BLOG – Ai verandert niet alleen de manier waarop we omgaan met data, maar heeft ook invloed op de keuzes die we maken, zowel in het bedrijfsleven als in de maatschappij. In deze blogserie verkennen we drie kernthema’s die de toekomst van ai bepalen: authenticiteit, applied value en agents.
In het eerste deel staan vier belangrijke ontwikkelingen binnen het thema ‘authenticiteit’ centraal. Deze ontwikkelingen zijn bepalend voor de betrouwbaarheid en ethiek van ai en vormen de basis voor hoe we de technologie in de toekomst inzetten.
- Betrouwbare data als valuta
Data zijn de ruggengraat van ai, maar steeds vaker verdwijnen waardevolle gegevens achter betaalmuren om hun waarde te beschermen. Dit hindert ontwikkelaars en organisaties bij het ontwikkelen en verfijnen van ai-modellen, wat de toegang tot belangrijke informatie beperkt en innovatie vertraagt. Organisaties zijn daardoor gedwongen om te investeren in hun eigen betrouwbare datasets. Door eigen data te bezitten, kunnen organisaties onafhankelijker opereren, omdat ze minder afhankelijk zijn van externe factoren die de toegankelijkheid van betrouwbare data beïnvloeden.
Deze ontwikkeling roept vragen op over privacy en de eigendomsrechten van data. Organisaties moeten strategische data governance frameworks opzetten om zowel de toegankelijkheid als de kwaliteit van hun data te waarborgen. Dit betekent investeren in versleuteling, regelmatige audits en transparante gebruiksvoorwaarden, zodat data veilig en betrouwbaar blijft.
- Een uniforme taal voor data
De introductie van een gestandaardiseerd evaluatiesysteem, zoals een ai-trust-score, helpt de betrouwbaarheid van ai-systemen te beoordelen. Net zoals een kredietscore de financiële betrouwbaarheid van individuen of organisaties meet, kan deze score bepalen hoe accuraat, ethisch en robuust een ai-model is tegen manipulatie of fouten. Binnen de EU AI Act kan een ai-trust-score helpen bij het naleven van regelgeving door objectieve criteria te bieden. Deze act wil een veilige en rechtvaardige digitale omgeving creëren, met eisen voor transparantie en eerlijkheid van ai-systemen.
Een ai-trust-score draagt niet alleen bij aan het voldoen aan regelgeving, maar versnelt ook de ontwikkeling van verantwoorde ai-oplossingen. Met een uniforme maatstaf kunnen organisaties en consumenten beter geïnformeerde beslissingen nemen over het gebruik van ai.
- De verborgen waarde van dark data
Veel organisaties verzamelen grote hoeveelheden ongebruikte data, ook wel ‘dark data’ genoemd. Dit kunnen oude projectbestanden, ongebruikte klantgegevens of logbestanden zijn. Deze data stapelen zich, vaak ongeanalyseerd, op in de verborgen hoeken van een organisatie. Dark data beheren leidt tot grote opslagkosten en veiligheidsrisico’s. Onbeheerde gegevens zijn kwetsbaar voor beveiligingslekken en kunnen resulteren in compliance-problemen. Toch schuilt er waarde in dark data. Zo kan het analyseren van logbestanden van machines helpen om onderhoudsbehoeften te voorspellen, waardoor organisaties onverwachte storingen en hoge kosten voorkomen.
Met machine learning en geavanceerde analytics kunnen organisaties verborgen inzichten blootleggen en processen optimaliseren. Door slimme data-governance-strategieën toe te passen, zetten ze dark data om in waardevolle en veilige bezittingen.
- Data-marktplaatsen als centrale hub
Data worden inmiddels gezien als een handelsproduct, net zoals goederen en diensten. Dit bewijst dat data niet alleen intern bruikbaar zijn voor analyses en beslissingen, maar ook een winstgevend commercieel goed is. Als gevolg ontstaan data-marktplaatsen, platforms waar organisaties data kopen en verkopen. Gartner voorspelt dat tegen 2028 zo’n veertig procent van alle data via deze kanalen wordt verhandeld. Deze verschuiving creëert een meer gereguleerde data-uitwisseling en biedt nieuwe strategische kansen voor organisaties die hun data slim willen inzetten. Ze kunnen niet alleen financieel profiteren, maar ook nieuwe samenwerkingen aangaan, vooral in data-intensieve sectoren zoals gezondheidszorg en financiële diensten.
Ai is meer dan een technologische vooruitgang; het verandert de manier waarop bedrijven en zelfs de samenleving functioneren. In de volgende twee delen van deze serie verkennen we ‘applied value en ‘agents’, en hoe deze thema’s bijdragen aan de verdere evolutie van ai.
Daniel Lumkeman, solution architect Qlik
