De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zit mogelijk fout met het in 2020 beboeten van de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennisbond (KNLTB) wegens schending van de AVG bij de doorverkoop van ledengegevens aan twee sponsors. Het Hof van Justitie van de EU stelt dat de doorverkoop van leden- en klantgegevens voor direct marketing onder bepaalde omstandigheden toegestaan is. Binnen de AVG, waar de AP zich op beroept, bestaat die ruimte wel degelijk. [Update] De AP is vanmiddag met een reactie gekomen; die staat onder aan het artikel.
De uitspraak van het Europees Hof is bedoeld als een juridisch voorzetje richting de Nederlandse rechter die zich verder over deze zaak moet buigen. Juristen zien mogelijk grote gevolgen voor de omgang met leden- en klantendata, hoewel de rechters kwesties van zaak tot zaak zullen beoordelen. Het oordeel van het EU-Hof haalt een streep door de interpretatie van de AVG dat een commercieel belang nooit grond mag zijn voor de verwerking van persoonsgegevens. Als de KNLTB in het gelijk wordt gesteld, opent dat mogelijkheden voor direct-marketingcampagnes.
Te gelde
Het Hof sluit niet uit dat de KNLTB een gerechtvaardigd belang bij het te gelde maken van ledengegevens had. Maar dat commerciële belang moet wel groter zijn dan het recht van de KNLTB-leden op de bescherming van hun persoonlijke levenssfeer. Bovendien is het de vraag of nieuwe leden redelijkerwijs konden verwachten dat de tennisbond hun gegevens aan sponsors zou doorverkopen. De bond zou juridisch sterker hebben gestaan als hiervoor van tevoren toestemming was gevraagd. De uitspraak van het Hof is met veel mitsen en maren omkleed. Duidelijk is wel dat de AP in de fout is gegaan met de interpretatie van de AVG.
Update
De AP heeft vanmiddag gereageerd op de kritiek die het Europees Hof heeft geuit op de wijze waarop de Nederlandse toezichthouder de AVG heeft geïnterpreteerd. De AP zal haar normuitleg aanpassen omdat de ‘juridische realiteit’ na de uitspraak van het Hof anders is gaan liggen. De privacywaakhond was bij de interpretatie van de wet uitgegaan van het principe dat organisaties nooit zonder toestemming persoonsgegevens van mensen mogen verkopen, alleen omdat ze daar geld mee kunnen verdienen.
Volgens de AP is de uitspraak van het Hof echter geen vrijbrief voor bedrijven en andere organisaties om zomaar zonder toestemming van alles te doen met persoonsgegevens, als dat louter een commercieel doel dient. Voor een geslaagd beroep op een ‘gerechtvaardigd belang’ moeten organisaties aan drie voorwaarden voldoen. Een gerechtvaardigd belang is er zolang zo’n belang niet illegaal is. Commercie wordt dus niet uitgesloten. De AP wijst erop dat er echter nog twee andere voorwaarden zijn waaraan bedrijven moeten voldoen, willen zij zonder toestemming persoonsgegevens verkopen. De tweede stap is dat andere methoden dan doorverkoop van gegevens minder effectief zijn voor het beoogde doel. De derde stap is dat het belang van de verkoper (in dit geval de tennisbond) zwaarder weegt dan het privacybelang van de betrokken mensen. De AP zal hier scherp op blijven toezien.
Klein detail is het getrapte lidmaatschap waardoor de KNLTB niet de eigenaar van de persoonsgegevens is en dus ook geen gerechtvaardigd belang hierin heeft want de individuele leden zijn lid van een vereniging die aangesloten is bij de bond. Als gevalletje derden verstrekking het AVG verhaal ondermijnt bij vele verenigingen dan is een onjuiste opgave van persoonsgegevens ook gerechtvaardigd vanwege de privacy.