Na bijna een jaar oponthoud is Lelystad opnieuw aangesloten op de Landelijke Voorziening van de BAG (Basisregistraties voor Adressen en Gebouwen). De gemeente was al een keer, na goedkeuring van het ministerie van Vrom, in een vroeg stadium aangesloten op de BAG. Daarna kwamen er na een interne controle problemen aan het licht vanwege incongruenties met de BAG-database. Het ministerie trok hier lering uit en paste de toelatingsaudit aan.
In de ranglijst van gemeenten die zijn aangesloten op de Landelijke Voorziening van de BAG staat Lelystad derde. Feitelijk gezien klopt dat niet, want de koppeling werd weer afgesloten en is maanden uit de lucht geweest. Pas na een nieuwe audit is de gemeente eind november afgelopen 30 november definitief aangesloten op de BAG. Daarmee zou de gemeente eigenlijk een plek tussen de nrs.232 en 245 (van de 430 gemeenten) moeten innemen.
Zorgwekkende audit
Lelystad claimt echter een van de pioniers te zijn geweest op het gebied van BAG. In 2006 al besloot de gemeente om samen met Vrom en leverancier Centric mee te doen aan de pilot BAG. Eind 2007 zou Lelystad als eerste gemeente aansluiten. Vanwege problemen met de applicatie en onduidelijkheden in de wetgeving werd de aansluiting uitgesteld. Pas op 9 juni 2009 sloot de Flevolandse stad, als derde gemeente, aan op de Landelijke Voorziening BAG. Lelystad kreeg groen licht voor de aansluiting omdat het met nul fouten de verplichte BAG-toelatingsaudit van het ministerie van Vrom (tegenwoordig opgegaan in het ministerie van Infrastructuur en Milieu) succesvol had doorlopen.
Uit een eigen interne controle om de kwaliteit van de BAG-gegevens te verbeteren kwamen eind december echter veel fouten naar voren, onder meer door verschillende SQL-scripts. Kees Visser, het hoofd van de afdeling Ruimtelijke dienstverlening, had het in een ingezonden brief aan overheidsblad Digitaal Bestuur, naar aanleiding van eerdere berichtgeving over de zaak, over een 'zorgwekkende audit, omdat er onwaarheden in de BAG-database bleken te staan en gegevens inconsistent waren.'
Herladen
De BAG-koppeling werd tijdelijk uit de lucht gehaald. De gemeente meldde de resultaten van deze controle aan het Kadaster, Vrom en de eigen leverancier Centric. Het Kadaster beheert de Landelijke Voorziening en stelt de gegevens beschikbaar aan de diverse afnemers. Visser schreef in zijn brief dat de gemeente in januari 2010 aan het Kadaster vroeg of het mogelijk was 'een zogenaamde 're-load' te doen. Hierbij moesten de gegevens uit de database van het Kadaster worden verwijderd om daarna de geschoonde gegevens opnieuw aan te bieden. Reden voor een 're-load'- verzoek was, dat één keer leveren efficiënter was dan losse mutaties.
Uit de brief van Visser blijkt dat het Kadaster, na overleg met BAG-BAO (bronhouders- en afnemersoverleg BAG) en Vrom, maarliefst acht maanden na de melding van de gemeente Lelystad besloot aan het verzoek tot herladen gehoor te geven. Daarbij werd de afspraak gemaakt dat de gemeente voor 1 oktober opnieuw zou worden aangesloten. Dat is uiteindelijk twee maanden later geworden.
Lelystad wil niet reageren op de vraag waarom de heraansluiting vertraging heeft opgelopen. De gemeente is wat geprikkeld geraakt over de gang van zaken. Hoofd ruimtelijke dienstverlening Visser meldde in zijn brief daarover: 'Als je je nek uitsteekt, zoals Lelystad heeft gedaan, kun je te maken krijgen met de wet van de remmende voorsprong en fungeer je soms als de kop van Jut. ' Een woordvoerster van de gemeente wil nu alleen nog kwijt dat haar gemeente opnieuw is aangesloten met 'een kwalitatief hoogwaardig bestand'.
Norbert Schmelzer, plaatsvervangend projectleider BAG van het ministerie van Infrastructuur & Milieu, geeft aan dat het ministerie op 29 september een 'lichte audit' liet uitvoeren. 'De uitslag was goed. Lelystad had alleen nog een werkvoorraad liggen uit de periode dat er problemen waren. Die voorraad moest worden weggewerkt voordat de gemeente weer kon aansluiten. Op 17 november is nog eens gecheckt of dat allemaal goed en volledig was verwerkt en daarna kon Lelystad weer aansluiten op de Landelijke Voorziening.'
Goed beheer
Gemeenten die willen aansluiten op de BAG, zullen een toelatingsaudit moeten ondergaan die externe bureau uitvoeren in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Milieu. Die toelatingsaudit controleert de gegevens, de processen, de ict-situatie en de uitwisseling tussen de gemeentelijke registratie en de Landelijke Voorziening. Schmelzer erkent dat in het geval van Lelystad bij de toelatingsaudit, die in opdracht van het ministerie wordt uitgevoerd door externe bureaus, een deel van de later ontdekte fouten aan het licht had moeten komen. Hij benadrukt dat het auditprotocol hierop is aangepast, net zoals de applicatie van leverancier Centric. Een ander, kleiner deel van de fouten is volgens hem ontstaan na aansluiting van de gemeente.
De projectleider wijst erop dat Lelystad pas de derde gemeente was waar een toelatingsaudit werd uitgevoerd. 'Inmiddels zijn circa 330 gemeenten geaudit en is het auditprotocol meerdere malen aangepast. Met name bij de bestandscontroles, en dus de gegevenskwaliteit, is gaandeweg op meer relaties en voorkomens getoetst.' Verder stelt hij dat het na de audit en de aansluiting op de BAG-voorziening het de taak van de gemeenten is om de processen goed uit te voeren en de registratie bij te houden.
Schmelzer zegt dat het niet bij voorbaat uit te sluiten is dat dit in sommige gevallen niet perfect verloopt. 'De systematiek van het terugmelden van fouten door afnemers, zoals ondernemers maar ook overheidsafdelingen, en de periodieke beheeraudits zullen de kwaliteit van de gegevens in de BAG moeten bewaken. Als het beheer van de BAG goed loopt, is er geen reden tot zorg. Een dergelijke situatie zoals met Lelystad is ook niet meer voorgekomen.'
