VUmc bekijkt rol artificial intelligence bij ct-scans

Het VU medisch centrum Amsterdam onderzoekt de mogelijkheden om met zelflerende algoritmen op basis van beeldherkenning ct-scans te analyseren. Er wordt onderzocht hoe kunstmatige intelligentie, ofwel artificial intelligence (ai), kan bijdragen aan het versnellen van diagnostiek, het maken van behandelplannen en de productie van 3D-modellen en implantaten.

Volgens de promovendus aan VUmc Jordi Minnema is het niet de bedoeling dat ai straks een arts vervangt, maar kan ai bijdragen aan verbetering van de zorg en moet het artsen ondersteunen. Dat zei hij tijdens een presentatie op Zorg & ICT 2018 in de Jaarbeurs Utrecht.

Tijdens een drukbezochte sessie ging de promovendus in op de mogelijkheden die ai te bieden heeft binnen de zorg. In het eerste jaar van zijn onderzoek, dat zo’n twee tot drie jaar gaat duren, kijkt Minnema naar de mogelijkheid om via beeldanalyse sneller duidelijkheid te krijgen over welk deel van een ct-scan daadwerkelijk bot laat zien. Bijvoorbeeld bij een patiënt die een gezwel heeft in de kaak. Die zogenoemde botsegmentatie vindt plaats aan de hand van nieuwe algoritmen voor beeldherkenning.

Minnema legt uit dat de ontwikkeling van de processor die videotaken en parallelle rekentaken uitvoert (gu = graphics processing unit) een grote bijdrage kan leveren aan de mogelijkheden van 3D-animaties en virtuele simulaties in de zorg. ‘Doordat ook steeds grotere hoeveelheden data verwerkt kunnen worden, en door gpu’s kunnen ai-toepassingen in de zorg een enorme sprong maken.’

Dilemma’s

Minnema, die afstudeerde in de medische natuurwetenschappen, legt uit dat de ai-ontwikkelingen binnen de zorg allerlei dilemma’s met zich meebrengen. Bijvoorbeeld op ethisch vlak en op het gebied van veiligheid en verantwoordelijkheid.

Als voorbeeld noemt hij de vraag of ai uiteindelijk taken van de arts kan overnemen. Wie wordt in zo’n geval verantwoordelijk voor de juiste diagnose: de medisch specialist, software-ontwikkelaar of het ziekenhuis? Ook vragen als: wie is verantwoordelijk voor de beveiliging van data en datakwaliteit, zullen gesteld moeten worden.

Minnema verwacht dat naast kunstmatige intelligentie ‘biologische intelligentie’ ook altijd een rol zal spelen. Daarmee bedoelt hij dat in zijn visie artsen nooit volledig vervangen zullen worden, maar vooral ondersteuning bieden bij hun werk.

Obstakels

Desgevraagd noemt hij als de grootste obstakels binnen zijn onderzoek: de beschikbaarheid van ict-middelen en de kennis van programmeerwerk om systemen werkend te krijgen. Minnema legt uit dat hij geen ict-achtergrond heeft en dat het daardoor soms langer duurt voordat hij simulaties en systemen werkend krijgt.

Op het vlak van de zorg loopt hij er tegenaan dat het steeds lastiger is om aan data te komen. Hij legt uit dat de omgeving van een academisch ziekenhuis veel ruimte biedt voor onderzoek, maar door aanstaande privacyregels (GDPR. Red.) het steeds lastiger wordt om met patiëntdata te werken.     

Volgens Minnema vormt het ontbreken van een geïntegreerd systeem voor ai en algoritmen een obstakel voor zijn onderzoek. ‘Met name het koppelen van software aan hardware is lastig als je geen ict-expert bent, er zijn geen standaardpaketten en er bestaan nog geen plug-and-play-oplossingen.’
  

Zelflerend

Minnema legt tot slot uit dat er ook aan andere universiteiten en medische centra onderzoek wordt gedaan naar de inzet van algoritmen en beeldherkenning. Het verschil met zijn aanpak is dat Minnema de algoritmen zelflerend wil maken.

Ze worden dan niet bepaald door de uitvoerder, maar het systeem geeft zichzelf feedback. Het kan steeds beter ct-scans analyseren door te leren van eerdere sessies en zelf nieuwe berekeningen te maken.