Google Cloud verzekert klanten: Amerikaanse afkomst belemmert data-soevereiniteit niet

Interview | Joost Smit, Benelux-directeur Google Cloud

Tijdens het Google Cloud Benelux-evenement, dat 14 en 15 mei plaatsvond in Zaandam, was data-soevereiniteit een belangrijk thema. Klanten maken zich zorgen over de Amerikaanse Cloud Act. Computable sprak daarover met Joost Smit, Benelux-directeur van Google Cloud. ‘Er zijn technische maatregelen om te voorkomen dat data van Europese klanten in handen komen van de Amerikaanse overheid.’

Smit, sinds begin dit jaar Benelux-directeur van Google Cloud en ruim vijf jaar aan boord bij Google, werkte eerder voor Capgemini en Accenture. Hij spreekt steeds vaker met klanten die zich zorgen maken over de soevereiniteit van hun data. Dat heeft te maken de nieuwe Amerikaanse regering onder leiding van president Trump. Bij veel klanten overheerst het beeld dat Trump bij decreet data kan vorderen van klanten van Amerikaanse techbedrijven, ook buiten de VS, en dat hij bedrijven kan dwingen om digitale diensten te staken.

‘Het is niet zo zwart-wit als het nu vaak wordt voorgesteld’, antwoordt Smit op de vraag wat op dit moment volgens hem de hardnekkigste misverstanden zijn die leven rondom soevereiniteit en de Amerikaanse Cloud Act. ‘Het is niet zo dat de Amerikaanse regering ons vraagt: ‘Geef ons die data?’ en dat dat dan kan.’ Hij vervolgt: ‘Allereerst hebben we geen toegang tot de data van onze klanten. Bovendien zijn er omstandigheden waardoor de Amerikaanse Cloud Act niet van toepassing is op de data van een Europees of Nederlands bedrijf of overheid.’ Hij noemt een voorbeeld: ‘Als een Nederlands bedrijf dat gebruikmaakt van Google-diensten zijn data versleuteld met encryptie van een Nederlandse leverancier. Dan ligt het gewoon vast in Nederland. Dus dan kan de Amerikaanse overheid ons wel vragen naar die data, maar dan kunnen ze er nooit bij omdat het versleuteld is.’

Volgens Smit kan een  Nederlandse bedrijf bij een verzoek uit de VS bovendien zeggen dat het niks te maken heeft met de Amerikaanse overheid, want ‘ik zit in Nederland, dus hoef niks te delen.’ Heel veel complexer is het niet. Smit voegt er wel aan toe dat er allerlei nuances rondom het begrip soevereiniteit zijn. Ook wijst hij op het misverstand dat data bij een Amerikaanse leverancier niet soeverein zou zijn op te slaan.

Financiële sector

Het effect van de zorgen over soevereiniteit en de voorzichtigheid is dat bedrijven en overheden beter nadenken over de keuzes die ze maken, ziet Smit. Hij juicht die ontwikkeling toe en ziet dat de tijd waarin bedrijven zomaar al hun data in de cloud zetten voorbij is.

Smit legt uit dat partijen in de financiële sector vaak nog wat stappen verdergaan en door aangescherpte wet- en regelgeving er soms voor kiezen om helemaal uit de Google Cloud te stappen. Ze gebruiken dan nog wel de hardware en diensten van Google maar daar wordt een eigen datacenter voor ingericht en er is geen directe netwerkverbinding met de cloudomgeving van Google Cloud. Die bedrijven moeten dus ook zelf het beheer en de beveiliging regelen en draaien niet automatisch mee in de updates die normaal via de gekoppelde cloudinfrastructuur worden geleverd. Daardoor zijn de kosten van een dergelijke omgeving, die door Google ‘cloud air gapped’ wordt genoemd, ook veel hoger en is die vorm lang niet voor alle bedrijven geschikt.

Overheid

Smit ziet in het buitenland ook meer samenwerking tussen de overheden en bedrijven. Als voorbeeld noemt hij de joint venture Clarence, een samenwerking van Proximus en Luxconnect waarvan het eigenaarschap verdeelt is over zowel de Luxemburgse als Belgische overheid. Het biedt een door Google gedistribueerde cloudomgeving aan die los staat van de Google Cloud. Daarnaast zijn er niveaus waar op basis van encryptie soevereiniteit wordt gewaarborgd. Waar de Nederlandse overheid terughoudender is, ziet hij dat in Luxemburg de overheid nadrukkelijker de samenwerking zoekt met hyperscalers als Google. Toch ziet Smit dat ook in Nederland binnen de overheid kansen liggen voor Google. Daarover vinden ook gesprekken plaats, maar hij wil de inhoud daarvan niet delen.

Opkomst ai

Google presenteerde onlangs een studie over de bijdrage van ai aan de publieke sector en stelt daarin dat ai fors impact zal hebben op de publieke sector in Nederland. Samen met Implement Consulting Group becijferde het bedrijf dat de efficiëntie van publieke bestedingen door ai met tien procent stijgt. Ook heeft ai impact op 67 procent van de banen in de publieke sector en kan er jaarlijks twee tot drie miljard bespaard worden op administratieve lasten.

Google Cloud hoopt een rol te spelen in het faciliteren van clouddiensten rondom die inzet van ai-toepassingen, want buiten de inzet van Google Workspace in het onderwijs, is het gebruik van Google Cloud-diensten binnen de Nederlandse overheid nu nog mager, vindt Smit.

Terwijl de discussie over data-soevereiniteit voortduurt, benadrukt Smit dat technologische oplossingen en strategische samenwerking cruciaal zijn om controle en veiligheid te waarborgen. Google Cloud zet zich volgens hem juist in om klanten te ondersteunen bij het navigeren door die complexe uitdagingen waarbij encryptie, regelgeving en innovatie hand in hand gaan.