Door een fout in een boekhoudpakket van het Japanse Fujitsu zijn honderden Britse uitbaters van postkantoren ten onrechte beschuldigd van en veroordeeld voor fraude. Sommigen belandden zelfs in de gevangenis. De Britse politie start, jaren later, een onderzoek naar de rol van de Post Office. Ook het parlement stelt vragen.
Afgelopen week kreeg het schandaal, dat trekken heeft van de Nederlandse toeslagenaffaire, opnieuw volop aandacht door de start van het vierdelige docudrama ‘Mr Bates vs The Post Office’ op de Britse zender ITV (eerder verschenen een podcast van de krant The Guardian, een documentaire van BBC Panorama en drie publicaties. Het Britse ict-vakblad Computer Weekly berichtte als eerste over het schandaal).
Horizon heette het nieuwe boekhoudsysteem van Fujitsu dat de Britse postdiensten in 1999 introduceerden. Het systeem ‘vergat’ ingebrachte bedragen, waardoor het leek alsof de uitbaters (in Groot-Brittannië ‘postmasters’ genoemd) geld verduisterden. De fouten in het pakket werden verschillende malen aangekaart, maar niemand pikte dit op. Sommige werknemers probeerden de ontbrekende bedragen vervolgens zelf bij te passen met eigen geld, enkele namen daarvoor zelfs een hypotheek op hun huis.
Tussen 2000 en 2020 zouden naar schatting een paar duizend Britse postkantooreigenaren door de Post Office valselijk van boekhoudfraude en diefstal worden beschuldigd. Door de rechtszaken die volgden, werden uiteindelijk zo’n negenhonderd postmasters veroordeeld. Ze verloren hun baan en huis en gingen financieel kapot. Diverse postmasters belandden in de gevangenis; sommigen pleegden zelfmoord. Pas in december 2019, na een serie burgerlijke rechtszaken, wilde de Britse Post een overeenkomst sluiten met ruim vijfhonderd beschuldigden. Zij kregen 58 miljoen pond aan schadevergoedingen. Na betaling van de juridische kosten bleef daar twaalf miljoen van over. Alle veroordelingen evenwel zijn nog niet teruggedraaid.
Woede
De miniserie van ITV leidde opnieuw tot grote woede onder de Britse bevolking. Zeker omdat de verantwoordelijken van destijds nog steeds op hun post zitten of zelfs onderscheiden zijn, zoals de voormalige Post Office-baas Paula Vennells. Het AD meldt dat Vennells, nadat er petitie was gestart om haar de titel te ontnemen, bekend heeft gemaakt deze onderscheiding terug te geven. Volgens De Volkskrant kijkt de politie nu of de Post Office geld afhandig heeft gemaakt van de filiaalmanagers en of het bedrijf de rechtsgang heeft belemmerd of zich zelfs heeft bezondigd aan meineed.
Verder rijst tevens de vraag waarom de Britse overheid in het algemeen en de postdienst in het bijzonder nog steeds een beroep doet op Fujitsu. Parlementsleden hebben de bazen van het it-concern opgeroepen in het parlement vragen te beantwoorden over de rol van het bedrijf in het schandaal. The Guardian weet dat de zogeheten Commons Business and Trade Select Committee over een week een getuigenissessie houdt naar aanleiding van de ITV-serie.
