Nexperia Nijmegen heeft deze week de levering van wafers aan zijn assemblagefabriek in het Chinese Dongguan stopgezet. Dat blijkt uit een brief aan klanten, ingezien door persbureau Reuters.
Interim-CEO Stefan Tilger stelt dat het besluit voortkomt uit het niet-nakomen van contractuele betalingsverplichtingen door het lokale management in China. De Europese organisatie wil de levering aan de Chinese vestigingen pas hervatten als die weer aan hun contractuele verplichtingen voldoen, aldus de brief. Nexperia Nijmegen voegde eraan toe dat ‘de beslissing geen intentie weerspiegelde om zich terug te trekken uit haar locatie in Dongguan of de Chinese markt als geheel’.
Tekort elektronische componenten
De auto-industrie huivert nu de verhoudingen intern bij Nexperia verder verslechteren. Zonder deze halffabricaten (wafers) die als basis dienen voor de productie van chips, zal het tekort aan deze elektronische componenten verder oplopen. China had al de export verboden van chips die in Chinese Nexperia-fabrieken zijn geproduceerd en bestemd zijn voor Europa.
De regering in Beijing deed dat in een reactie op het besluit van demissionair minister Vincent Karremans (Economische Zaken) om de controle over Nexperia naar zich toe te trekken. Hij vond dat nodig omdat kennis en intellectueel eigendom naar China dreigden weg te lekken. Tegelijk onthief de Amsterdamse Ondernemingskamer CEO Zhang Xuezheng, tevens grootaandeelhouder, tijdelijk uit zijn functie.
Politieke relatie
Den Haag ontkent enige betrokkenheid bij de leveringsstop van wafers aan China. Het Europese management heeft deze maatregel geheel eigenhandig genomen. De Nederlandse Staat intervenieert alleen als de productiecapaciteit in Europa in gevaar komt.
De politieke relatie tussen Nederland en China is dicht bij het vriespunt beland. Nederland voert overleg met andere Europese regeringen waaronder Duitsland, de Europese Commissie en de Chinese autoriteiten. Vrijdag heeft eurocommissaris Henna Virkkunen (technologie) vergaderd met de leiding van Nexperia. Ze werkt toe naar een diplomatieke doorbraak. Intussen wordt ook gekeken naar korte en middellange termijn-maatregelen ter overbrugging van de tekorten aan het soort chips dat Nexperia maakt. De Volkswagen Groep heeft nog voor een week voorraad. Een toeleverancier als ZF Friedrichshafen heeft al ploegendiensten moeten schrappen. Om toch maar aan Nexperia-chips te komen betalen sommige afnemers wel 25 keer zoveel voor bepaalde chips als normaal.
In het Rijnlandse model dat meer gericht is op langetermijnbelangen is het gebruikelijk dat de zeggenschap niet louter op basis van aandelenbezit wordt beoordeeld. In contrast daarmee staat het Angelsaksische model waarin aandeelhouderswaarde en formele eigendomsstructuren zwaarder wegen. De botsing tussen deze modellen lijkt hier een rol te spelen in de escalatie van het conflict. Het juridische geitenpaadjes via de Ondernemingskamer was tenslotte de eerste dominosteen die omgeduwd werd. En de opvolgende interventie door een demissionaire minister was ook geen toeval want die interventie past binnen de trend waarin de nationale veiligheid en strategische autonomie steeds vaker wordt aangegrepen als rechtvaardiging voor ingrijpen in private governance-structuren.
Wel opvallend hierin is hoezeer deze interventies zich afspelen in een grijs gebied tussen formele bevoegdheden en politieke opportuniteit. Want wat opvalt is dat de ministeriële actie niet voortkwam uit een expliciete wetswijziging of een breed gedragen parlementair mandaat maar uit interpretatie van de bestaande bevoegdheden in het kader van een nationale veiligheid. Dit lijkt op de werkwijze met OFAC-lijst en roept vragen op over internationale rechtszekerheid en voorspelbaarheid in het investeringsklimaat. Eén ding weet ik hierin zeker, Robbie gaat dit niet oplossen want zijn focus lag meer op zijn imago dan op het oplossen van complexe dossiers.