2001 werd het jaar van de waarheid voor ICL. Dat het roemruchte computerbedrijf als zelfstandige firma zou verdwijnen, hing al een tijd in de lucht. De prangende vraag luidde: welke uitweg koos moedermaatschappij Fujitsu: opdoeken… verkoop… inlijving? Uiteindelijk koos het Japanse concern voor het laatste: het smeedde dit jaar ICL met het eveneens verlieslatende Amerikaanse DMR Consulting aaneen tot één grote dienstverlenende tak onder de Fujitsu-naam. Frank Boekel, directeur van Fujitsu Services BV, zet uiteen hoe deze technisch georiënteerde dienstverlener in Nederland gaat acteren.
Vanaf 1995 verliep bij ICL de omschakeling van hardwarefabrikant naar dienstverlener moeizaam, culminerend in het drama rond de afgelaste beursgang in 2000. Moederconcern Fujitsu greep vorig jaar in en kondigde aan dat ICL en DMR Consulting onder de Fujitsu-vlag zouden komen te vallen. Dit jaar kreeg het plan zijn beslag. Het concern wilde ook af van de diversiteit aan bedrijfsnamen om zich wereldwijd als ict-dienstverlener beter voor het voetlicht te brengen. Fujitsu Services neemt met een omzet van 16,8 miljard dollar en 65.000 medewerkers de derde plek in achter IBM en EDS. Bovendien is de divisie verreweg de grootste van het Fujitsu-concern, in vergelijking met andere onderdelen zoals informatieverwerking, telecommunicatie en elektronische apparatuur.
Zwaarder dan SAP
De structuur van de Fujitsu Services-organisatie is opgedeeld in infrastructuurdiensten, applicatiediensten en oplossingen voor e-handel. Volgens de 39-jarige Frank Boekel, directeur van Fujitsu Services in Nederland, is de kracht dat de nieuwbakken ict-dienstverlener met ICL- en DMR-wortels in vele landen aanwezig is. "In Nederland hebben wij bijvoorbeeld het magazijnbeheersysteem MLS ontwikkeld, een zwaardere applicatie dan SAP, dat door ons eigen implementatieteam ook elders in Europa kan worden uitgerold." Toch bestaan er behoorlijke verschillen tussen de landenvestigingen. In Engeland, waar de afgelopen jaren de complete top is vervangen, richt Fujitsu Services zich ook op complete uitbesteding. Het ‘oude’ ICL is daar een grote speler en bezit een sterke positie op de overheidsmarkt. In Finland beweegt het dienstenbedrijf zich op het allerhoogste dienstenniveau van business consulting. De rest beweegt zich daartussenin. Ieder management heeft de vrijheid om de organisatie aan te passen aan lokale omstandigheden. Zo besloot Boekel het inmiddels in Nederland ter ziele gegane DMR Consulting niet over te nemen. Het kantoor opereerde met vijfentwintig managementconsultants te kleinschalig. "Bovendien hebben wij de Nederlandse organisatie als technisch integrator ingericht, zegt hij. "Ons uitgangspunt is dat we de tien grootste technische knelpunten bij klanten, zoals voice over ip, beveiliging, server- en printerproblemen, storingen in betaalautomaten, en dergelijke willen oplossen." Het pand in Maarssen is daarvoor geëquipeerd met een Europese helpdesk en een gemoderniseerd computercentrum.
Niet de hele wereld
ICL Nederland dook vorig jaar in de rode cijfers. De omzet in Nederland zakte van 142 miljoen naar 112,5 miljoen euro. Van die 142 miljoen kwam nog eens 37% van producten af. Die omzet is fors gedaald en was aanleiding voor een sanering begin 2002, waarbij circa dertig medewerkers van de 750 collectief ontslag kregen. Boekel wil af van de op zichzelf staande, amper renderende productverkoop en zoekt een distributeur die zulke orders kan afhandelen. "We richten ons voortaan op het leveren van producten in combinatie met aanvullende diensten, door klanten te wijzen op onze schaalvoordelen en technische expertise." Wel is inmiddels de Sun-distributeur en ICL-dochter Tplc in Nederland aan GE Access verkocht.
