindend bod is uitgebracht op alle strategische activiteiten die nationale soevereiniteit in gevaar kunnen brengen. Voor de Atos-bedrijven in Nederland en België maakt dit geen verschil omdat het om onderdelen gaat rond Franse missie-kritische systemen, advanced computing en cybersecurity voor het leger.
Indirect kan de transactie wel gevolgen hebben, ook voor de Benelux. Volgens de Franse zakenzender BFM Business maakt de geplande deal de weg vrij voor een nieuw bod van de Tsjechische miljardair Daniel Kretinsky. Deze in de kolenhandel rijk geworden zakenman wil heel Atos overnemen, exclusief de onderdelen die strategisch gevoelig liggen. BFM Business baseert zich hierbij op bronnen dichtbij Kretinsky.
Eerder deed Kretinsky een bod op de outsourcing-poot (Tech Foundation) en tien procent van Eviden (waar BDS in zit), maar dat lag gevoelig in politiek Parijs omdat de strategische onderdelen zo onder invloed van de Tsjech zouden komen. Kretinsky heeft een link met Gazprom, het grootste bedrijf van Rusland. Britse en Franse onderzoeken naar zijn antecedenten en eventuele zakelijke banden met Poetin bloedden echter dood.
Volgens BFM Business maakt Kretinsky een grote kans heel Atos in te lijven omdat hij in staat is om de 1,1 miljard euro contant geld te schuiven die de it-dienstverlener van zijn kopers eist. Ook zou de Tsjech financieel voldoende krachtig zijn om 3,2 miljard euro van Atos totale schuld van 4,85 miljard kwijt te schelden. Kretinsky heeft bovendien vertrouwen gewonnen omdat hij de Franse supermarktketen Casino met investeringen van de ondergang heeft gered.
Ex-nachtclubeigenaar
Een andere gegadigde voor Atos, David Layani met zijn it-consultancy Onepoint, heeft minder kans. Deze it’er kan ook met steun van ex-nachtclubeigenaar Walter Butler slechts een fractie van dat bedrag opbrengen. Layani heeft wel weer de steun van CFE-CGC, de vakcentrale met de meeste aanhang bij Atos. Want hij zou Atos intact houden, terwijl Kretinsky vrijwel zeker de bijl erin zet.
Grotere zekerheid is over het lot van het grootste deel van BDS dat naar de Franse staat kan gaan. De bedrijfswaarde van betrokken activiteiten op gebied van defensie, lucht- en ruimtevaart, supercomputers, kernenergie en cybersecurity ligt tussen de zevenhonderd miljoen en 1,1 miljard euro (inclusief schulden). Aan omzet wordt er voor een miljard euro uit Atos gehaald als het bod doorgaat.
Atos heeft deze niet geheel onverwachte intentieverklaring inmiddels bevestigd. Ook Thales en Dassault is gevraagd deze actie te ondersteunen zodat deze bedrijven onder Franse controle kunnen blijven. Wat Atos betreft kan de overname niet snel genoeg gaan. Het Franse ministerie van Financiën kan binnenkort al met het boekenonderzoek beginnen dat voorafgaat aan een overname.
Een eventuele overdracht van deze strategische poot aan de staat zou de financieringsbehoefte enigszins kunnen verlichten. Aanvankelijk konden de schuldeisers van Atos tot uiterlijk afgelopen vrijdag voorstellen indienen om Atos te herfinancieren. Maar de dag daarvoor bleek het twee weken oude bedrijfsplan van Atos rijp voor de prullenbak. De it-dienstverlener had zich vergist in de liquiditeitsbehoefte om de periode 2024-2025 te kunnen overbruggen. Eind vorige week bleek acuut niet 1,2 maar 1,7 miljard euro nodig te zijn. Twee weken geleden achtte Atos een bruto-schuldreductie van 2,4 miljard euro tot 2026 noodzakelijk. Ook daarin maakt het bedrijf een fout: dit cijfer is met achthonderd miljoen euro verhoogd tot 3,2 miljard euro.
Hoe draait Atos?
De flinke neerwaartse bijstellingen zijn het gevolg van slechte kwartaalcijfers. Eind maart bedroeg de netto-schuld 3,9 miljard euro vergeleken met 2,2 miljard euro aan het eind van 2023. In drie maanden is deze schuld met liefst 1,7 miljard euro gegroeid.
Ook zonder invloed van verkochte of stopgezette bedrijfsonderdelen loopt de totale groepsomzet achteruit. Opvallend is dat het omzetverlies (-3,9%) bij Eviden, altijd afgeschilderd als het gezonde deel van Atos, zelfs groter is dan bij de weinig perspectief biedende outsourcing-poot Tech Foundations (-1,5%). Atos meet hier de organische omzet waardoor het verlies nog enigszins draaglijk lijkt. Op gebied van security verliest Eviden terrein.
Tech Foundations kon het verlies beperkt houden omdat er flink wat geld binnenkomt via contracten in verband met de Olympische Spelen en het EK voetbal. Voor de rest lijdt Tech Foundations onder de financiële onzekerheid. Contracten worden niet verlengd en bepaalde klanten beperken de omvang van de outsourcing. Vooral overheden in centraal Europa trappen op de rem. Ook grote it-projecten worden uitgesteld in afwachting van de herfinanciering.
Nationalisatie van private onderneming omdat je als publieke organisatie een strategische afhankelijkheid hebt aangaande de continuïteit geeft het failliet van privatiseringen aan. Maar bovenal is Tsjechische miljardair Daniel Kretinsky niet Carlos Slim van América Móvil waardoor ook het failliet van Europese Economische Ruimte aangekondigd kan worden door nationalistische belangen. Vermeende relatie met Gazprom en daarmee invloed vanuit Moskou is onbewezen maar
het Franse wantrouwen aangaande de werkelijke politieke verhoudingen binnen Europa lijkt me met ontwikkelingen rond Atos ruimschoot bewezen. En wat betreft historie van revoluties lijkt het kaartenhuis dan ook in elkaar te vallen door schulden want de staatsschuld van Frankrijk is op een recordhoogte door alle steun vanuit publieke gelden terwijl de pensioenleeftijd een heikelpunt blijft bij de vakbonden.