Als je net bent afgestudeerd, ligt de wereld aan je voeten. Er wacht je een keuze uit leuke en uitdagende banen met veel mogelijkheden om ervaring op te doen. In de jaren daarna leer je niet alleen veel over je vakgebied, maar ook over jezelf. Met die ervaring zijn weer anderen te inspireren. Maar hoe ga je daar mee om? In dit artikel neem ik je mee in mijn ervaringen en leermomenten tijdens mijn loopbaan.
Voor zover je al een idee hebt wat je na je studie wilt: genoeg (grote) bedrijven bieden traineeships en young professional-programma’s aan om jou als starter zoveel mogelijk te laten leren, te laten zien over het bedrijf en ervaring op te laten doen.
Bij die groei die je de eerste jaren doormaakt, hoort over het algemeen ook een vaste salarisgroei. Deze periode biedt afgestudeerden een mooie kans om breed ervaring op te doen, te leren hoe het werkt binnen een bedrijf en verschillende soft- en hardskills-trainingen te volgen. Ik zie echter genoeg young professionals die het allemaal al denken te weten en onvoldoende openstaan voor de ervaring van seniorcollega’s. Ik adviseer echt iedereen om met open vizier en leergierige blik die eerste jaren werkervaring op te pikken. Want alleen zo haal je het maximale uit jezelf.
Ik kreeg de mogelijk om een management-traineeship te volgen bij PostNL, waarbij ik samen met een stuk of twintig andere young professionals managementervaring opdeed binnen de verschillende bedrijfsonderdelen. In dit driejarig programma hadden wij ook als groep verschillende trainingsdagen per jaar. Vanwege die opzet konden wij elkaars ontwikkelingen ook volgen gedurende die eerste jaren van onze carrière. Dat was een leuk aspect van deze opzet, want je deelt iets met elkaar. En je leert op die manier van elkaar. Ik heb overige die eerste jaren van mijn carrière vooral veel geleerd over hoe het nou werkt op de werkvloer (tussen de postbodes) en binnen zo’n traineeship. Als ‘jonge meid’ met Limburgs accent aan de slag als teamleider van tachtig postbodes – vooral mannen van het type ruwe bolster, blanke pit – leer je in elk geval je mannetje te staan en je niet gek te laten maken.
Medior
Na enkele jaren werkervaring mag je jezelf medior noemen. Omdat je meer terechtkomt in de ‘cultuur’ van de organisatie, zal de behoefte aan softskills-training toenemen. Je maakt niet meer zo snel stappen in je loopbaan als de eerste jaren en je zult moeten netwerken. En met de eerste jaren ervaring denk je ook na over welke kant je op wilt: hogerop of specialiseren in ‘inhoud’? Het is in elk geval slim om hierover na te denken, want vanaf medior-niveau kun je werken aan het uitbouwen van je carrière. Wie ken je en wat kun je?, wordt nu belangrijk.
Andermaal: netwerken is het credo in deze fase. Praat met mensen, vooral als je met het oog op je loopbaan nog zoekende bent. Ik vind het bijvoorbeeld fijn om met jonge mensen te praten over carrière en persoonlijke ontwikkeling, in de hoop daarmee anderen te inspireren om keuzes te maken. Dóe in elk geval iets, want geen keuze maken, levert je zeker geen succes op. Liever een verkeerde keuze dan geen keuze.
Hoe ga je om met lastige collega’s of een manager of klant waar het niet mee klikt? Naarmate je verder komt in je carrière, worden de softskills belangrijk en zal je jezelf daarin moeten blijven trainen. Vraag dus naar mogelijkheden om getraind te worden op persoonlijk vlak, door middel van een groepstraining, een persoonlijke coach of intervisie met collega’s (dat laatste kan goed helpen omdat zij in jouw werkveld zitten).
Toen ik zelf enkele jaren als leidinggevende had gewerkt, merkte ik dat ik niet in die lijn door wilde gaan. Ik wilde mezelf meer verdiepen in inhoud. Ik raakte in die periode in gesprek met iemand die mij vroeg waar ik goed in ben en wat ik leuk vond aan mijn werk van de afgelopen jaren. En wat waren de minpunten? Waar word je niet blij van? Dat heeft voor mij duidelijk gemaakt dat ik niet verder wilde op het managementpad, maar op een andere manier klanten wilde helpen om hun processen te verbeteren.
Zodoende ben ik in de it terechtgekomen als businessconsultant. Ik had behoefte aan veel afwisselend werk en uitdagende projecten, waardoor de consultancy goed bij mij paste. Toen ik die keuze gemaakt had en bij een grote systemintegrator terechtkwam, heb ik dan ook veel ervaring opgedaan bij verschillende projecten. En ook in verschillende rollen, want het (aan)sturen en coördineren bleek in mijn DNA te zitten waardoor ik ook als projectmanager goed functioneer. Bij die organisatie was er gelukkig ook veel ruimte voor trainingen, zowel op vakgebied als op persoonlijke ontwikkeling.
En op het moment dat ik ‘promotie’ wilde maken binnen de organisatie, heb ik weer heel veel geleerd over mezelf, maar ook over hoe de hazen lopen binnen zo’n groot bedrijf. Op dat moment moest ik mezelf ‘verkopen’, aantonen waar ik succesvol was geweest en wat mijn resultaten waren van de afgelopen vijf tot tien jaar. En dan blijk je als vrouw met 2-0 achter te staan, want vrouwen zijn daar over het algemeen niet zo goed in. Maar gelukkig leerde ik snel en is die promotie gelukt.
Senior
Op het moment dat ik promotie had gemaakt, realiseerde ik me dat ik toch echt ‘senior’ was (ook omdat ik inmiddels de veertig gepasseerd was). En dat ik eigenlijk de laatste twee jaren al regelmatig mijn kennis had overgedragen aan de jongere generatie. Dat ik ook regelmatig in gesprek was met jonge collega’s en hen kon inspireren met mijn ervaringen. Daarnaast echter kon ik zelf ook weer nadenken over mijn ambities voor de komende vijf jaar. Want ook als gedreven senior sta je niet stil: het blijft belangrijk om jezelf te ontwikkelen. En dat kan nog steeds in je vakgebied zijn, door het volgen van specifieke trainingen, of door bepaalde ervaringen op te doen. Maar het kan ook zijn dat je nog ambities hebt om hogerop te komen op de carrièreladder. Inmiddels weet je waarschijnlijk nog beter welke kant je de komende jaren op wilt.
Mijn advies: kijk niet verder dan vijf jaar vooruit. Plan je werk en je loopbaan ook niet verder vooruit dan dat. Alles wat verder dan vijf jaar vooruit ligt, is onzeker, daar kun je niet op bouwen. Zeker in de huidige wereld, waarin ontwikkelingen elkaar steeds sneller opvolgen en de wereldwijde politieke arena ook aan verandering onderhevig is, kun je je beter richten op zaken waar je wel invloed op hebt.
Op senior-niveau kun je zelf ook nog in gesprek gaan met personen die jou inspireren. Naar wie kijk jij op? Wat wil jij nog bereiken? Wat is er voor nodig om daar te komen? Wie kan je daarbij helpen? Dus ook nu is het weer belangrijk wie en wat je kent. Blijf je netwerk onderhouden en uitbreiden.
Kortom, het leren staat nooit stil. Stel jezelf open voor nieuwe ervaringen en nieuwe mensen. Dat heeft mijn leven in elk geval altijd verrijkt met interessante mensen en leuke ervaringen. Succes!