De inkomstenstroom uit dienstverlening bleef vorig jaar op peil. Het is nu aan het ‘nieuwe’ Fujitsu Services om deze basis uit te bouwen. Boekel heeft er vanzelfsprekend vertrouwen in en wijst erop dat zijn bedrijf een aantal trouwe en grote klanten bedient. Hij geeft als voorbeelden KLM en GE Plastics, waar zijn firma al jaren de infrastructuur beheert, en Symantec waarvoor het helpdesk ‘speelt’. Recent implementeerde de technische ict-integrator een Citrix-oplossing voor de gemeente Apeldoorn en sinds kort heeft de firma het beheer op zich genomen van de it-infrastructuur bij Delft Instruments. Trots is Boekel op het binnenhalen van het contract voor de Westerscheldetunnel voor beheer op afstand, dat daarvoor in handen was van EDS.
In Nederland is het vizier niet gericht op het "veroveren van de hele wereld", zoals Boekel het noemt. De nadruk ligt op selectieve uitbesteding. "Het binnenhalen van alomvattende uitbestedingscontracten, zoals andere it-dienstverleners dat wel kunnen, is voor ons een maatje te groot. Wij focussen om ons te onderscheiden", benadrukt hij. "Fujitsu Services is een infrastructuurdienstenaanbieder, sterk in managed services: het leveren, installeren en onderhouden van producten. Wij willen de voorkeursleverancier worden van een honderdtal klanten in Nederland, in grootte variërend van vijfhonderd tot tweeduizend medewerkers. Er mogen vijf olifanten tussenzitten die we in stukjes opeten. Dat wil zeggen, dat we voor hun divisies dezelfde aanpak gebruiken als bij zelfstandige bedrijven."
Stap voor stap
De nieuwe organisatie bestaat uit twee divisies: infrastructure services en application services. In deze laatste divisie zijn de standaard- en maatwerkoplossingen voor de detailhandel, logistiek en e-handel samengevoegd. Een van de doelen is het veroveren van de levensmiddelenmarkt, vertelt de directeur. "In Nederland beschikken wij over een eigen geavanceerd kassasysteem, Global Store, dat onder meer door Vendex KBB wordt gebruikt. We willen dit uitbreiden naar de supermarkten." Daarnaast is er het eerder genoemde magazijnbeheersysteem met afnemers als broekenfabrikant Dockers en, kortgeleden, Jan Linders Supermarkten. In het verlengde van de toepassingen voor de detailhandel en logistiek liggen de e-handeloplossingen. Zo heeft Fujitsu Services voor KLM het internetboekingssysteem Plan & Go ontwikkeld.
Voor de divisie infrastructure services is als marktbenadering een vier-stappen-oplossing bedacht, bedoeld voor het beheren van werkplekomgevingen. "Niemand wil van de ene op de andere dag alles uitbesteden", stelt Boekel. "Daarom bieden wij ons stappenplan aan met daarbij een handboek waarin de technieken, methoden en procedures zijn vastgelegd." Stap één is het ontwerpen en installeren van een standaard infrastructuur, gevolgd door de stappen ‘systeembeheer’, ‘productiviteitscentrum’ (beheer op afstand tegen vaste prijzen) en ‘infrastructuur’. "Bij deze laatste stap nemen wij de gehele zorg voor de infrastructuur uit handen, waarbij vaak een team ter plekke werkzaamheden uitvoert", zegt hij. "Zo’n laatste stap is alleen bedoeld voor transitieprocessen, zoals standaardisatietrajecten of grote verhuizingen."
"Vind je dat er veel veranderd is", vraagt Boekel – in dienst sinds 1991 – aan het eind van het gesprek. Als het antwoord niet zo bevestigend is als hij had verwacht, reageert de directeur enigszins gepikeerd. "Nog nooit is zo duidelijk geweest wat we doen en wat we willen." Hij erkent dat Fujitsu Services zich in Nederland bewust rustig heeft gehouden, totdat de nieuwe organisatie startklaar was. Nu moet de buitenwacht nog worden overtuigd.
Rik Sanders
