Meer dan honderd grote en kleine gemeenten gebruiken het Gemeentelijk Gegevensmodel (GGM) in hun informatiehuishouding. Behalve starters en gemeenten die al vanaf het begin meedoen, raken ook uiteenlopende leveranciers betrokken. Zo omarmen Centric en PinkRoccade dit logisch informatiemodel dat alle beleidsterreinen van de gemeente bestrijkt.
Bijzonder is dat het GGM het resultaat is van een bottom-up-beweging is, opgezet door en voor gemeenten, met de gemeente Delft als initiator en ontwikkelaar van het eerste uur. Een handvol leveranciers is al actief bezig met het toepassen en ondersteunen van het GGM. Ze vertalen hun oplossingen naar dit opensource-gegevensmodel en helpen met de implementatie. Tot de voorlopers behoren Aurai, Beeminds, Centennium, Insumma en Scamander, terwijl ook Microsoft van de partij is. De community rond GGM telt nu vierhonderd leden, waarvan negentig procent een gemeentelijke vlag voert.
Begroet
Ashkan Ashkpour, gegevensarchitect bij de Gemeente Delft, ziet het GGM nu snel doorbreken. Het enthousiasme waarmee dit initiatief onlangs werd begroet tijdens de Centric Relatie-dag, sterkt hem in die mening. ‘Het GGM sluit naadloos aan bij de Common Ground Principles, waarbij de applicatie- en gegevenlaag worden gescheiden. Dit stimuleert leveranciersonafhankelijkheid, identificeert authentieke bronnen van gegevens en maakt het mogelijk om gegevens direct bij de bron te bevragen’, aldus Ashkpour. Ook biedt het GGM een gestandaardiseerd en samenhangend datafundament voor gemeenten en andere ketenpartners voor data gedreven werken en grote maatschappelijke vraagstukken. Het model dekt alle beleidsdomeinen af die relevant zijn voor gemeentelijke taken. De uniforme beschrijving van gegevens vergemakkelijkt de uitwisseling en integratie van data tussen verschillende gemeentelijke systemen. Het model is als opensource op GitHub gepubliceerd en dus gratis te gebruiken.
Eenheid
Onlangs riep staatssecretaris Zsolt Szabo (Digitalisering) de overheid op om bij de digitalisering als een eenheid te gaan opereren. Volgens Mark Lander, afdelingshoofd gegevensmanagement bij de Gemeente Delft, is voldoende aangetoond dat het GGM goed werkt en tot de juiste gegevensuitwisseling leidt. Een expertgroep bestaande uit de VNG, Meierijstad, Leiden, Amersfoort, ‘s-Hertogenbosch, Rotterdam, Nijmegen, Utrecht, Alkmaar en Delft draagt zorg voor verdere verbetering en onderhoud. Lander: ‘Ook verbeteren we het GGM door de samenwerking te zoeken met ketenpartners zoals het ministerie van Justitie en Veiligheid. Om dit alles kracht bij te zetten, zitten we in een traject bij de VNG om tot standaard verklaard te worden.’
Eerste stap is de ‘pas-toe-of-leg-uit’-status. Gemeenten hebben daarbij de keuze om een bepaalde standaard of regel toe te passen, dan wel uit te leggen waarom ze dat niet doen. Ook kleinere gemeenten hebben interesse in het GGM. Om die groep op weg te helpen in de omgang en interpretatie van het model is er onlangs een startersgids gepubliceerd in samenwerking met mede expertgroepleden van het GGM, vertelt Maarten Jan Kampen, informatie analist bij de Gemeente Delft.
Ashkpour, Lander en Kampen streven op Europees niveau naar het vergroten van draagvlak en samenwerking. Dit met als doel een gemeenschappelijke Europese taal op te zetten en bij te dragen aan ontwikkelingen rondom een uniforme Europese datamarkt. Zo’n marktplaats biedt een veilige omgeving voor de uitwisseling van (overheids)data. Ook kan het GGM het gebruik van dataspaces bevorderen, gedecentraliseerde infrastructuren. Op dit moment is er interesse vanuit een aantal steden en onderzoeksinstituten in Europa die zich graag bij het Nederlandse initiatief aansluiten. Voor de verdere doorontwikkeling van het GGM is wel financiering nodig, ook vanuit de EU.
